Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Cum faciem laudo, cum miror crura manusque,
- Dicere, Galla, soles 'Nuda placebo magis,'
- Et semper vitas communia balnea nobis.
- Numquid, Galla, times, ne tibi non placeam?
- Empta domus fuerat tibi, Tongiliane, ducentis:
- Abstulit hanc nimium casus in urbe frequens.
- Conlatum est deciens. Rogo, non potes ipse videri
- Incendisse tuam, Tongiliane, domum?
- Et voltu poteram tuo carere
- Et collo manibusque cruribusque
- Et mammis natibusque clunibusque,
- Et, ne singula persequi laborem,
- Tota te poteram, Chloe, carere.
- Cum dare non possim quod poscis, Galla, rogantem,
- Multo simplicius, Galla, negare potes.
- Quod quacumque venis, Cosmum migrare putamus
- Et fluere excusso cinnama fusa vitro,
- Nolo peregrinis placeas tibi, Gellia, nugis.
- Scis, puto, posse meum sic bene olere canem.
- Sit cisterna mihi, quam vinea, malo Ravennae,
- Cum possim multo vendere pluris aquam.
- Callidus inposuit nuper mihi copo Ravennae:
- Cum peterem mixtum, vendidit ille merum.
- Baiana nostri villa, Basse, Faustini
- Non otiosis ordinata myrtetis
- Viduaque platano tonsilique buxeto
- Ingrata lati spatia detinet campi,
- Sed rure vero barbaroque laetatur.
- Hic farta premitur angulo Ceres omni
- Et multa fragrat testa senibus autumnis;
- Hic post Novembres imminente iam bruma
- Seras putator horridus refert uvas.
- Truces in alta valle mugiunt tauri
- Vitulusque inermi fronte prurit in pugnam.
- Vagatur omnis turba sordidae chortis,
- Argutus anser gemmeique pavones
- Nomenque debet quae rubentibus pinnis
- Et picta perdix Numidicaeque guttatae
- Et impiorum phasiana Colchorum;
- Rhodias superbi feminas premunt galli;
- Sonantque turres plausibus columbarum,
- Gemit hinc palumbus, inde cereus turtur.
- Avidi secuntur vilicae sinum porci
- Matremque plenam mollis agnus expectat.
- Cingunt serenum lactei focum vernae
- Et larga festos lucet ad lares silva.
- Non segnis albo pallet otio caupo,
- Nec perdit oleum lubricus palaestrita,
- Sed tendit avidis rete subdolum turdis
- Tremulave captum linea trahit piscem
- Aut inpeditam cassibus refert dammam;
- Exercet hilares facilis hortus urbanos,
- Et paedagogo non iubente lascivi
- Parere gaudent vilico capillati,
- Et delicatus opere fruitur eunuchus.
- Nec venit inanis rusticus salutator:
- Fert ille ceris cana cum suis mella
- Metamque lactis Sassinate de silva;
- Somniculosos ille porrigit glires,
- Hic vagientem matris hispidae fetum,
- Alius coactos non amare capones.
- Et dona matrum vimine offerunt texto
- Grandes proborum virgines colonorum.
- Facto vocatur laetus opere vicinus;
- Nec avara servat crastinas dapes mensa,
- Vescuntur omnes ebrioque non novit
- Satur minister invidere convivae.
- At tu sub urbe possides famem mundam
- Et turre ab alta prospicis meras laurus,
- Furem Priapo non timente securus;
- Et vinitorem farre pascis urbano
- Pictamque portas otiosus ad villam
- Holus, ova, pullos, poma, caseum, mustum.
- Rus hoc vocari debet, an domus longe?
- Sutor Cerdo dedit tibi, culta Bononia, munus,
- Fullo dedit Mutinae: nunc ubi copo dabit?
- Cum vocer ad cenam non iam venalis ut ante,
- Cur mihi non eadem, quae tibi, cena datur?
- Ostrea tu sumis stagno saturata Lucrino,
- Sugitur inciso mitulus ore mihi:
- Sunt tibi boleti, fungos ego sumo suillos:
- Res tibi cum rhombost, at mihi cum sparulo:
- Aureus inmodicis turtur te clunibus implet,
- Ponitur in cavea mortua pica mihi.
- Cur sine te ceno, cum tecum, Pontice, cenem?
- Sportula quod non est, prosit: edamus idem.
- Esse nihil dicis quidquid petis, inprobe Cinna:
- Si nil, Cinna, petis, nil tibi, Cinna, nego.
- Centenis quod emis pueros et saepe ducenis,
- Quod sub rege Numa condita vina bibis,
- Quod constat decies tibi non spatiosa supellex,
- Libra quod argenti milia quinque rapit,
- Aurea quod fundi pretio carruca paratur,
- Quod pluris mula est, quam domus empta tibi:
- Haec animo credis magno te, Quinte, parare?
- Falleris: haec animus, Quinte, pusillus emit.
- Cotile, bellus homo es: dicunt hoc, Cotile, multi.
- Audio: sed quid sit, dic mihi, bellus homo.
- 'Bellus homo est, flexos qui digerit ordine crines,
- Balsama qui semper, cinnama semper olet;
- Cantica qui Nili, qui Gaditana susurrat,
- Qui movet in varios bracchia volsa modos;
- Inter femineas tota qui luce cathedras
- Desidet atque aliqua semper in aure sonat,
- Qui legit hinc illinc missas scribitque tabellas;
- Pallia vicini qui refugit cubiti;
- Qui scit, quam quis amet, qui per convivia currit,
- Hirpini veteres qui bene novit avos.'
- Quid narras? hoc est, hoc est homo, Cotile, bellus?
- Res pertricosa est, Cotile, bellus homo.
- Sirenas hilarem navigantium poenam
- Blandasque mortes gaudiumque crudele,
- Quas nemo quondam deserebat auditas,
- Fallax Ulixes dicitur reliquisse.
- Non miror: illud, Cassiane, mirarer,
- Si fabulantem Canium reliquisset.
- Quod spirat tenera malum mordente puella,
- Quod de Corycio quae venit aura croco;
- Vinea quod primis floret cum cana racemis,
- Gramina quod redolent, quae modo carpsit ovis;
- Quod myrtus, quod messor Arabs, quod sucina trita,
- Pallidus Eoo ture quod ignis olet;
- Glaeba quod aestivo leviter cum spargitur imbre,
- Quod madidas nardo passa corona comas:
- Hoc tua, saeve puer Diadumene, basia fragrant.
- Quid si tota dares illa sine invidia?
- Par scelus admisit Phariis Antonius armis:
- Abscidit voltus ensis uterque sacros.
- Illud, laurigeros ageres cum laeta triumphos,
- Hoc tibi, Roma, caput, cum loquereris, erat.
- Antoni tamen est peior, quam causa Pothini:
- Hic facinus domino praestitit, ille sibi.
- Cessatis, pueri, nihilque nostis,
- Vaterno Rasinaque pigriores,
- Quorum per vada tarda navigantes
- Lentos tinguitis ad celeuma remos.
- Iam prono Phaethonte sudat Aethon
- Exarsitque dies, et hora lassos
- Interiungit equos meridiana.
- At vos tam placidas vagi per undas
- Tuta luditis otium carina.
- Non nautas puto vos, sed Argonautas.
- Huc est usque tibi scriptus, matrona, libellus.
- Cui sint scripta, rogas, interiora? mihi.
- Gymnasium, thermae, stadium est hac parte: recede.
- Exuimur: nudos parce videre viros.
- Hinc iam deposito post vina rosasque pudore,
- Quid dicat, nescit saucia Terpsichore:
- Schemate nec dubio, sed aperte nominat illam,
- Quam recipit sexto mense superba Venus,
- Custodem medio statuit quam vilicus horto,
- Opposita spectat quam proba virgo manu.
- Si bene te novi, longum iam lassa libellum
- Ponebas, totum nunc studiosa leges.
- Omnia quod scribis castis epigrammata verbis
- Inque tuis nulla est mentula carminibus,
- Admiror, laudo; nihil est te sanctius uno:
- At mea luxuria pagina nulla vacat.
- Haec igitur nequam iuvenes facilesque puellae,
- Haec senior, sed quem torquet amica, legat.
- At tua, Cosconi, venerandaque sanctaque verba
- A pueris debent virginibusque legi.