Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Bis quinquagenis domus est tibi milibus empta,
- Vendere quam summa vel breviore cupis.
- Arte sed emptorem vafra corrumpis, Amoene,
- Et casa divitiis ambitiosa latet.
- Gemmantes prima fulgent testudine lecti,
- Et Maurusiaci pondera rara citri;
- Argentum atque aurum non simplex Delphica portat;
- Stant pueri, dominos quos precer esse meos.
- Deinde ducenta sonas, et ais non esse minoris.
- Instructam vili vendis, Amoene, domum.
- Maiae Mercurium creastis Idus,
- Augustis redit Idibus Diana,
- Octobres Maro consecravit Idus.
- Idus saepe colas et has et illas,
- Qui magni celebras Maronis Idus.
- Matutine cliens, urbis mihi causa relictae,
- Atria, si sapias, ambitiosa colas.
- Non sum ego causidicus, nec amaris litibus aptus,
- Sed piger et senior Pieridumque comes;
- Otia me somnusque iuvant, quae magna negavit
- Roma mihi: redeo, si vigilatur et hic.
- Sic tanquam tabulas scyphosque, Paule,
- Omnes archetypos habes amicos.
- Lintea ferret Apro vatius cum vernula nuper
- Et supra togulam lusca sederet anus
- Atque olei stillam daret enterocelicus unctor,
- Udorum tetricus censor et asper erat:
- Frangendos calices effundendumque Falernum
- Clamabat, biberet quod modo lotus eques.
- A sene sed postquam patruo venere trecenta,
- Sobrius a thermis nescit abire domum.
- O quantum diatreta valent et quinque comati!
- Tunc, cum pauper erat, non sitiebat Aper.
- Nil non, Lygde, mihi negas roganti:
- At quondam mihi, Lygde, nil negabas.
- Iugera mercatus prope busta latentis agelli
- Et male compactae culmina fulta casae,
- Deseris urbanas, tua praedia, Pannyche, lites
- Parvaque, sed tritae praemia certa togae.
- Frumentum, milium tisanamque fabamque solebas
- Vendere pragmaticus, nunc emis agricola.
- Heredem tibi me, Catulle, dicis.
- Non credam, nisi legero, Catulle.
- Dum tibi Niliacus portat crystalla cataplus,
- Accipe de circo pocula Flaminio.
- Hi magis audaces, an sunt qui talia mittunt
- Munera? Sed gemmis vilibus usus inest:
- Nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata furem,
- Et nimium calidis non vitiantur aquis.
- Quid, quod securo potat conviva ministro,
- Et casum tremulae non timuere manus?
- Hoc quoque non nihil est, quod propinabis in istis,
- Frangendus fuerit si tibi, Flacce, calix.
- Festinat Polytimus ad puellas;
- Invitus puerum fatetur Hypnus;
- Pastas glande natis habet Secundus;
- Mollis Dindymus est, sed esse non vult;
- Amphion potuit puella nasci.
- Horum delicias superbiamque
- Et fastus querulos, Avite, malo,
- Quam dotis mihi quinquies ducena.
- Amphora vigesis, modius datur aere quaterno.
- Ebrius et crudus, nil habet agricola.
- Multis dum precibus Iovem salutat
- Stans summos resupinus usque in ungues
- Aethon in Capitolio pepedit.
- Riserunt homines, sed ipse divom
- Offensus genitor, trinoctiali
- Adfecit domicenio clientem.
- Post hoc flagitium misellus Aethon,
- Cum vult in Capitolium venire,
- Sellas ante petit Paterclianas
- Et pedit deciesque viciesque.
- Sed quamvis sibi caverit crepando,
- Compressis natibus Iovem salutat.
- Nil in te scripsi, Bithynice. Credere non vis
- Et iurare iubes? Malo satis facere.
- Donavi tibi multa, quae rogasti;
- Donavi tibi plura, quam rogasti:
- Non cessas tamen usque me rogare.
- Quisquis nil negat, Atticilla, fellat.
- Ne laudet dignos, laudat Callistratus omnes.
- Cui malus est nemo, quis bonus esse potest?
- Brumae diebus feriisque Saturni
- Mittebat Umber aliculam mihi pauper;
- Nunc mittit alicam: factus est enim dives.
- Effugere in thermis et circa balnea non est
- Menogenen, omni tu licet arte velis.
- Captabit tepidum dextra laevaque trigonem,
- Inputet acceptas ut tibi saepe pilas.
- Colliget et referet laxum de pulvere follem,
- Et si iam lotus, iam soleatus erit.
- Lintea si sumes, nive candidiora loquetur,
- Sint licet infantis sordidiora sinu.
- Exiguos secto comentem dente capillos
- Dicet Achilleas disposuisse comas.
- Fumosae feret ipse propin de faece lagonae,
- Frontis et umorem colliget usque tuae.
- Omnia laudabit, mirabitur omnia, donec
- Perpessus dicas taedia mille 'Veni!'
- Derisor Fabianus hirnearum,
- Omnes quem modo colei timebant
- Dicentem tumidas in hydrocelas,
- Quantum nec duo dicerent Catulli,
- In thermis subito Neronianis
- Vidit se miser, et tacere coepit.
- Nolueram, Polytime, tuos violare capillos,
- Sed iuvat hoc precibus me tribuisse tuis.
- Talis eras, modo tonse Pelops, positisque nitebas
- Crinibus, ut totum sponsa videret ebur.
- Pediconibus os olere dicis.
- Hoc si, sicut ais, Fabulle, verum est:
- Quid tu credis olere cunnilingis?
- Triginta tibi sunt pueri totidemque puellae:
- Una est nec surgit mentula. Quid facies?
- Bis Cotta soleas perdidisse se questus,
- Dum neglegentem ducit ad pedes vernam,
- Qui solus inopi praestat et facit turbam,
- Excogitavit—homo sagax et astutus—
- Ne facere posset tale saepius damnum:
- Excalceatus ire coepit ad cenam.
- Tongilianus habet nasum: scio, non nego. Sed iam
- Nil praeter nasum Tongilianus habet.
- Quod lana caput alligas, Charine,
- Non aures tibi, sed dolent capilli.
- Pro sene, sed clare, votum Maro fecit amico,
- Cui gravis et fervens hemitritaeos erat,
- Si Stygias aeger non esset missus ad umbras,
- Ut caderet magno victima grata Iovi.
- Coeperunt certam medici spondere salutem.
- Ne votum solvat, nunc Maro vota facit.
- Communis tibi cum viro, Magulla,
- Cum sit lectulus et sit exoletus,
- Quare, dic mihi, non sit et minister.
- Suspiras; ratio est, times lagonam.
- Saepe rogare soles, qualis sim, Prisce, futurus,
- Si fiam locuples simque repente potens.
- Quemquam posse putas mores narrare futuros?
- Dic mihi, si fias tu leo, qualis eris?
- Qua moechum ratione basiaret
- Coram coniuge, repperit Fabulla.
- Parvum basiat usque morionem;
- Hunc multis rapit osculis madentem
- Moechus protinus, et suis repletum
- Ridenti dominae statim remittit.
- Quanto morio maior est maritus!
- Scribebamus epos; coepisti scribere: cessi,
- Aemula ne starent carmina nostra tuis.
- Transtulit ad tragicos se nostra Thalia coturnos:
- Aptasti longum tu quoque syrma tibi.
- Fila lyrae movi Calabris exculta Camenis:
- Plectra rapis nobis, ambitiose, nova.
- Audemus saturas: Lucilius esse laboras.
- Ludo levis elegos: tu quoque ludis idem.
- Quid minus esse potest? epigrammata fingere coepi:
- Hinc etiam petitur iam mea palma tibi.
- Elige, quid nolis—quis enim pudor, omnia velle?—
- Et si quid non vis, Tucca, relinque mihi.
- Musseti pathicissimos libellos,
- Qui certant Sybariticis libellis,
- Et tinctas sale pruriente chartas
- Instanti lege Rufe; sed puella
- Sit tecum tua, ne talassionem
- Indicas manibus libidinosis
- Et fias sine femina maritus.
- Cum tibi nota tui sit vita fidesque mariti,
- Nec premat ulla tuos sollicitetve toros,
- Quid quasi paelicibus torqueris inepta ministris,
- In quibus et brevis est et fugitiva Venus?
- Plus tibi quam domino pueros praestare probabo:
- Hi faciunt, ut sis femina sola viro;
- Hi dant quod non vis uxor dare. 'Do tamen,' inquis,
- 'Ne vagus a thalamis coniugis erret amor.'
- Non eadem res est: Chiam volo, nolo mariscam:
- Ne dubites quae sit Chia, marisca tua est.
- Scire suos fines matrona et femina debet:
- Cede sua pueris, utere parte tua.
- Uxor cum tibi sit puella, qualem
- Votis vix petat inprobus maritus,
- Dives, nobilis, erudita, casta,
- Rumpis, Basse, latus, sed in comatis,
- Uxoris tibi dote quos parasti.
- Et sic ad dominam reversa languet
- Multis mentula milibus redempta;
- Sed nec vocibus excitata blandis,
- Molli pollice nec rogata surgit.
- Sit tandem pudor, aut eamus in ius.
- Non est haec tua, Basse: vendidisti.
- Baetis olivifera crinem redimite corona,
- Aurea qui nitidis vellera tinguis aquis;
- Quem Bromius, quem Pallas amat; cui rector aquarum
- Albula navigerum per freta pandit iter:
- Ominibus laetis vestras Instantius oras
- Intret, et hic populis ut prior annus eat.
- Non ignorat, onus quod sit succedere Macro:
- Qui sua metitur pondera, ferre potest.
- Ne toga cordylis et paenula desit olivis
- Aut inopem metuat sordida blatta famem,
- Perdite Niliacas, Musae, mea damna, papyros:
- Postulat, ecce, novos ebria bruma sales.
- Non mea magnanimo depugnat tessera telo,
- Senio nec nostrum cum cane quassat ebur:
- Haec mihi charta nuces, haec est mihi charta fritillus:
- Alea nec damnum nec facit ista lucrum.
- Nasutus sis usque licet, sis denique nasus,
- Quantum noluerat ferre rogatus Atlans,
- Et possis ipsum tu deridere Latinum:
- Non potes in nugas dicere plura meas,
- Ipse ego quam dixi. Quid dentem dente iuvabit
- Rodere? carne opus est, si satur esse velis.
- Ne perdas operam: qui se mirantur, in illos
- Virus habe, nos haec novimus esse nihil.
- Non tamen hoc nimium nihil est, si candidus aure,
- Nec matutina si mihi fronte venis.