Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Ludat cum pueris, amet puellas,
- Nec per circuitus loquatur illam,
- Ex qua nascimur, omnium parentem,
- Quam sanctus Numa mentulam vocabat.
- Versus hos tamen esse tu memento
- Saturnalicios, Apollinaris:
- Mores non habet hic meos libellus.
- Qui gravis es nimium, potes hinc iam, lector, abire
- Quo libet: urbanae scripsimus ista togae;
- Iam mea Lampsacio lascivit pagina versu
- Et Tartesiaca concrepat aera manu.
- O quotiens rigida pulsabis pallia vena,
- Sis gravior Curio Fabricioque licet!
- Tu quoque nequitias nostri lususque libelli
- Uda, puella, leges, sis Patavina licet.
- Erubuit posuitque meum Lucretia librum,
- Sed coram Bruto; Brute, recede: leget.
- Non omnis nostri nocturna est pagina libri:
- Invenies et quod mane, Sabine, legas.
- Donasti, Lupe, rus sub urbe nobis;
- Sed rus est mihi maius in fenestra.
- Rus hoc dicere, rus potes vocare?
- In quo ruta facit nemus Dianae,
- Argutae tegit ala quod cicadae,
- Quod formica die comedit uno,
- Clusae cui folium rosae corona est;
- In quo non magis invenitur herba,
- Quam Cosmi folium piperve crudum;
- In quo nec cucumis iacere rectus
- Nec serpens habitare tota possit.
- Urucam male pascit hortus unam,
- Consumpto moritur culex salicto,
- Et talpa est mihi fossor atque arator.
- Non boletus hiare, non mariscae
- Ridere aut violae patere possunt.
- Finis mus populatur et colono
- Tamquam sus Calydonius timetur,
- Et sublata volantis ungue Procnes
- In nido seges est hirundinino;
- Et cum stet sine falce mentulaque,
- Non est dimidio locus Priapo.
- Vix implet cocleam peracta messis,
- Et mustum nuce condimus picata.
- Errasti, Lupe, littera sed una:
- Nam quo tempore praedium dedisti,
- Mallem tu mihi prandium dedisses.
- Quaeris, cur nolim te ducere, Galla? Diserta es.
- Saepe soloecismum mentula nostra facit.
- Caesaris Augusti lascivos, livide, versus
- Sex lege, qui tristis verba latina legis:
- 'Quod futuit Glaphyran Antonius, hanc mihi poenam
- Fulvia constituit, se quoque uti futuam.
- Fulviam ego ut futuam? quid si me Manius oret
- Pedicem, faciam? non puto, si sapiam.
- "Aut futue, aut pugnemus" ait. Quid, quod mihi vita
- Carior est ipsa mentula? Signa canant!'
- Absolvis lepidos nimirum, Auguste, libellos,
- Qui scis Romana simplicitate loqui.
- Lydia tam laxa est, equitis quam culus aheni,
- Quam celer arguto qui sonat aere trochus,
- Quam rota transmisso totiens inpacta petauro,
- Quam vetus a crassa calceus udus aqua,
- Quam quae rara vagos expectant retia turdos,
- Quam Pompeiano vela negata noto,
- Quam quae de pthisico lapsa est armilla cinaedo,
- Culcita Leuconico quam viduata suo,
- Quam veteres bracae Brittonis pauperis, et quam
- Turpe Ravennatis guttur onocrotali.
- Hanc in piscina dicor futuisse marina.
- Nescio; piscinam me futuisse puto.
- Mollia quod nivei duro teris ore Galaesi
- Basia, quod nudo cum Ganymede iaces,
- (Quis negat?) hoc nimium est. Sed sit satis; inguina saltem
- Parce fututrici sollicitare manu.
- Levibus in pueris plus haec, quam mentula, peccat,
- Et faciunt digiti praecipitantque virum:
- Inde tragus celeresque pili mirandaque matri
- Barba, nec in clara balnea luce placent.
- Divisit natura marem: pars una puellis,
- Una viris genita est. Utere parte tua.
- Nubere Sila mihi nulla non lege parata est;
- Sed Silam nulla ducere lege volo.
- Cum tamen instaret, 'deciens mihi dotis in auro
- Sponsa dabis' dixi; 'quid minus esse potest?
- Nec futuam quamvis prima te nocte maritus,
- Communis tecum nec mihi lectus erit;
- Complectarque meam, nec tu prohibebis, amicam,
- Ancillam mittes et mihi iussa tuam.
- Te spectante dabit nobis lasciva minister
- Basia, sive meus sive erit ille tuus.
- Ad cenam venies, sed sic divisa recumbes,
- Ut non tangantur pallia nostra tuis.
- Oscula rara dabis nobis et non dabis ultro,
- Nec quasi nupta dabis, sed quasi mater anus.
- Si potes ista pati, si nil perferre recusas,
- Invenies qui te ducere, Sila, velit.'
- Dum te prosequor et domum reduco,
- Aurem dum tibi praesto garrienti,
- Et quidquid loqueris facisque laudo,
- Quot versus poterant, Labulle, nasci!
- Hoc damnum tibi non videtur esse,
- Si quod Roma legit, requirit hospes,
- Non deridet eques, tenet senator,
- Laudat causidicus, poeta carpit,
- Propter te perit? hoc Labulle, verum est?
- Hoc quisquam ferat? ut tibi tuorum
- Sit maior numerus togatulorum,
- Librorum mihi sit minor meorum?
- Triginta prope iam diebus una est
- Nobis pagina vix peracta. Sic fit,
- Cum cenare domi poeta non vult.
- Illa salax nimium nec paucis nota puellis
- Stare Lino desi=t mentula. Lingua, cave.
- O mihi grata quies, o blanda, Telesphore, cura,
- Qualis in amplexu non fuit ante meo:
- Basia da nobis vetulo, puer, uda Falerno,
- Pocula da labris facta minora tuis.
- Addideris super haec Veneris si gaudia vera,
- Esse negem melius cum Ganymede Iovi.
- Ferreus es, si stare potest tibi mentula, Flacce,
- Cum te sex cyathos orat amica gari,
- Vel duo frusta rogat cybii tenuemve lacertum,
- Nec dignam toto se botryone putat;
- Cui portat gaudens ancilla paropside rubra
- Hallecem, sed quam protinus illa voret;
- Aut cum perfricuit frontem posuitque pudorem,
- Sucida palliolo vellera quinque petit.
- At mea me libram foliati poscat amica,
- Aut virides gemmas sardonychasve pares,
- Nec nisi prima velit de Tusco Serica vico,
- Aut centum aureolos sic velut aera roget.
- Nunc tu velle putas haec me donare puellae?
- Nolo, sed his ut sit digna puella volo.
- Invasit medici Nasica phreneticus Eucti
- Et percidit Hylan. Hic, puto, sanus erat.
- Languida cum vetula tractare virilia dextra
- Coepisti, iugulor pollice, Phylli, tuo:
- Nam cum me murem, cum me tua lumina dicis,
- Horis me refici vix puto posse decem.
- Blanditias nescis: 'dabo' dic 'tibi milia centum
- Et dabo Setini iugera culta soli;
- Accipe vina, domum, pueros, chrysendeta, mensas.'
- Nil opus est digitis: sic mihi, Phylli, frica.
- Os male causidicis et dicis olere poetis.
- Sed fellatori, Zoile, peius olet.
- Atreus Caecilius cucurbitarum
- Sic illas quasi filios Thyestae
- In partes lacerat secatque mille.
- Gustu protinus has edes in ipso,
- Has prima feret alterave cena,
- Has cena tibi tertia reponet,
- Hinc seras epidipnidas parabit.
- Hinc pistor fatuas facit placentas,
- Hinc et multiplices struit tabellas
- Et notas caryotidas theatris.
- Hinc exit varium coco minutal,
- Ut lentem positam fabamque credas;
- Boletos imitatur et botellos,
- Et caudam cybii brevesque maenas.
- Hinc cellarius experitur artes,
- Ut condat vario vafer sapore
- In rutae folium Capelliana.
- Sic inplet gabatas paropsidesque
- Et leves scutulas cavasque lances.
- Hoc lautum vocat, hoc putat venustum,
- Unum ponere ferculis tot assem.
- Nec toga nec focus est nec tritus cimice lectus
- Nec tibi de bibula sarta palude teges,
- Nec puer aut senior, nulla est ancilla nec infans,
- Nec sera nec clavis nec canis atque calix.
- Tu tamen adfectas, Nestor, dici atque videri
- Pauper, et in populo quaeris habere locum.
- Mentiris vanoque tibi blandiris honore.
- Non est paupertas, Nestor, habere nihil.
- Saepius ad palmam prasinus post fata Neronis
- Pervenit et victor praemia plura refert.
- I nunc, livor edax, dic te cessisse Neroni:
- Vicit nimirum non Nero, sed prasinus
- Aedes emit Aper, sed quas nec noctua vellet
- Esse suas: adeo nigra vetusque casa est.
- Vicinos illi nitidus Maro possidet hortos.
- Cenabit belle, non habitabit Aper.
- Ignotos mihi cum voces trecentos,
- Quare non veniam vocatus ad te,
- Miraris quererisque litigasque.
- Solus ceno, Fabulle, non libenter.
- Gaius hanc lucem gemma mihi Iulius alba
- Signat, io, votis redditus, ecce, meis:
- Desperasse iuvat veluti iam rupta sororum
- Fila; minus gaudent qui timuere nihil.
- Hypne, quid expectas, piger? inmortale Falernum
- Funde, senem poscunt talia vota cadum:
- Quincunces et sex cyathos besemque bibamus,
- Gaius ut fiat Iulius et Proculus.
- Zoile, quid tota gemmam praecingere libra
- Te iuvat et miserum perdere sardonycha?
- Anulus iste tuis fuerat modo cruribus aptus:
- Non eadem digitis pondera conveniunt.
- Mulio viginti veni=t modo milibus, Aule.
- Miraris pretium tam grave? surdus erat.
- Cunarum fueras motor, Charideme, mearum
- Et pueri custos adsiduusque comes.
- Iam mihi nigrescunt tonsa sudaria barba
- Et queritur labris puncta puella meis;
- Sed tibi non crevi: te noster vilicus horret,
- Te dispensator, te domus ipsa pavet.
- Ludere nec nobis, nec tu permittis amare;
- Nil mihi vis et vis cuncta licere tibi.
- Corripis, observas, quereris, suspiria ducis,
- Et vix a ferulis temperat ira tua.
- Si Tyrios sumpsi cultus unxive capillos,
- Exclamas 'Numquam fecerat ista pater';
- Et numeras nostros adstricta fronte trientes,
- Tamquam de cella sit cadus ille tua.
- Desine; non possum libertum ferre Catonem.
- Esse virum iam me dicet amica tibi.
- Formosam Glyceran amat Lupercus
- Et solus tenet imperatque solus.
- Quam toto sibi mense non fututam
- Cum tristis quereretur et roganti
- Causam reddere vellet Aeliano,
- Respondit, Glycerae dolere dentes.
- Indulget pecori nimium dum pastor Amyntas
- Et gaudet fama luxuriaque gregis,
- Cedentes oneri ramos silvamque fluentem
- Vicit, concussas ipse secutus opes.
- Triste nemus dirae vetuit superesse rapinae
- Damnavitque rogis noxia ligna pater.
- Pingues, Lygde, sues habeat vicinus Iollas:
- Te satis est nobis adnumerare pecus.