Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Tollere de scapulis quas levis aura potest?
  2. Quanto simplicius, quanto est humanius illud,
  3. Mense vel Augusto sumere gausapinas!
  1. Laudat, amat, cantat nostros mea Roma libellos,
  2. Meque sinus omnes, me manus omnis habet.
  3. Ecce rubet quidam, pallet, stupet, oscitat, odit.
  4. Hoc volo: nunc nobis carmina nostra placent.
  1. Rem factam Pompullus habet, Faustine: legetur
  2. Et nomen toto sparget in orbe suum.
  3. 'Sic leve flavorum valeat genus Usiporum,
  4. Quisquis et Ausonium non amat imperium.'
  5. Ingeniosa tamen Pompulli scripta feruntur.
  6. 'Sed famae non est hoc, mihi crede, satis:
  7. Quam multi tineas pascunt blattasque diserti,
  8. Et redimunt soli carmina docta coci!
  9. Nescio quid plus est, quod donat saecula chartis:
  10. Victurus genium debet habere liber.'
  1. Amisit pater unicum Salanus:
  2. Cessas munera mittere, Oppiane?
  3. Heu, crudele nefas malaeque Parcae!
  4. Cuius vulturis hoc erit cadaver?
  1. Scis te captari, scis hunc qui captat, avarum,
  2. Et scis qui captat, quid, Mariane, velit.
  3. Tu tamen hunc tabulis heredem, stulte, supremis
  4. Scribis et esse tuo vis, furiose, loco.
  5. 'Munera magna tamen misit.' Sed misit in hamo;
  6. Et piscatorem piscis amare potest?
  7. Hicine deflebit vero tua fata dolore?
  8. Si cupis, ut ploret, des, Mariane, nihil.
  1. Cum sis nec rigida Fabiorum gente creatus
  2. Nec qualem Curio, dum prandia portat aranti,
  3. Hirsuta peperit rubicunda sub ilice coniunx,
  4. Sed patris ad speculum tonsi matrisque togatae
  5. Filius et possit sponsam te sponsa vocare:
  6. Emendare meos, quos novit fama, libellos
  7. Et tibi permittis felicis carpere nugas,—
  8. Has, inquam, nugas, quibus aurem advertere totam
  9. Non aspernantur proceres urbisque forique,
  10. Quas et perpetui dignantur scrinia Sili
  11. Et repetit totiens facundo Regulus ore,
  12. Quique videt propius magni certamina Circi
  13. Laudat Aventinae vicinus Sura Dianae,
  14. Ipse etiam tanto dominus sub pondere rerum
  15. Non dedignatur bis terque revolvere Caesar.
  16. Sed tibi plus mentis, tibi cor limante Minerva
  17. Acrius et tenues finxerunt pectus Athenae.
  18. Ne valeam, si non multo sapit altius illud,
  19. Quod cum panticibus laxis et cum pede grandi
  20. Et rubro pulmone vetus nasisque timendum
  21. Omnia crudelis lanius per compita portat.
  22. Audes praeterea, quos nullus noverit, in me
  23. Scribere versiculos miseras et perdere chartas.
  24. At si quid nostrae tibi bilis inusserit ardor,
  25. Vivet et haerebit totoque legetur in orbe,
  26. Stigmata nec vafra delebit Cinnamus arte.
  27. Sed miserere tui, rabido nec perditus ore
  28. Fumantem nasum vivi temptaveris ursi.
  29. Sit placidus licet et lambat digitosque manusque,
  30. Si dolor et bilis, si iusta coegerit ira,
  31. Ursus erit: vacua dentes in pelle fatiges
  32. Et tacitam quaeras, quam possis rodere, carnem.
  1. 'Hexametris epigramma facis' scio dicere Tuccam.
  2. Tucca, solet fieri, denique, Tucca, licet.
  3. 'Sed tamen hoc longum est.' Solet hoc quoque, Tucca, licetque:
  4. Si breviora probas, disticha sola legas.
  5. Conveniat nobis, ut fas epigrammata longa
  6. Sit transire tibi, scribere, Tucca, mihi.
  1. Famae non nimium bonae puellam,
  2. Quales in media sedent Subura,
  3. Vendebat modo praeco Gellianus.
  4. Parvo cum pretio diu liceret,
  5. Dum puram cupit adprobare cunctis,
  6. Adtraxit prope se manu negantem
  7. Et bis terque quaterque basiavit.
  8. Quid profecerit osculo, requiris?
  9. Sescentos modo qui dabat, negavit.
  1. Cur tantum eunuchos habeat tua Caelia, quaeris,
  2. Pannyche? volt futui Caelia nec parere.
  1. Flete nefas vestrum, sed toto flete Lucrino,
  2. Naides, et luctus sentiat ipsa Thetis.
  3. Inter Baianas raptus puer occidit undas
  4. Eutychos ille, tuum, Castrice, dulce latus.
  5. Hic tibi curarum socius blandumque levamen,
  6. Hic amor, hic nostri vatis Alexis erat.
  7. Numquid te vitreis nudum lasciva sub undis
  8. Vidit et Alcidae nympha remisit Hylan?
  9. An dea femineum iam neglegit Hermaphroditum
  10. Amplexu teneri sollicitata viri?
  11. Quidquid id est, subitae, quaecumque est causa rapinae,
  12. Sit, precor, et tellus mitis et unda tibi.
  1. Non miror, quod potat aquam tua Bassa, Catulle:
  2. Miror, quod Bassi filia potat aquam.
  1. Sexagesima, Marciane, messis
  2. Acta est et, puto, iam secunda Cottae,
  3. Nec se taedia lectuli calentis
  4. Expertum meminit die vel uno.
  5. Ostendit digitum, sed inpudicum,
  6. Alconti Dasioque Symmachoque.
  7. At nostri bene computentur anni
  8. Et quantum tetricae tulere febres
  9. Aut languor gravis aut mali dolores,
  10. A vita meliore separentur:
  11. Infantes sumus, et senes videmur.
  12. Aetatem Priamique Nestorisque
  13. Longam qui putat esse, Marciane,
  14. Multum decipiturque falliturque.
  15. Non est vivere, sed valere vita est.
  1. Edere lascivos ad Baetica crusmata gestus
  2. Et Gaditanis ludere docta modis,
  3. Tendere quae tremulum Pelian Hecubaeque maritum
  4. Posset ad Hectoreos sollicitare rogos,
  5. Urit et excruciat dominum Telethusa priorem:
  6. Vendidit ancillam, nunc redimit dominam.
  1. Fur notae nimium rapacitatis
  2. Conpilare Cilix volebat hortum,
  3. Ingenti sed erat, Fabulle, in horto
  4. Praeter marmoreum nihil Priapum.
  5. Dum non vult vacua manu redire,
  6. Ipsum subripuit Cilix Priapum.
  1. Non rudis indocta fecit me falce colonus:
  2. Dispensatoris nobile cernis opus.
  3. Nam Caeretani cultor ditissimus agri
  4. Hos Hilarus colles et iuga laeta tenet.
  5. Aspice, quam certo videar non ligneus ore
  6. Nec devota focis inguinis arma geram,
  7. Sed mihi perpetua numquam moritura cupresso
  8. Phidiaca rigeat mentula digna manu.
  9. Vicini, moneo, sanctum celebrate Priapum
  10. Et bis septenis parcite iugeribus.
  1. Medio recumbit imus ille qui lecto,
  2. Calvam trifilem semitatus unguento,
  3. Foditque tonsis ora laxa lentiscis,
  4. Mentitur, Aefulane: non habet dentes.
  1. Cum mittis turdumve mihi quadramve placentae,
  2. Sive femur leporis, sive quid his simile est,
  3. Buccellas misisse tuas te, Pontia, dicis.
  4. Has ego non mittam, Pontia, sed nec edam.
  1. Ille sacri lateris custos Martisque togati,
  2. Credita cui summi castra fuere ducis,
  3. Hic situs est Fuscus. Licet hoc, Fortuna, fateri:
  4. Non timet hostiles iam lapis iste minas;
  5. Grande iugum domita Dacus cervice recepit,
  6. Et famulum victrix possidet umbra nemus.
  1. Cum sis tam pauper, quam nec miserabilis Iros,
  2. Tam iuvenis, quam nec Parthenopaeus erat,
  3. Tam fortis, quam nec, cum vinceret, Artemidorus,
  4. Quid te Cappadocum sex onus esse iuvat?
  5. Rideris multoque magis traduceris, Afer,
  6. Quam nudus medio si spatiere foro.
  7. Non aliter monstratur Atlans cum compare ginno
  8. Quaeque vehit similem belua nigra Libyn.
  9. Invidiosa tibi quam sit lectica, requiris?
  10. Non debes ferri mortuus hexaphoro.
  1. Potor nobilis, Aule, lumine uno
  2. Luscus Phryx erat alteroque lippus.
  3. Huic Heras medicus 'Bibas caveto:
  4. Vinum si biberis, nihil videbis.'
  5. Ridens Phryx oculo 'Valebis' inquit.
  6. Misceri sibi protinus deunces,
  7. Sed crebros iubet. Exitum requiris?
  8. Vinum Phryx, oculus bibit venenum.
  1. Tristis es et felix. Sciat hoc Fortuna caveto:
  2. Ingratum dicet te, Lupe, si scierit.
  1. Ut nova dona tibi, Caesar, Nilotica tellus
  2. Miserat hibernas ambitiosa rosas.
  3. Navita derisit Pharios Memphiticus hortos,
  4. Urbis ut intravit limina prima tuae:
  5. Tantus veris honos et odorae gratia Florae,
  6. Tantaque Paestani gloria ruris erat;
  7. Sic quacumque vagus gressumque oculosque ferebat,
  8. Tonsilibus sertis omne rubebat iter.
  9. At tu Romanae iussus iam cedere brumae,
  10. Mitte tuas messes, accipe, Nile, rosas.
  1. Iratus tamquam populo, Charideme, lavaris:
  2. Inguina sic toto subluis in solio.
  3. Nec caput hic vellem sic te, Charideme, lavare.
  4. Et caput, ecce, lavas: inguina malo laves.
  1. Quidam me modo, Rufe, diligenter
  2. Inspectum, velut emptor aut lanista,
  3. Cum vultu digitoque subnotasset,
  4. 'Tune es, tune' ait 'ille Martialis,
  5. Cuius nequitias iocosque novit,
  6. Aurem qui modo non habet Batavam?'
  7. Subrisi modice, levique nutu
  8. Me quem dixerat esse non negavi.
  9. 'Cur ergo' inquit 'habes malas lacernas?'
  10. Respondi: 'quia sum malus poeta'.
  11. Hoc ne saepius accidat poetae,
  12. Mittas, Rufe, mihi bonas lacernas.
  1. Quantum sollicito fortuna parentis Etrusco,
  2. Tantum, summe ducum, debet uterque tibi.
  3. Nam tu missa tua revocasti fulmina dextra:
  4. Hos cuperem mores ignibus esse Iovis;
  5. Si tua sit summo, Caesar, natura Tonanti,
  6. Utetur toto fulmine rara manus.
  7. Muneris hoc utrumque tui testatur Etruscus,
  8. Esse quod et comiti contigit et reduci.
  1. Octaphoro sanus portatur, Avite, Philippus.
  2. Hunc tu si sanum credis, Avite, furis.
  1. Editur en sextus sine te mihi, Rufe Camoni,
  2. Nec te lectorem sperat, amice, liber:
  3. Impia Cappadocum tellus et numine laevo
  4. Visa tibi cineres reddit et ossa patri.
  5. Funde tuo lacrimas orbata Bononia Rufo,
  6. Et resonet tota planctus in Aemilia:
  7. Heu qualis pietas, heu quam brevis occidit aetas!
  8. Viderat Alphei praemia quinta modo.
  9. Pectore tu memori nostros evolvere lusus,
  10. Tu solitus totos, Rufe, tenere iocos,
  11. Accipe cum fletu maesti breve carmen amici
  12. Atque haec absentis tura fuisse puta.
  1. Setinum dominaeque nives densique trientes.
  2. Quando ego vos medico non prohibente bibam?
  3. Stultus et ingratus nec tanto munere dignus,
  4. Qui mavult heres divitis esse Midae.
  5. Possideat Libycas messis Hermumque Tagumque,
  6. Et potet caldam, qui mihi livet, aquam.
  1. Di tibi dent et tu, Caesar, quaecumque mereris:
  2. Di mihi dent et tu, quae volo, si merui.
  1. Mane salutavi vero te nomine casu,
  2. Nec dixi dominum, Caeciliane, meum.
  3. Quanti libertas constet mihi tanta, requiris?
  4. Centum quadrantes abstulit illa mihi.
  1. Cum peteret seram media iam nocte matellam
  2. Arguto madidus pollice Panaretus,
  3. Spoletina data est, sed quam siccaverat ipse,
  4. Nec fuerat soli tota lagona satis.
  5. Ille fide summa testae sua vina remensus
  6. Reddidit oenophori pondera plena sui.
  7. Miraris, quantum biberat, cepisse lagonam?
  8. Desine mirari, Rufe: merum biberat.
  1. Moechum Gellia non habet nisi unum.
  2. Turpe est hoc magis: uxor est duorum.
  1. Sancta ducis summi prohibet censura vetatque
  2. Moechari. Gaude, Zoile, non futuis.
  1. Caelatus tibi cum sit, Anniane,
  2. Serpens in patera Myronos arte,
  3. Vaticana bibis: bibis venenum.
  1. Tam male Thais olet, quam non fullonis avari
  2. Testa vetus, media sed modo fracta via,
  3. Non ab amore recens hircus, non ora leonis,
  4. Non detracta cani transtiberina cutis,
  5. Pullus abortivo nec cum putrescit in ovo,
  6. Amphora corrupto nec vitiata garo.
  7. Virus ut hoc alio fallax permutet odore,
  8. Deposita quotiens balnea veste petit,
  9. Psilothro viret aut acida latet oblita creta
  10. Aut tegitur pingui terque quaterque faba.
  11. Cum bene se tutam per fraudes mille putavit,
  12. Omnia cum fecit, Thaida Thais olet.
  1. Ponuntur semper chrysendeta Calpetano
  2. Sive foris seu cum cenat in urbe domi.
  3. Sic etiam in stabulo semper, sic cenat in agro.
  4. Non habet ergo aliud? Non habet immo suum.
  1. Accipe belligerae crudum thoraca Minervae,
  2. Ipsa Medusaeae quem timet ira comae.
  3. Dum vacat, haec, Caesar, poterit lorica vocari:
  4. Pectore cum sacro sederit, aegis erit.
  1. Invia Sarmaticis domini lorica sagittis
  2. Et Martis Getico tergore fida magis,
  3. Quam vel ad Aetolae securam cuspidis ictus
  4. Texuit innumeri lubricus unguis apri: