Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Quare si pudor est, Ligeia, noli
- Barbam vellere mortuo leoni.
- Omnes eunuchos habet Almo nec arrigit ipse:
- Et queritur, pariat quod sua Polla nihil.
- Marri, quietae cultor et comes vitae,
- Quo cive prisca gloriatur Atina,
- Has tibi gemellas barbari decus luci
- Conmendo pinus ilicesque Faunorum
- Et semidocta vilici manu structas
- Tonantis aras horridique Silvani,
- Quas pinxit agni saepe sanguis aut haedi,
- Dominamque sancti virginem deam templi,
- Et quem sororis hospitem vides castae
- Martem mearum principem Kalendarum,
- Et delicatae laureum nemus Florae,
- In quod Priapo persequente confugit.
- Hoc omne agelli mite parvuli numen
- Seu tu cruore sive ture placabis:
- 'Ubicumque vester Martialis est,' dices,
- 'Hac, ecce, mecum dextera litat vobis
- Absens sacerdos; vos putate praesentem
- Et date duobus quidquid alter optabit.'
- Si prior Euganeas, Clemens, Helicaonis oras
- Pictaque pampineis videris arva iugis,
- Perfer Atestinae nondum vulgata Sabinae
- Carmina, purpurea sed modo culta toga.
- Ut rosa delectat, metitur quae pollice primo,
- Sic nova nec mento sordida charta iuvat.
- Non mea Massylus servat pomaria serpens,
- Regius Alcinoi nec mihi servit ager,
- Sed Nomentana securus germinat hortus
- Arbore, nec furem plumbea mala timent.
- Haec igitur media quae sunt modo nata Subura
- Mittimus autumni cerea poma mei.
- Infantem tibi vir, tibi, Galla, remisit adulter.
- Hi, puto, non dubie se futuisse negant.
- Saepe loquar nimium gentes quod, Avite, remotas,
- Miraris, Latia factus in urbe senex,
- Auriferumque Tagum sitiam patriumque Salonem
- Et repetam saturae sordida rura casae.
- Illa placet tellus, in qua res parva beatum
- Me facit et tenues luxuriantur opes:
- Pascitur hic, ibi pascit ager; tepet igne maligno
- Hic focus, ingenti lumine lucet ibi;
- Hic pretiosa fames conturbatorque macellus,
- Mensa ibi divitiis ruris operta sui;
- Quattuor hic aestate togae pluresve teruntur,
- Autumnis ibi me quattuor una tegit.
- I, cole nunc reges, quidquid non praestat amicus
- Cum praestare tibi possit, Avite, locus.
- Dum levis arsura struitur Libitina papyro,
- Dum murram et casias flebilis uxor emit,
- Iam scrobe, iam lecto, iam pollinctore parato
- Heredem scripsit me Numa: convaluit.
- Addat cum mihi Caecubum minister
- Idaeo resolutior cinaedo,
- Quo nec filia cultior nec uxor
- Nec mater tua nec soror recumbit,
- Vis spectem potius tuas lucernas
- Aut citrum vetus Indicosque dentes?
- Suspectus tibi ne tamen recumbam,
- Praesta de grege sordidaque villa
- Tonsos, horridulos, rudes, pusillos
- Hircosi mihi filios subulci.
- Perdet te dolor hic: habere, Publi,
- Mores non potes hos et hos ministros.
- Si Romana forent haec Socratis ora, fuissent
- Iulius in Saturis qualia Rufus habet.
- Quid, stulte, nostris versibus tuos misces?
- Cum litigante quid tibi, miser, libro?
- Quid congregare cum leonibus volpes
- Aquilisque similes facere noctuas quaeris?
- Habeas licebit alterum pedem Ladae,
- Inepte, frustra crure ligneo curres.
- Elysio redeat si forte remissus ab agro
- Ille suo felix Caesare Gabba vetus,
- Qui Capitolinum pariter Gabbamque iocantes
- Audierit, dicet: 'Rustice Gabba, tace.'
- Qua factus ratione sit requiris,
- Qui numquam futuit, pater Philinus?
- Gaditanus, Avite, dicat istud,
- Qui scribit nihil et tamen poeta est.
- Municipes Augusta mihi quos Bilbilis acri
- Monte creat, rapidis quem Salo cingit aquis,
- Ecquid laeta iuvat vestri vos gloria vatis?
- Nam decus et nomen famaque vestra sumus,
- Nec sua plus debet tenui Verona Catullo
- Meque velit dici non minus illa suum.
- Quattuor accessit tricesima messibus aestas,
- Ut sine me Cereri rustica liba datis,
- Moenia dum colimus dominae pulcherrima Romae:
- Mutavere meas Itala regna comas.
- Excipitis placida reducem si mente, venimus;
- Aspera si geritis corda, redire licet.
- I nostro comes, i, libelle, Flavo
- Longum per mare, sed faventis undae,
- Et cursu facili tuisque ventis
- Hispanae pete Tarraconis arces:
- Illinc te rota tollet et citatus
- Altam Bilbilin et tuum Salonem
- Quinto forsitan essedo videbis.
- Quid mandem tibi, quaeris? Ut sodales
- Paucos, sed veteres et ante brumas
- Triginta mihi quattuorque visos
- Ipsa protinus a via salutes
- Et nostrum admoneas subinde Flavum,
- Iucundos mihi nec laboriosos
- Secessus pretio paret salubri,
- Qui pigrum faciant tuum parentem.
- Haec sunt. Iam tumidus vocat magister
- Castigatque moras, et aura portum
- Laxavit melior: vale, libelle:
- Navem, scis puto, non moratur unus.
- Quo tu, quo, liber otiose, tendis
- Cultus Sidone non cotidiana?
- Numquid Parthenium videre? Certe:
- Vadas et redeas inevolutus:
- Libros non legit ille, sed libellos;
- Nec Musis vacat, aut suis vacaret.
- Ecquid te satis aestimas beatum,
- Contingunt tibi si manus minores?
- Vicini pete porticum Quirini:
- Turbam non habet otiosiorem
- Pompeius vel Agenoris puella,
- Vel primae dominus levis carinae.
- Sunt illic duo tresve, qui revolvant
- Nostrarum tineas ineptiarum,
- Sed cum sponsio fabulaeque lassae
- De Scorpo fuerint et Incitato.
- Triste supercilium durique severa Catonis
- Frons et aratoris filia Fabricii
- Et personati fastus et regula morum
- Quidquid et in tenebris non sumus, ite foras.
- Clamant ecce mei 'Io Saturnalia' versus:
- Et licet et sub te praeside, Nerva, libet.
- Lectores tetrici salebrosum ediscite Santram:
- Nil mihi vobiscum est: iste liber meus est.
- Non urbana mea tantum Piplei+de gaudent
- Otia, nec vacuis auribus ista damus,
- Sed meus in Geticis ad Martia signa pruinis
- A rigido teritur centurione liber,
- Dicitur et nostros cantare Britannia versus.
- Quid prodest? Nescit sacculus ista meus.
- At quam victuras poteramus pangere chartas
- Quantaque Pieria proelia flare tuba,
- Cum pia reddiderint Augustum numina terris,
- Et Maecenatem si tibi, Roma, darent!
- Sacra laresque Phrygum, quos Troiae maluit heres
- Quam rapere arsuras Laomedontis opes,
- Scriptus et aeterno nunc primum Iuppiter auro