Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Quod pluris mula est, quam domus empta tibi:
  2. Haec animo credis magno te, Quinte, parare?
  3. Falleris: haec animus, Quinte, pusillus emit.
  1. Cotile, bellus homo es: dicunt hoc, Cotile, multi.
  2. Audio: sed quid sit, dic mihi, bellus homo.
  3. 'Bellus homo est, flexos qui digerit ordine crines,
  4. Balsama qui semper, cinnama semper olet;
  5. Cantica qui Nili, qui Gaditana susurrat,
  6. Qui movet in varios bracchia volsa modos;
  7. Inter femineas tota qui luce cathedras
  8. Desidet atque aliqua semper in aure sonat,
  9. Qui legit hinc illinc missas scribitque tabellas;
  10. Pallia vicini qui refugit cubiti;
  11. Qui scit, quam quis amet, qui per convivia currit,
  12. Hirpini veteres qui bene novit avos.'
  13. Quid narras? hoc est, hoc est homo, Cotile, bellus?
  14. Res pertricosa est, Cotile, bellus homo.
  1. Sirenas hilarem navigantium poenam
  2. Blandasque mortes gaudiumque crudele,
  3. Quas nemo quondam deserebat auditas,
  4. Fallax Ulixes dicitur reliquisse.
  5. Non miror: illud, Cassiane, mirarer,
  6. Si fabulantem Canium reliquisset.
  1. Quod spirat tenera malum mordente puella,
  2. Quod de Corycio quae venit aura croco;
  3. Vinea quod primis floret cum cana racemis,
  4. Gramina quod redolent, quae modo carpsit ovis;
  5. Quod myrtus, quod messor Arabs, quod sucina trita,
  6. Pallidus Eoo ture quod ignis olet;
  7. Glaeba quod aestivo leviter cum spargitur imbre,
  8. Quod madidas nardo passa corona comas:
  9. Hoc tua, saeve puer Diadumene, basia fragrant.
  10. Quid si tota dares illa sine invidia?
  1. Par scelus admisit Phariis Antonius armis:
  2. Abscidit voltus ensis uterque sacros.
  3. Illud, laurigeros ageres cum laeta triumphos,
  4. Hoc tibi, Roma, caput, cum loquereris, erat.
  5. Antoni tamen est peior, quam causa Pothini:
  6. Hic facinus domino praestitit, ille sibi.
  1. Cessatis, pueri, nihilque nostis,
  2. Vaterno Rasinaque pigriores,
  3. Quorum per vada tarda navigantes
  4. Lentos tinguitis ad celeuma remos.
  5. Iam prono Phaethonte sudat Aethon
  6. Exarsitque dies, et hora lassos
  7. Interiungit equos meridiana.
  8. At vos tam placidas vagi per undas
  9. Tuta luditis otium carina.
  10. Non nautas puto vos, sed Argonautas.
  1. Huc est usque tibi scriptus, matrona, libellus.
  2. Cui sint scripta, rogas, interiora? mihi.
  3. Gymnasium, thermae, stadium est hac parte: recede.
  4. Exuimur: nudos parce videre viros.
  5. Hinc iam deposito post vina rosasque pudore,
  6. Quid dicat, nescit saucia Terpsichore:
  7. Schemate nec dubio, sed aperte nominat illam,
  8. Quam recipit sexto mense superba Venus,
  9. Custodem medio statuit quam vilicus horto,
  10. Opposita spectat quam proba virgo manu.
  11. Si bene te novi, longum iam lassa libellum
  12. Ponebas, totum nunc studiosa leges.
  1. Omnia quod scribis castis epigrammata verbis
  2. Inque tuis nulla est mentula carminibus,
  3. Admiror, laudo; nihil est te sanctius uno:
  4. At mea luxuria pagina nulla vacat.
  5. Haec igitur nequam iuvenes facilesque puellae,
  6. Haec senior, sed quem torquet amica, legat.
  7. At tua, Cosconi, venerandaque sanctaque verba
  8. A pueris debent virginibusque legi.
  1. Moechus es Aufidiae, qui vir, Scaevine, fuisti;
  2. Rivalis fuerat qui tuus, ille vir est.
  3. Cur aliena placet tibi, quae tua non placet, uxor?
  4. Numquid securus non potes arrigere?
  1. Mentula cum doleat puero, tibi, Naevole, culus,
  2. Non sum divinus, sed scio quid facias.
  1. Vis futui, nec vis mecum, Saufeia, lavari.
  2. Nescio quod magnum suspicor esse nefas.
  3. Aut tibi pannosae dependent pectore mammae,
  4. Aut sulcos uteri prodere nuda times,
  5. Aut infinito lacerum patet inguen hiatu,
  6. Aut aliquid cunni prominet ore tui.
  7. Sed nihil est horum, credo, pulcherrima nuda es.
  8. Si verum est, vitium peius habes: fatua es.
  1. Dormis cum pueris mutuniatis,
  2. Et non stat tibi, Galle, quod stat illis.
  3. Quid vis me, rogo, Phoebe, suspicari?
  4. Mollem credere te virum volebam,
  5. Sed rumor negat esse te cinaedum.
  1. Psilothro faciem levas et dropace calvam.
  2. Numquid tonsorem, Gargiliane, times?
  3. Quid facient ungues? nam certe non potes illos
  4. Resina, Veneto nec resecare luto.
  5. Desine, si pudor est, miseram traducere calvam:
  6. Hoc fieri cunno, Gargiliane, solet.
  1. Stare, Luperce, tibi iam pridem mentula desi=t,
  2. Luctaris demens tu tamen arrigere.
  3. Sed nihil erucae faciunt bulbique salaces,
  4. Inproba nec prosunt iam satureia tibi.
  5. Coepisti puras opibus corrumpere buccas:
  6. Sic quoque non vivit sollicitata Venus.
  7. Mirari satis hoc quisquam vel credere possit,
  8. Quod non stat, magno stare, Luperce, tibi?
  1. Arrigis ad vetulas, fastidis, Basse, puellas,
  2. Nec formosa tibi, sed moritura placet.
  3. Hic, rogo, non furor est, non haec est mentula demens?
  4. Cum possis Hecaben, non potes Andromachen!
  1. Nec mullus nec te delectat, Baetice, turdus,
  2. Nec lepus est umquam nec tibi gratus aper,
  3. Nec te liba iuvant nec sectae quadra placentae,
  4. Nec Libye mittit nec tibi Phasis aves:
  5. Capparin et putri cepas hallece natantis
  6. Et pulpam dubio de petasone voras,
  7. Teque iuvant gerres et pelle melandrya cana,
  8. Resinata bibis vina, Falerna fugis.
  9. Nescio quod stomachi vitium secretius esse
  10. Suspicor: ut quid enim, Baetice, σαπροφαγεῖσ?
  1. Minxisti currente semel, Pauline, carina.
  2. Meiere vis iterum? iam Palinurus eris.
  1. Rem peragit nullam Sertorius, inchoat omnes.
  2. Hunc ego, cum futuit, non puto perficere.
  1. De nullo loqueris, nulli maledicis, Apici:
  2. Rumor ait linguae te tamen esse malae.
  1. Quid cum femineo tibi, Baetice Galle, barathro?
  2. Haec debet medios lambere lingua viros.
  3. Abscisa est quare Samia tibi mentula testa,
  4. Si tibi tam gratus, Baetice, cunnus erat?
  5. Castrandum caput est: nam sis licet inguine Gallus,
  6. Sacra tamen Cybeles decipis: ore vir es.
  1. Conviva quisquis Zoili potest esse,
  2. Summemmianas cenet inter uxores
  3. Curtaque Ledae sobrius bibat testa:
  4. Hoc esse levius puriusque contendo.
  5. Iacet occupato galbinatus in lecto
  6. Cubitisque trudit hinc et inde convivas
  7. Effultus ostro Sericisque pulvillis.
  8. Stat exoletus suggeritque ructanti
  9. Pinnas rubentes cuspidesque lentisci,
  10. Et aestuanti tenue ventilat frigus
  11. Supina prasino concubina flabello,
  12. Fugatque muscas myrtea puer virga.
  13. Percurrit agili corpus arte tractatrix
  14. Manumque doctam spargit omnibus membris;
  15. Digiti crepantis signa novit eunuchus
  16. Et delicatae sciscitator urinae
  17. Domini bibentis ebrium regit penem.
  18. At ipse retro flexus ad pedum turbam
  19. Inter catellas anserum exta lambentis
  20. Partitur apri glandulas palaestritis
  21. Et concubino turturum natis donat;
  22. Ligurumque nobis saxa cum ministrentur
  23. Vel cocta fumis musta Massilitanis,
  24. Opimianum morionibus nectar
  25. Crystallinisque murrinisque propinat.
  26. Et Cosmianis ipse fuscus ampullis
  27. Non erubescit murice aureo nobis
  28. Dividere moechae pauperis capillare.
  29. Septunce multo deinde perditus stertit:
  30. Nos accubamus et, silentium rhonchis
  31. Praestare iussi, nutibus propinamus.
  32. Hos Malchionis patimur inprobi fastus,
  33. Nec vindicari, Rufe, possumus: fellat.
  1. Ut faciam breviora mones epigrammata, Corde.
  2. 'Fac mihi, quod Chione': non potui brevius.
  1. Quid narrat tua moecha? Non puellam
  2. Dixi, Gongylion. Quid ergo? linguam.
  1. Quis tibi persuasit naris abscidere moecho?
  2. Non hac peccatum est parte, marite, tibi.
  3. Stulte, quid egisti? nihil hic tibi perdidit uxor,
  4. Cum sit salva tui mentula Deiphobi.
  1. Ne legeres partem lascivi, casta, libelli,
  2. Praedixi et monui: tu tamen, ecce, legis.
  3. Sed si Panniculum spectas et, casta, Latinum,—
  4. Non sunt haec mimis inprobiora—lege.
  1. Narrat te, Chione, rumor numquam esse fututam
  2. Atque nihil cunno purius esse tuo.
  3. Tecta tamen non hac, qua debes, parte lavaris:
  4. Si pudor est, transfer subligar in faciem.
  1. Sunt gemini fratres, diversa sed inguina lingunt.
  2. Dicite, dissimiles sunt magis, an similes?
  1. Utere lactucis et mollibus utere malvis:
  2. Nam faciem durum, Phoebe, cacantis habes.
  1. Volt, non volt dare Galla mihi, nec dicere possum,
  2. Quod volt et non volt, quid sibi Galla velit.
  1. Cum peteret patriae missicius arva Ravennae,
  2. Semiviro Cybeles cum grege iunxit iter.
  3. Huic comes haerebat domini fugitivus Achillas
  4. Insignis forma nequitiaque puer.
  5. Hoc steriles sensere viri: qua parte cubaret
  6. Quaerunt. Sed tacitos sensit et ille dolos:
  7. Mentitur, credunt. Somni post vina petuntur:
  8. Continuo ferrum noxia turba rapit
  9. Exciduntque senem, spondae qui parte iacebat;
  10. Namque puer pluteo vindice tutus erat.
  11. Subpositam quondam fama est pro virgine cervam,
  12. At nunc pro cervo mentula subposita est.
  1. Ut patiar moechum, rogat uxor, Galle, sed unum.
  2. Huic ego non oculos eruo, Galle, duos?
  1. Cum tibi trecenti consules, Vetustilla,
  2. Et tres capilli quattuorque sint dentes,
  3. Pectus cicadae, crus colorque formicae;
  4. Rugosiorem cum geras stola frontem
  5. Et araneorum cassibus pares mammas;
  6. Cum conparata rictibus tuis ora
  7. Niliacus habeat corcodilus angusta,
  8. Meliusque ranae garriant Ravennates,
  9. Et Atrianus dulcius culex cantet,
  10. Videasque quantum noctuae vident mane,
  11. Et illud oleas quod viri capellarum,
  12. Et anatis habeas orthopygium macrae,
  13. Senemque Cynicum vincat osseus cunnus;
  14. Cum te lucerna balneator extincta
  15. Admittat inter bustuarias moechas;
  16. Cum bruma mensem sit tibi per Augustum
  17. Regelare nec te pestilentia possit:
  18. Audes ducentas nuptuire post mortes
  19. Virumque demens cineribus tuis quaeris
  20. Prurire. Quid si Sattiae velit saxum?
  21. Quis coniugem te, quis vocabit uxorem,
  22. Philomelus aviam quam vocaverat nuper?
  23. Quod si cadaver exigis tuum scalpi,
  24. Sternatur Acori de triclinio lectus,
  25. Talassionem qui tuum decet solus,
  26. Ustorque taedas praeferat novae nuptae:
  27. Intrare in istum sola fax potest cunnum.
  1. Esse negas coctum leporem poscisque flagella.
  2. Mavis, Rufe, cocum scindere, quam leporem.
  1. Numquam dicis have, sed reddis, Naevole, semper,
  2. Quod prior et corvus dicere saepe solet.
  3. Cur hoc expectas a me, rogo, Naevole, dicas:
  4. Nam puto nec melior, Naevole, nec prior es.
  5. Praemia laudato tribuit mihi Caesar uterque
  6. Natorumque dedit iura paterna trium.
  7. Ore legor multo notumque per oppida nomen
  8. Non expectato dat mihi fama rogo.
  9. Est et in hoc aliquid: vidit me Roma tribunum
  10. Et sedeo qua te suscitat Oceanus.
  11. Quot mihi Caesareo facti sunt munere cives,
  12. Nec famulos totidem suspicor esse tibi.
  13. Sed pedicaris, sed pulchre, Naevole, ceves.
  14. Iam iam tu prior es, Naevole, vincis: have.
  1. Lingis, non futuis meam puellam
  2. Et garris quasi moechus et fututor.
  3. Si te prendero, Gargili, tacebis.
  1. Ne legat hunc Chione, mando tibi, Rufe, libellum.
  2. Carmine laesa meo est, laedere et illa potest.
  1. Sit culus tibi quam macer, requiris?
  2. Pedicare potes, Sabelle, culo.
  1. Irasci nostro non debes, Cerdo, libello.
  2. Ars tua, non vita est carmine laesa meo.
  3. Innocuos permitte sales. Cur ludere nobis
  4. Non liceat, licuit si iugulare tibi?
  1. Cursorem sexta tibi, Rufe, remisimus hora,
  2. Carmina quem madidum nostra tulisse reor:
  3. Imbribus inmodicis caelum nam forte ruebat.
  4. Non aliter mitti debuit iste liber.
  1. Caesaris alma dies et luce sacratior illa,
  2. Conscia Dictaeum qua tulit Ida Iovem,
  3. Longa, precor, Pylioque veni numerosior aevo
  4. Semper et hoc voltu vel meliore nite.
  5. Hic colat Albano Tritonida multus in auro
  6. Perque manus tantas plurima quercus eat;
  7. Hic colat ingenti redeuntia saecula lustro
  8. Et quae Romuleus sacra Tarentos habet.
  9. Magna quidem, superi, petimus, sed debita terris:
  10. Pro tanto quae sunt inproba vota deo?
  1. Spectabat modo solus inter omnes
  2. Nigris munus Horatius lacernis,
  3. Cum plebs et minor ordo maximusque
  4. Sancto cum duce candidus sederet.
  5. Toto nix cecidit repente caelo:
  6. Albis spectat Horatius lacernis.
  1. Aspice quam densum tacitarum vellus aquarum
  2. Defluat in voltus Caesaris inque sinus.
  3. Indulget tamen ille Iovi, nec vertice moto
  4. Concretas pigro frigore ridet aquas,
  5. Sidus Hyperborei solitus lassare Bootae
  6. Et madidis Helicen dissimulare comis.
  7. Quis siccis lascivit aquis et ab aethere ludit?
  8. Suspicor has pueri Caesaris esse nives.
  1. Quod siccae redolet palus lacunae,
  2. Crudarum nebulae quod Albularum,
  3. Piscinae vetus aura quod marinae,
  4. Quod pressa piger hircus in capella,
  5. Lassi vardaicus quod evocati,
  6. Quod bis murice vellus inquinatum,
  7. Quod ieiunia sabbatariarum,
  8. Maestorum quod anhelitus reorum,
  9. Quod spurcae moriens lucerna Ledae,
  10. Quod ceromata faece de Sabina,
  11. Quod volpis fuga, viperae cubile,
  12. Mallem quam quod oles olere, Bassa.
  1. Vir bonus et pauper linguaque et pectore verus,
  2. Quid tibi vis, urbem qui, Fabiane, petis?
  3. Qui nec leno potes nec comissator haberi,
  4. Nec pavidos tristi voce citare reos,
  5. Nec potes uxorem cari corrumpere amici,
  6. Nec potes algentes arrigere ad vetulas,
  7. Vendere nec vanos circa Palatia fumos,
  8. Plaudere nec Cano, plaudere nec Glaphyro:
  9. Unde miser vives? 'Homo certus, fidus amicus—'.
  10. Hoc nihil est: numquam sic Philomelus eris.
  1. Credi virgine castior pudica
  2. Et frontis tenerae cupis videri,
  3. Cum sis inprobior, Malisiane,
  4. Quam qui compositos metro Tibulli
  5. In Stellae recitat domo libellos.
  1. Cur, here quod dederas, hodie, puer Hylle, negasti,
  2. Durus tam subito, qui modo mitis eras?
  3. Sed iam causaris barbamque annosque pilosque.
  4. O nox quam longa es, quae facis una senem!
  5. Quid nos derides? here qui puer, Hylle, fuisti,
  6. Dic nobis, hodie qua ratione vir es?
  1. Prima salutantes atque altera conterit hora,
  2. Exercet raucos tertia causidicos,
  3. In quintam varios extendit Roma labores,
  4. Sexta quies lassis, septima finis erit,
  5. Sufficit in nonam nitidis octava palaestris,
  6. Imperat extructos frangere nona toros:
  7. Hora libellorum decuma est, Eupheme, meorum,
  8. Temperat ambrosias cum tua cura dapes
  9. Et bonus aetherio laxatur nectare Caesar
  10. Ingentique tenet pocula parca manu.
  11. Tunc admitte iocos: gressu timet ire licenti
  12. Ad matutinum nostra Thalia Iovem.
  1. Sotae filia clinici, Labulla,
  2. Deserto sequeris Clytum marito
  3. Et donas et amas: ἔχεισ ἀσώτωσ.
  1. Dum novus est nec adhuc rasa mihi fronte libellus,
  2. Pagina dum tangi non bene sicca timet,
  3. I puer et caro perfer leve munus amico,
  4. Qui meruit nugas primus habere meas.
  5. Curre, sed instructus: comitetur Punica librum
  6. Spongia: muneribus convenit illa meis.
  7. Non possunt nostros multae, Faustine, liturae
  8. Emendare iocos: una litura potest.
  1. Dum nimium vano tumefactus nomine gaudes
  2. Et Saturninum te, miser, esse pudet,
  3. Impia Parrhasia movisti bella sub ursa,
  4. Qualia qui Phariae coniugis arma tulit.
  5. Excideratne adeo fatum tibi nominis huius,
  6. Obruit Actiaci quod gravis ira freti?
  7. An tibi promisit Rhenus quod non dedit illi
  8. Nilus, et Arctois plus licuisset aquis?
  9. Ille etiam nostris Antonius occidit armis,
  10. Qui tibi conlatus, perfide, Caesar erat.
  1. Nulli, Thai, negas, sed si te non pudet istud,
  2. Hoc saltem pudeat, Thai, negare nihil.
  1. Claudia, Rufe, meo nubit Peregrina Pudenti:
  2. Macte esto taedis, o Hymenaee, tuis.
  3. Tam bene rara suo miscentur cinnama nardo,
  4. Massica Theseis tam bene vina favis;
  5. Nec melius teneris iunguntur vitibus ulmi,
  6. Nec plus lotos aquas, litora myrtus amat.
  7. Candida perpetuo reside, Concordia, lecto,
  8. Tamque pari semper sit Venus aequa iugo:
  9. Diligat illa senem quondam, sed et ipsa marito
  10. Tum quoque, cum fuerit, non videatur anus.
  1. Sili, Castalidum decus sororum,
  2. Qui periuria barbari furoris
  3. Ingenti premis ore perfidosque
  4. Astus Hannibalis levisque Poenos
  5. Magnis cedere cogis Africanis:
  6. Paulum seposita severitate,
  7. Dum blanda vagus alea December
  8. Incertis sonat hinc et hinc fritillis
  9. Et ludit tropa nequiore talo,
  10. Nostris otia commoda Camenis,
  11. Nec torva lege fronte, sed remissa
  12. Lascivis madidos iocis libellos.
  13. Sic forsan tener ausus est Catullus
  14. Magno mittere Passerem Maroni.
  1. Mille tibi nummos hesterna luce roganti
  2. In sex aut septem, Caeciliane, dies
  3. 'Non habeo' dixi: sed tu causatus amici
  4. Adventum lancem paucaque vasa rogas.
  5. Stultus es? an stultum me credis, amice? negavi
  6. Mille tibi nummos, milia quinque dabo?
  1. Privignum non esse tuae te, Galle, novercae
  2. Rumor erat, coniunx dum fuit illa patris.
  3. Non tamen hoc poterat vivo genitore probari.
  4. Iam nusquam pater est, Galle, noverca domi est.
  5. Magnus ab infernis revocetur Tullius umbris
  6. Et te defendat Regulus ipse licet,
  7. Non potes absolvi: nam quae non desinit esse
  8. Post patrem, numquam, Galle, noverca fuit.
  1. Facere in Lyciscam, Paule, me iubes versus,
  2. Quibus illa lectis rubeat et sit irata.
  3. O Paule, malus es: irrumare vis solus.
  1. Qua vicina pluit Vipsanis porta columnis
  2. Et madet adsiduo lubricus imbre lapis,
  3. In iugulum pueri, qui roscida tecta subibat,
  4. Decidit hiberno praegravis unda gelu:
  5. Cumque peregisset miseri crudelia fata,
  6. Tabuit in calido volnere mucro tener.
  7. Quid non saeva sibi voluit Fortuna licere?
  8. Aut ubi non mors est, si iugulatis aquae?
  1. Hanc tibi Sequanicae pinguem textricis alumnam,
  2. Quae Lacedaemonium barbara nomen habet,
  3. Sordida, sed gelido non aspernanda Decembri
  4. Dona, peregrinam mittimus endromida:—
  5. Seu lentum ceroma teris tepidumve trigona,
  6. Sive harpasta manu pulverulenta rapis,
  7. Plumea seu laxi partiris pondera follis,
  8. Sive levem cursu vincere quaeris Athan—
  9. Ne madidos intret penetrabile frigus in artus,
  10. Neve gravis subita te premat Iris aqua.
  11. Ridebis ventos hoc munere tectus et imbris:
  12. Nec sic in Tyria sindone tutus eris.
  1. Dicit se vetulam, cum sit Caerellia pupa:
  2. Pupam se dicit Gellia, cum sit anus.
  3. Ferre nec hanc possis, possis, Colline, nec illam:
  4. Altera ridicula est, altera putidula.
  1. Nullos esse deos, inane caelum
  2. Adfirmat Segius: probatque, quod se
  3. Factum, dum negat haec, videt beatum.
  1. Primos passa toros et adhuc placanda marito
  2. Merserat in nitidos se Cleopatra lacus,
  3. Dum fugit amplexus. Sed prodidit unda latentem;
  4. Lucebat, totis cum tegeretur aquis:
  5. Condita sic puro numerantur lilia vitro,
  6. Sic prohibet tenuis gemma latere rosas.
  7. Insilui mersusque vadis luctantia carpsi
  8. Basia: perspicuae plus vetuistis aquae.
  1. Dum tu lenta nimis diuque quaeris,
  2. Quis primus tibi quisve sit secundus
  3. Graium quos epigramma conparavit:
  4. Palmam Callimachus, Thalia, de se
  5. Facundo dedit ipse Bruttiano.
  6. Qui si Cecropio satur lepore
  7. Romanae sale luserit Minervae,
  8. Illi me facias, precor, secundum.
  1. Omnes quas habuit, Fabiane, Lycoris amicas
  2. Extulit: uxori fiat amica meae.
  1. Aemula Baianis Altini litora villis
  2. Et Phaethontei conscia silva rogi,
  3. Quaeque Antenoreo Dryadum pulcherrima Fauno
  4. Nupsit ad Euganeos Sola puella lacus,
  5. Et tu Ledaeo felix Aquileia Timavo,