Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Cum mihi boleti dederint tam nobile nomen,
- Prototomis—pudet heu!—servio coliculis.
- Accipe non vili calices de pulvere natos,
- Sed Surrentinae leve toreuma rotae.
- Setinos, moneo, nostra nive frange trientes:
- Pauperiore mero tingere lina potes.
- Attenuare nives norunt et lintea nostra:
- Frigidior colo non salit unda tuo.
- Frigida non deerit, non deerit calda petenti.
- Sed tu morosa ludere parce siti.
- Hic tibi donatur pansa ruber urceus ansa.
- Stoicus hoc gelidam Fronto petebat aquam.
- Nos Satyri, nos Bacchus amat, nos ebria tigris,
- Perfusos domini lambere docta pedes.
- Quae non sollicitus teneat servetque minister,
- Sume Saguntino pocula facta luto.
- Gemmatum Scythicis ut luceat ignibus aurum,
- Aspice. Quot digitos exuit iste calix!
- Hac licet in gemma, servat quae nomina Cosmi,
- Luxuriose, bibas, si foliata sitis.
- Frangere dum metuis, franges crystallina: peccant
- Securae nimium sollicitaeque manus.
- A Iove qui veniet, miscenda ad pocula largas
- Fundet nimbus aquas: hic tibi vina dabit.
- Si caldum potas, ardenti murra Falerno
- Convenit et melior fit sapor inde mero.
- Hanc tibi Cumano rubicundam pulvere testam
- Municipem misit casta Sibylla suam.
- Aspicis ingenium Nili: quibus addere plura
- Dum cupit, a quotiens perdidit auctor opus!
- Spoletina bibis vel Marsis condita cellis:
- Quo tibi decoctae nobile frigus aquae?
- Non potare nivem, sed aquam potare recentem
- De nive commenta est ingeniosa sitis.
- Massiliae fumos miscere nivalibus undis
- Parce, puer, constet ne tibi pluris aqua.
- Dum poscor crepitu digitorum et verna moratur,
- O quotiens paelex culcita facta mea est!
- Quamvis me ligulam dicant equitesque patresque,
- Dicor ab indoctis lingula grammaticis.
- Sum cocleis habilis, sed nec minus utilis ovis.
- Numquid scis, potius cur cocleare vocer?
- Ante frequens, sed nunc rarus nos donat amicus.
- Felix, cui comes est non alienus eques.
- Saepe gravis digitis elabitur anulus unctis,
- Tuta mea fiet sed tua gemma fide.
- Romanos rerum dominos gentemque togatam
- Ille facit, magno qui dedit astra patri.
- Si matutinos facilest tibi perdere somnos,
- Attrita veniet sportula saepe toga.
- Pauperis est munus, sed non est pauperis usus:
- Hanc tibi pro laena mittimus endromida.
- Haec tibi turbato Canusina simillima mulso
- Munus erit. Gaude: non cito fiet anus.
- Gallia Santonico vestit te bardocucullo.
- Cercopithecorum paenula nuper erat.
- Roma magis fuscis vestitur, Gallia rufis,
- Et placet hic pueris militibusque colos.
- Ingrediare viam caelo licet usque sereno,
- Ad subitas numquam scortea desit aquas.
- Si veneto prasinove faves, quid coccina sumes?
- Ne fias ista transfuga sorte, vide.
- Si possem, totas cuperem misisse lacernas:
- Nunc tantum capiti munera mitto tuo.
- Non est lana mihi mendax, nec mutor aheno.
- Sic placeant Tyriae: me mea tinxit ovis.
- Fascia, crescentes dominae compesce papillas,
- Ut sit quod capiat nostra tegatque manus.
- Amphitheatrali nos commendamus ab usu,
- Cum teget algentes alba lacerna togas.
- Nec fora sunt nobis nec sunt vadimonia nota:
- Hoc opus est, pictis accubuisse toris.
- Si recitaturus dedero tibi forte libellum,
- Hoc focale tuas adserat auriculas.
- Tempore brumali non multum levia prosunt:
- Calfaciunt villi pallia vestra mei.
- Nobilius villosa tegant tibi lintea citrum:
- Orbibus in nostris circulus esse potest.
- Iungere nescisti nobis, o stulte, lacernas:
- Indueras albas, exue callai+nas.
- Non hos lana dedit, sed olentis barba mariti:
- Cinyphio poterit planta latere sinu.
- Dum toga per quinas gaudet requiescere luces,
- Hos poteris cultus sumere iure tuo.
- Vellera consumunt Patavinae multa trilices,
- Et pingues tunicas serra secare potest.
- Haec tibi sorte datur tergendis spongia mensis
- Utilis, expresso cum levis imbre tumet.
- Is mihi candor inest, villorum gratia tanta,
- Ut me vel media sumere messe velis.
- Tingue caput Cosmi folio, cervical olebit:
- Perdidit unguentum cum coma, pluma tenet.
- Stragula purpureis lucent villosa tapetis.
- Quid prodest, si te congelat uxor anus?
- Nudo stragula ne toro paterent,
- Iunctae nos tibi venimus sorores.
- Mammosas metuo; tenerae me trade puellae,
- Ut possint niveo pectore lina frui.
- Haec tibi Memphitis tellus dat munera: victa est
- Pectine Niliaco iam Babylonos acus.
- Longa satis nunc sum; dulci sed pondere venter
- Si tumeat, fiam tunc tibi zona brevis.
- Lodices mittet docti tibi terra Catulli:
- Nos Helicaonia de regione sumus.
- Det tunicam locuples: ego te praecingere possum.
- Essem si locuples, munus utrumque darem.
- Ebria Sidoniae cum sim de sanguine conchae,
- Non video, quare sobria lana vocer.
- Velleribus primis Apulia, Parma secundis
- Nobilis; Altinum tertia laudat ovis.
- Nos Lacedaemoniae pastor donavit amicae:
- Deterior Ledae purpura matris erat.
- Non tantum pullo lugentes vellere lanas,
- Sed solet et calices haec dare terra suos.
- Lana quidem tristis, sed tonsis nata ministris,
- Quales non primo de grege mensa citat.
- Oppressae nimium vicina est fascia plumae?
- Vellera Leuconicis accipe rasa sagis.
- Tomentum concisa palus Circense vocatur.
- Haec pro Leuconico stramina pauper emit.
- Lassus Amyclaea poteris requiescere pluma,
- Interior cycni quam tibi lana dedit.
- Fraudata tumeat fragilis tibi culcita mula.
- Non venit ad duros pallida cura toros.
- Redde pilam: sonat aes thermarum. Ludere pergis?
- Virgine vis sola lotus abire domum.
- Splendida cum volitant Spartani pondera disci,
- Este procul, pueri: sit semel ille nocens.
- Reddidit Eurydicen vati: sed perdidit ipse,
- Dum sibi non credit nec patienter amat.
- De Pompeiano saepe est eiecta theatro
- Quae duxit silvas detinuitque feras.
- Fervida ne trito tibi pollice pusula surgat,
- Exornent docilem candida plectra lyram.
- Inducenda rota est: das nobis utile munus:
- Iste trochus pueris, at mihi cantus erit.
- Garrulus in laxo cur anulus orbe vagatur?
- Cedat ut argutis obvia turba trochis.
- Haec illi sine sorte datur, cui nomina Rhenus
- Vera dedit. Deciens adde Falerna, puer.
- Gloria tam parvi non est obscura sigilli:
- Istius pueri Brutus amator erat.
- Ad te reptanti, puer insidiose, lacertae
- Parce: cupit digitis illa perire tuis.
- Flectit ab inviso morientia lumina disco
- Oebalius, Phoebi culpa dolorque, puer.
- Masculus intravit fontis, emersit utrumque:
- Pars est una patris, cetera matris habet.
- Cur a te pretium Danae, regnator Olympi,
- Accepit, gratis si tibi Leda dedit?
- Sum figuli lusus russi persona Batavi.
- Quae tu derides, haec timet ora puer.
- Elidit geminos infans nec respicit anguis.
- Iam poterat teneras hydra timere manus.
- Sum fragilis: sed tu, moneo, ne sperne sigillum:
- Non pudet Alciden nomen habere meum.
- Dic mihi, virgo ferox, cum sit tibi cassis et hasta,
- Quare non habeas aegida. 'Caesar habet.'
- Mutari melius tauro, pater optime divum,
- Tunc poteras, Io cum tibi vacca fuit.
- Clamabat tumidis audax Leandros in undis:
- 'Mergite me, fluctus, cum rediturus ero.'
- Ebrius haec fecit terris, puto, monstra Prometheus:
- Saturnalicio lusit et ipse luto.
- Perlege Maeonio cantatas carmine ranas
- Et frontem nugis solvere disce meis.
- Ilias et Priami regnis inimicus Ulixes
- Multiplici pariter condita pelle latent.
- Accipe facundi Culicem, studiose, Maronis,
- Ne nucibus positis arma virumque legas.
- Quam brevis inmensum cepit membrana Maronem!
- Ipsius vultus prima tabella gerit.
- Hac primum iuvenum lascivos lusit amores;
- Nec Glycera pueri, Thais amica fuit.
- Si comes ista tibi fuerit membrana, putato
- Carpere te longas cum Cicerone vias.
- Cynthia—facundi carmen iuvenale Properti—
- Accepit famam, non minus ipsa dedit.
- Pellibus exiguis artatur Livius ingens,
- Quem mea non totum bibliotheca capit.
- Hic erit, ut perhibent doctorum corda virorum,
- Primus Romana Crispus in historia.
- Haec tibi, multiplici quae structa est massa tabella,
- Carmina Nasonis quinque decemque gerit.
- Ussit amatorem Nemesis lasciva Tibullum,
- In tota iuvit quem nihil esse domo.
- Sunt quidam, qui me dicant non esse poetam:
- Sed qui me vendit bybliopola putat.
- Tantum magna suo debet Verona Catullo,
- Quantum parva suo Mantua Vergilio.
- Haec tibi quae fontes et aquarum nomina dicit,
- Ipsa suas melius charta natabat aquas.
- His tibi de mulis non est metuenda ruina:
- Altius in terra paene sedere soles.
- Delicias parvae si vis audire catellae,
- Narranti brevis est pagina tota mihi.
- Hic brevis ad numeros rapidum qui colligit unguem,
- Venit ab auriferis gentibus Astur equus.
- Non sibi, sed domino venatur vertragus acer,
- Inlaesum leporem qui tibi dente feret.
- Non amo quod vincat, sed quod succumbere novit
- Et didicit melius τὴν ἐπικλινοπάλην.
- Callidus emissas eludere simius hastas,
- Si mihi cauda foret, cercopithecus eram.
- Tam tremulum crisat, tam blandum prurit, ut ipsum
- Masturbatorem fecerit Hippolytum.
- Aera Celaenaeos lugentia matris amores
- Esuriens Gallus vendere saepe solet.
- Sit nobis aetate puer, non pumice levis,
- Propter quem placeat nulla puella mihi.
- Collo necte, puer, meros amores,
- Ceston de Veneris sinu calentem.
- Sume Cytheriaco medicatum nectare ceston:
- Ussit amatorem balteus iste Iovem.
- Currant verba licet, manus est velocior illis:
- Nondum lingua suum, dextra peregit opus.
- Levis ab aequorea cortex Mareotica concha
- Fiat: inoffensa curret harundo via.
- Non mendax stupor est, nec fingitur arte dolosa.
- Quisquis plus iusto non sapit, ille sapit.
- Mollia Phrixei secuisti colla mariti.
- Hoc meruit tunicam qui tibi, saeve, dedit?
- Si solum spectes hominis caput, Hectora credas:
- Si stantem videas, Astyanacta putes.
- Haec, quae saepe solet vinci, quae vincere raro,
- Parma tibi, scutum pumilionis erit.
- Non erit in turba quisquam Μισούμενοσ ista:
- Sed poterit quivis esse Δὶσ ἐξαπατῶν.
- Dic mihi simpliciter, comoedis et citharoedis,
- Fibula, quid praestas? 'Carius ut futuant.'
- Non tantum calamis, sed cantu fallitur ales,
- Callida dum tacita crescit harundo manu.
- Praedo fuit volucrum: famulus nunc aucupis idem
- Decipit et captas non sibi maeret aves.
- Dic quotus et quanti cupias cenare, nec unum
- Addideris verbum: cena parata tibi est.
- Pauper causidicus nullos referentia nummos
- Carmina cum scribas, accipe cor, quod habes.
- Non satis est ars sola coco: servire palatum
- Nolo: cocus domini debet habere gulam.
- Rara tibi curva craticula sudet ofella;
- Spumeus in longa cuspide fumet aper.
- Mille tibi dulces operum manus ista figuras
- Extruet: huic uni parca laborat apis.
- Surgite: iam vendit pueris ientacula pistor
- Cristataeque sonant undique lucis aves.