Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Duxit et aestates synthesis una decem.
- Saltus aprum, campus leporem tibi misit inemptum,
- Silva gravis turdos exagitata dedit,
- Captus flumineo venit de gurgite piscis,
- Vina ruber fudit non peregrina cadus.
- Nec tener Argolica missus de gente minister,
- Sed stetit inculti rustica turba foci.
- Vilica vel duri conpressa est nupta coloni,
- Incaluit quotiens saucia vena mero.
- Nec nocuit tectis ignis, nec Sirius agris,
- Nec mersa est pelago nec fuit ulla ratis.
- Subposita est blando numquam tibi tessera talo,
- Alea sed parcae sola fuere nuces.
- Dic, ubi sit decies, mater quod avara reliquit.
- Nusquam est: fecisti rem, Line, difficilem.
- Praetorem pauper centum sestertia Gaurus
- Orabat cana notus amicitia,
- Dicebatque suis haec tantum deesse trecentis,
- Ut posset domino plaudere iustus eques.
- Praetor ait 'Scis me Scorpo Thalloque daturum,
- Atque utinam centum milia sola darem.'
- A pudet ingratae, pudet a male divitis arcae.
- Quod non das equiti, vis dare, praetor, equo?
- Invitas centum quadrantibus et bene cenas.
- Ut cenem invitor, Sexte, an ut invideam?
- Tu Setina quidem semper vel Massica ponis,
- Papyle, sed rumor tam bona vina negat:
- Diceris hac factus caelebs quater esse lagona.
- Nec puto nec credo, Papyle, nec sitio.
- Nihil Ammiano praeter aridam restem
- Moriens reliquit ultimis pater ceris.
- Fieri putaret posse quis, Marulline,
- Ut Ammianus mortuum patrem nollet?
- Quaero diu totam, Safroni Rufe, per urbem,
- Si qua puella neget: nulla puella negat.
- Tamquam fas non sit, tamquam sit turpe negare,
- Tamquam non liceat: nulla puella negat.
- Casta igitur nulla est? sunt castae mille: quid ergo
- Casta facit? non dat, non tamen illa negat.
- Exigis, ut donem nostros tibi, Quinte, libellos.
- Non habeo, sed habet bibliopola Tryphon.
- 'Aes dabo pro nugis et emam tua carmina sanus?
- Non' inquis 'faciam tam fatue.' Nec ego.
- Cum gravis extremas Vestinus duceret horas
- Et iam per Stygias esset iturus aquas,
- Ultima volventis oravit pensa sorores,
- Ut traherent parva stamina pulla mora,
- Iam sibi defunctus caris dum vivit amicis.
- Moverunt tetricas tam pia vota deas.
- Tunc largas partitus opes a luce recessit
- Seque mori post hoc credidit ille senem.
- Aspicis, inbelles temptent quam fortia dammae
- Proelia? tam timidis quanta sit ira feris?
- In mortem parvis concurrere frontibus ardent.
- Vis, Caesar, dammis parcere? mitte canes.
- O felix animo, felix, Nigrina, marito
- Atque inter Latias gloria prima nurus:
- Te patrios miscere iuvat cum coniuge census,
- Gaudentem socio participique viro.
- Arserit Euhadne flammis iniecta mariti,
- Nec minor Alcestin fama sub astra ferat:
- Tu melius: certo meruisti pignore vitae,
- Ut tibi non esset morte probandus amor.
- Milia misisti mihi sex bis sena petenti:
- Ut bis sena feram, bis duodena petam.
- Numquam divitias deos rogavi
- Contentus modicis meoque laetus:
- Paupertas, veniam dabis, recede.
- Causast quae subiti novique voti?
- Pendentem volo Zoilum videre.
- Condita cum tibi sit iam sexagensima messis
- Et facies multo splendeat alba pilo,
- Discurris tota vagus urbe, nec ulla cathedra est,
- Cui non mane feras inrequietus Have;
- Et sine te nulli fas est prodire tribuno,
- Nec caret officio consul uterque tuo;
- Et sacro decies repetis Palatia clivo
- Sigerosque meros Partheniosque sonas.
- Haec faciant sane iuvenes: deformius, Afer,
- Omnino nihil est ardalione sene.
- Hospes eras nostri semper, Matho, Tiburtini.
- Hoc emis. Inposui: rus tibi vendo tuum.
- Declamas in febre, Maron: hanc esse phrenesin
- Si nescis, non es sanus, amice Maron.
- Declamas aeger, declamas hemitritaeos:
- Si sudare aliter non potes, est ratio.
- 'Magna tamen res est.' Erras; cum viscera febris
- Exurit, res est magna tacere, Maron.
- Epigramma nostrum cum Fabulla legisset,
- Negare nullam quo queror puellarum,
- Semel rogata bisque terque neglexit
- Preces amantis. Iam, Fabulla, promitte:
- Negare iussi, pernegare non iussi.
- Hos quoque commenda Venuleio, Rufe, libellos,
- Inputet et nobis otia parva roga,
- Immemor et paulum curarum operumque suorum
- Non tetrica nugas exigat aure meas.
- Sed nec post primum legat haec summumve trientem,
- Sed sua cum medius proelia Bacchus amat.
- Si nimis est legisse duos, tibi charta plicetur
- Altera: divisum sic breve fiet opus.
- Securo nihil est te, Naevole, peius: eodem
- Sollicito nihil est, Naevole, te melius.
- Securus nullum resalutas, despicis omnes,
- Nec quisquam liber nec tibi natus homo est:
- Sollicitus donas, dominum regemque salutas,
- Invitas. Esto, Naevole, sollicitus.
- Non est in populo nec urbe tota,
- A se Thaida qui probet fututam,
- Cum multi cupiant rogentque multi.
- Tam casta est, rogo, Thais? Immo fellat.
- Nos bibimus vitro, tu murra, Pontice. Quare?
- Prodat perspicuus ne duo vina calix.
- Si vis auribus Atticis probari,
- Exhortor moneoque te, libelle,
- Ut docto placeas Apollinari.
- Nil exactius eruditiusque est,
- Sed nec candidius benigniusque:
- Si te pectore, si tenebit ore,
- Nec rhonchos metues maligniorum,
- Nec scombris tunicas dabis molestas.
- Si damnaverit, ad salariorum
- Curras scrinia protinus licebit,
- Inversa pueris arande charta.
- Infantem secum semper tua Bassa, Fabulle,
- Conlocat et lusus deliciasque vocat,
- Et, quo mireris magis, infantaria non est.
- Ergo quid in causa est? Pedere Bassa solet.
- Nulla remisisti parvo pro munere dona,
- Et iam Saturni quinque fuere dies.
- Ergo nec argenti sex scripula Septiciani
- Missa nec a querulo mappa cliente fuit,
- Antipolitani nec quae de sanguine thynni
- Testa rubet, nec quae cottana parva gerit,
- Nec rugosarum vimen breve Picenarum,
- Dicere te posses ut meminisse mei?
- Decipies alios verbis voltuque benigno,
- Nam mihi iam notus dissimulator eris.
- Ohe, iam satis est, ohe, libelle,
- Iam pervenimus usque ad umbilicos.
- Tu procedere adhuc et ire quaeris,
- Nec summa potes in schida teneri,
- Sic tamquam tibi res peracta non sit,
- Quae prima quoque pagina peracta est.
- Iam lector queriturque deficitque,
- Iam librarius hoc et ipse dicit
- 'Ohe, iam satis est, ohe, libelle.'
- Hoc tibi, Palladiae seu collibus uteris Albae,
- Caesar, et hinc Triviam prospicis, inde Thetin,
- Seu tua veridicae discunt responsa sorores,
- Plana suburbani qua cubat unda freti,
- Seu placet Aeneae nutrix, seu filia Solis,
- Sive salutiferis candidus Anxur aquis,
- Mittimus, o rerum felix tutela salusque,
- Sospite quo gratum credimus esse Iovem.
- Tu tantum accipias: ego te legisse putabo
- Et tumidus Galla credulitate fruar.
- Matronae puerique virginesque,
- Vobis pagina nostra dedicatur.
- Tu, quem nequitiae procaciores
- Delectant nimium salesque nudi,
- Lascivos lege quattuor libellos:
- Quintus cum domino liber iocatur;
- Quem Germanicus ore non rubenti
- Coram Cecropia legat puella.
- Accola iam nostrae Degis, Germanice, ripae,
- A famulis Histri qui tibi venit aquis,
- Laetus et attonitus viso modo praeside mundi
- Adfatus comites dicitur esse suos:
- 'Sors mea quam fratris melior, cui tam prope fas est
- Cernere, tam longe quem colit ille deum.'
- Fetere multo Myrtale solet vino,
- Sed fallat ut nos, folia devorat lauri
- Merumque cauta fronde, non aqua miscet.
- Hanc tu rubentem prominentibus venis
- Quotiens venire, Paule, videris contra,
- Dicas licebit 'Myrtale bibit laurum.'
- Sexte, Palatinae cultor facunde Minervae,
- Ingenio frueris qui propiore dei—
- Nam tibi nascentes domini cognoscere curas
- Et secreta ducis pectora nosse licet—:
- Sit locus et nostris aliqua tibi parte libellis,
- Qua Pedo, qua Marsus quaque Catullus erit.
- Ad Capitolini caelestia carmina belli
- Grande coturnati pone Maronis opus.
- Si non est grave nec nimis molestum,
- Musae, Parthenium rogate vestrum:
- Sic te serior et beata quondam
- Salvo Caesare finiat senectus
- Et sis invidia favente felix,
- Sic Burrus cito sentiat parentem:
- Admittas timidam brevemque chartam
- Intra limina sanctioris aulae.
- Nosti tempora tu Iovis sereni,
- Cum fulget placido suoque vultu,
- Quo nil supplicibus solet negare.
- Non est quod metuas preces iniquas:
- Numquam grandia nec molesta poscit
- Quae cedro decorata purpuraque
- Nigris pagina crevit umbilicis.
- Nec porrexeris ista, sed teneto
- Sic tamquam nihil offeras agasque.
- Si novi dominum novem sororum,
- Ultro purpureum petet libellum.
- Qualiter Assyrios renovant incendia nidos,
- Una decem quotiens saecula vixit avis,
- Taliter exuta est veterem nova Roma senectam
- Et sumpsit vultus praesidis ipsa sui.
- Iam precor oblitus notae Vulcane, querellae
- Parce: sumus Martis turba, sed et Veneris: