Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Mirator veterum senex avorum
  2. Donet Phidiaci toreuma caeli;
  3. Venator leporem, colonus haedum,
  4. Piscator ferat aequorum rapinas.
  5. Si mittit sua quisque, quid poetam
  6. Missurum tibi, Restitute, credis?
  1. Omnes persequeris praetorum, Cotta, libellos;
  2. Accipis et ceras. Officiosus homo es.
  1. Iuno labor, Polyclite, tuus et gloria felix,
  2. Phidiacae cuperent quam meruisse manus,
  3. Ore nitet tanto, quanto superasset in Ide
  4. Iudice convictas non dubitante deas.
  5. Iunonem, Polyclite, suam nisi frater amaret,
  6. Iunonem poterat frater amare tuam.
  1. Quid vellis vetulum, Ligeia, cunnum?
  2. Quid busti cineres tui lacessis?
  3. Tales munditiae decent puellas
  4. —Nam tu iam nec anus potes videri—;
  5. Istud, crede mihi, Ligeia, belle
  6. Non mater facit Hectoris, sed uxor.
  7. Erras, si tibi cunnus hic videtur,
  8. Ad quem mentula pertinere desi=t.
  9. Quare si pudor est, Ligeia, noli
  10. Barbam vellere mortuo leoni.
  1. Omnes eunuchos habet Almo nec arrigit ipse:
  2. Et queritur, pariat quod sua Polla nihil.
  1. Marri, quietae cultor et comes vitae,
  2. Quo cive prisca gloriatur Atina,
  3. Has tibi gemellas barbari decus luci
  4. Conmendo pinus ilicesque Faunorum
  5. Et semidocta vilici manu structas
  6. Tonantis aras horridique Silvani,
  7. Quas pinxit agni saepe sanguis aut haedi,
  8. Dominamque sancti virginem deam templi,
  9. Et quem sororis hospitem vides castae
  10. Martem mearum principem Kalendarum,
  11. Et delicatae laureum nemus Florae,
  12. In quod Priapo persequente confugit.
  13. Hoc omne agelli mite parvuli numen
  14. Seu tu cruore sive ture placabis:
  15. 'Ubicumque vester Martialis est,' dices,
  16. 'Hac, ecce, mecum dextera litat vobis
  17. Absens sacerdos; vos putate praesentem
  18. Et date duobus quidquid alter optabit.'
  1. Si prior Euganeas, Clemens, Helicaonis oras
  2. Pictaque pampineis videris arva iugis,
  3. Perfer Atestinae nondum vulgata Sabinae
  4. Carmina, purpurea sed modo culta toga.
  5. Ut rosa delectat, metitur quae pollice primo,
  6. Sic nova nec mento sordida charta iuvat.
  1. Non mea Massylus servat pomaria serpens,
  2. Regius Alcinoi nec mihi servit ager,
  3. Sed Nomentana securus germinat hortus
  4. Arbore, nec furem plumbea mala timent.
  5. Haec igitur media quae sunt modo nata Subura
  6. Mittimus autumni cerea poma mei.
  1. Infantem tibi vir, tibi, Galla, remisit adulter.
  2. Hi, puto, non dubie se futuisse negant.
  1. Saepe loquar nimium gentes quod, Avite, remotas,
  2. Miraris, Latia factus in urbe senex,
  3. Auriferumque Tagum sitiam patriumque Salonem
  4. Et repetam saturae sordida rura casae.
  5. Illa placet tellus, in qua res parva beatum
  6. Me facit et tenues luxuriantur opes:
  7. Pascitur hic, ibi pascit ager; tepet igne maligno
  8. Hic focus, ingenti lumine lucet ibi;
  9. Hic pretiosa fames conturbatorque macellus,
  10. Mensa ibi divitiis ruris operta sui;
  11. Quattuor hic aestate togae pluresve teruntur,
  12. Autumnis ibi me quattuor una tegit.
  13. I, cole nunc reges, quidquid non praestat amicus
  14. Cum praestare tibi possit, Avite, locus.
  1. Dum levis arsura struitur Libitina papyro,
  2. Dum murram et casias flebilis uxor emit,
  3. Iam scrobe, iam lecto, iam pollinctore parato
  4. Heredem scripsit me Numa: convaluit.
  1. Addat cum mihi Caecubum minister
  2. Idaeo resolutior cinaedo,
  3. Quo nec filia cultior nec uxor
  4. Nec mater tua nec soror recumbit,
  5. Vis spectem potius tuas lucernas
  6. Aut citrum vetus Indicosque dentes?
  7. Suspectus tibi ne tamen recumbam,
  8. Praesta de grege sordidaque villa
  9. Tonsos, horridulos, rudes, pusillos
  10. Hircosi mihi filios subulci.
  11. Perdet te dolor hic: habere, Publi,
  12. Mores non potes hos et hos ministros.
  1. Si Romana forent haec Socratis ora, fuissent
  2. Iulius in Saturis qualia Rufus habet.
  1. Quid, stulte, nostris versibus tuos misces?
  2. Cum litigante quid tibi, miser, libro?
  3. Quid congregare cum leonibus volpes
  4. Aquilisque similes facere noctuas quaeris?
  5. Habeas licebit alterum pedem Ladae,
  6. Inepte, frustra crure ligneo curres.
  1. Elysio redeat si forte remissus ab agro
  2. Ille suo felix Caesare Gabba vetus,
  3. Qui Capitolinum pariter Gabbamque iocantes
  4. Audierit, dicet: 'Rustice Gabba, tace.'
  1. Qua factus ratione sit requiris,
  2. Qui numquam futuit, pater Philinus?
  3. Gaditanus, Avite, dicat istud,
  4. Qui scribit nihil et tamen poeta est.
  1. Municipes Augusta mihi quos Bilbilis acri
  2. Monte creat, rapidis quem Salo cingit aquis,
  3. Ecquid laeta iuvat vestri vos gloria vatis?
  4. Nam decus et nomen famaque vestra sumus,
  5. Nec sua plus debet tenui Verona Catullo
  6. Meque velit dici non minus illa suum.
  7. Quattuor accessit tricesima messibus aestas,
  8. Ut sine me Cereri rustica liba datis,
  9. Moenia dum colimus dominae pulcherrima Romae:
  10. Mutavere meas Itala regna comas.
  11. Excipitis placida reducem si mente, venimus;
  12. Aspera si geritis corda, redire licet.
  1. I nostro comes, i, libelle, Flavo
  2. Longum per mare, sed faventis undae,
  3. Et cursu facili tuisque ventis
  4. Hispanae pete Tarraconis arces:
  5. Illinc te rota tollet et citatus
  6. Altam Bilbilin et tuum Salonem
  7. Quinto forsitan essedo videbis.
  8. Quid mandem tibi, quaeris? Ut sodales
  9. Paucos, sed veteres et ante brumas
  10. Triginta mihi quattuorque visos
  11. Ipsa protinus a via salutes
  12. Et nostrum admoneas subinde Flavum,
  13. Iucundos mihi nec laboriosos
  14. Secessus pretio paret salubri,
  15. Qui pigrum faciant tuum parentem.
  16. Haec sunt. Iam tumidus vocat magister
  17. Castigatque moras, et aura portum
  18. Laxavit melior: vale, libelle:
  19. Navem, scis puto, non moratur unus.
  1. Quo tu, quo, liber otiose, tendis
  2. Cultus Sidone non cotidiana?
  3. Numquid Parthenium videre? Certe:
  4. Vadas et redeas inevolutus:
  5. Libros non legit ille, sed libellos;
  6. Nec Musis vacat, aut suis vacaret.
  7. Ecquid te satis aestimas beatum,
  8. Contingunt tibi si manus minores?
  9. Vicini pete porticum Quirini:
  10. Turbam non habet otiosiorem
  11. Pompeius vel Agenoris puella,
  12. Vel primae dominus levis carinae.
  13. Sunt illic duo tresve, qui revolvant
  14. Nostrarum tineas ineptiarum,
  15. Sed cum sponsio fabulaeque lassae
  16. De Scorpo fuerint et Incitato.
  1. Triste supercilium durique severa Catonis
  2. Frons et aratoris filia Fabricii
  3. Et personati fastus et regula morum
  4. Quidquid et in tenebris non sumus, ite foras.
  5. Clamant ecce mei 'Io Saturnalia' versus:
  6. Et licet et sub te praeside, Nerva, libet.
  7. Lectores tetrici salebrosum ediscite Santram:
  8. Nil mihi vobiscum est: iste liber meus est.
  1. Non urbana mea tantum Piplei+de gaudent
  2. Otia, nec vacuis auribus ista damus,
  3. Sed meus in Geticis ad Martia signa pruinis
  4. A rigido teritur centurione liber,
  5. Dicitur et nostros cantare Britannia versus.
  6. Quid prodest? Nescit sacculus ista meus.
  7. At quam victuras poteramus pangere chartas
  8. Quantaque Pieria proelia flare tuba,
  9. Cum pia reddiderint Augustum numina terris,
  10. Et Maecenatem si tibi, Roma, darent!
  1. Sacra laresque Phrygum, quos Troiae maluit heres
  2. Quam rapere arsuras Laomedontis opes,
  3. Scriptus et aeterno nunc primum Iuppiter auro
  4. Et soror et summi filia tota patris,
  5. Et qui purpureis iam tertia nomina fastis,
  6. Iane, refers Nervae; vos precor ore pio:
  7. Hunc omnes servate ducem, servate senatum;
  8. Moribus hic vivat principis, ille suis.
  1. Tanta tibi est recti reverentia, Caesar, et aequi,
  2. Quanta Numae fuerat: sed Numa pauper erat.
  3. Ardua res haec est, opibus non tradere mores
  4. Et, cum tot Croesos viceris, esse Numam.
  5. Si redeant veteres, ingentia nomina, patres,
  6. Elysium liceat si vacuare nemus:
  7. Te colet invictus pro libertate Camillus,
  8. Aurum Fabricius, te tribuente, volet;
  9. Te duce gaudebit Brutus, tibi Sulla cruentus
  10. Imperium tradet, cum positurus erit;
  11. Et te privato cum Caesare Magnus amabit,
  12. Donabit totas et tibi Crassus opes.
  13. Ipse quoque infernis revocatus Ditis ab umbris
  14. Si Cato reddatur, Caesarianus erit.
  1. Unctis falciferi senis diebus,
  2. Regnator quibus imperat fritillus,
  3. Versu ludere non laborioso
  4. Permittis, puto, pilleata Roma.
  5. Risisti; licet ergo, non vetamur.
  6. Pallentes procul hinc abite curae;
  7. Quidquid venerit obvium, loquamur
  8. Morosa sine cogitatione.
  9. Misce dimidios, puer, trientes,
  10. Quales Pythagoras dabat Neroni,
  11. Misce, Dindyme, sed frequentiores:
  12. Possum nil ego sobrius; bibenti
  13. Succurrent mihi quindecim poetae.
  14. Da nunc basia, sed Catulliana:
  15. Quae si tot fuerint, quot ille dixit,
  16. Donabo tibi Passerem Catulli.
  1. Iam certe stupido non dices, Paula, marito,
  2. Ad moechum quotiens longius ire voles,
  3. 'Caesar in Albanum iussit me mane venire,
  4. Caesar Circeios.' Iam stropha talis abi=t.
  5. Penelopae licet esse tibi sub principe Nerva:
  6. Sed prohibet scabies ingeniumque vetus.
  7. Infelix, quid ages? aegram simulabis amicam?