Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Da secura tui: sit mihi sana sitis.
- Quod tam grande sophos clamat tibi turba togata,
- Non tu, Pomponi, cena diserta tua est.
- Non sum de fragili dolatus ulmo,
- Nec quae stat rigida supina vena,
- De ligno mihi quolibet columna est,
- Sed viva generata de cupressu:
- Quae nec saecula centiens peracta
- Nec longae cariem timet senectae.
- Hanc tu, quisquis es, o malus, timeto.
- Nam si vel minimos manu rapaci
- Hoc de palmite laeseris racemos,
- Nascetur, licet hoc velis negare,
- Inserta tibi ficus a cupressu.
- Cum coleret puros pauper Telesinus amicos,
- Errabat gelida sordidus in togula:
- Obscenos ex quo coepit curare cinaedos,
- Argentum, mensas, praedia solus emit.
- Vis fieri dives, Bithynice? conscius esto:
- Nil tibi vel minimum basia pura dabunt.
- Quod convivaris sine me tam saepe, Luperce,
- Inveni, noceam qua ratione tibi.
- Irascor: licet usque voces mittasque rogesque—
- 'Quid facies?' inquis. Quid faciam? veniam.
- Hoc iacet in tumulo raptus puerilibus annis
- Pantagathus, domini cura dolorque sui,
- Vix tangente vagos ferro resecare capillos
- Doctus et hirsutas excoluisse genas.
- Sis licet, ut debes, tellus, placata levisque,
- Artificis levior non potes esse manu.
- Lotus nobiscum est, hilaris cenavit, et idem
- Inventus mane est mortuus Andragoras.
- Tam subitae mortis causam, Faustine, requiris?
- In somnis medicum viderat Hermocraten.
- Tantos et tantas si dicere Sextilianum,
- Aule, vetes, iunget vix tria verba miser.
- 'Quid sibi vult?' inquis. Dicam, quid suspicer esse:
- Tantos et tantas Sextilianus amat.
- Quod semper casiaque cinnamoque
- Et nido niger alitis superbae
- Fragras plumbea Nicerotiana,
- Rides nos, Coracine, nil olentis:
- Malo, quam bene olere, nil olere.
- Quod tibi crura rigent saetis et pectora villis,
- Verba putas famae te, Charideme, dare?
- Extirpa, mihi crede, pilos de corpore toto
- Teque pilare tuas testificare natis.
- 'Quae ratio est?' inquis. Scis multos dicere multa:
- Fac pedicari te, Charideme, putent.
- Mentiris fictos unguento, Phoebe, capillos
- Et tegitur pictis sordida calva comis.
- Tonsorem capiti non est adhibere necesse:
- Radere te melius spongia, Phoebe, potest.
- Cernere Parrhasios dum te iuvat, Aule, triones
- Comminus et Getici sidera ferre poli,
- O quam paene tibi Stygias ego raptus ad undas
- Elysiae vidi nubila fusca plagae!
- Quamvis lassa, tuos quaerebant lumina vultus
- Atque erat in gelido plurimus ore Pudens.
- Si mihi lanificae ducunt non pulla sorores
- Stamina nec surdos vox habet ista deos,
- Sospite me sospes Latias reveheris ad urbes
- Et referes pili praemia clarus eques.
- Et dolet et queritur, sibi non contingere frigus,
- Propter sescentas Baccara gausapinas,
- Optat et obscuras luces ventosque nivesque,
- Odit et hibernos, si tepuere, dies.
- Quid fecere mali nostrae tibi, saeve, lacernae,
- Tollere de scapulis quas levis aura potest?
- Quanto simplicius, quanto est humanius illud,
- Mense vel Augusto sumere gausapinas!
- Laudat, amat, cantat nostros mea Roma libellos,
- Meque sinus omnes, me manus omnis habet.
- Ecce rubet quidam, pallet, stupet, oscitat, odit.
- Hoc volo: nunc nobis carmina nostra placent.
- Rem factam Pompullus habet, Faustine: legetur
- Et nomen toto sparget in orbe suum.
- 'Sic leve flavorum valeat genus Usiporum,
- Quisquis et Ausonium non amat imperium.'
- Ingeniosa tamen Pompulli scripta feruntur.
- 'Sed famae non est hoc, mihi crede, satis:
- Quam multi tineas pascunt blattasque diserti,
- Et redimunt soli carmina docta coci!
- Nescio quid plus est, quod donat saecula chartis:
- Victurus genium debet habere liber.'
- Amisit pater unicum Salanus:
- Cessas munera mittere, Oppiane?
- Heu, crudele nefas malaeque Parcae!
- Cuius vulturis hoc erit cadaver?
- Scis te captari, scis hunc qui captat, avarum,
- Et scis qui captat, quid, Mariane, velit.
- Tu tamen hunc tabulis heredem, stulte, supremis
- Scribis et esse tuo vis, furiose, loco.
- 'Munera magna tamen misit.' Sed misit in hamo;
- Et piscatorem piscis amare potest?
- Hicine deflebit vero tua fata dolore?
- Si cupis, ut ploret, des, Mariane, nihil.
- Cum sis nec rigida Fabiorum gente creatus
- Nec qualem Curio, dum prandia portat aranti,
- Hirsuta peperit rubicunda sub ilice coniunx,
- Sed patris ad speculum tonsi matrisque togatae
- Filius et possit sponsam te sponsa vocare:
- Emendare meos, quos novit fama, libellos
- Et tibi permittis felicis carpere nugas,—
- Has, inquam, nugas, quibus aurem advertere totam
- Non aspernantur proceres urbisque forique,
- Quas et perpetui dignantur scrinia Sili
- Et repetit totiens facundo Regulus ore,
- Quique videt propius magni certamina Circi
- Laudat Aventinae vicinus Sura Dianae,
- Ipse etiam tanto dominus sub pondere rerum
- Non dedignatur bis terque revolvere Caesar.
- Sed tibi plus mentis, tibi cor limante Minerva
- Acrius et tenues finxerunt pectus Athenae.
- Ne valeam, si non multo sapit altius illud,
- Quod cum panticibus laxis et cum pede grandi
- Et rubro pulmone vetus nasisque timendum
- Omnia crudelis lanius per compita portat.