Epigrammata
Martial
Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.
- Romanum propius divitiusque forum est.
- Illic aera sonant: at circum pulpita nostra
- Et steriles cathedras basia sola crepant.
- Pulchre valet Charinus, et tamen pallet.
- Parce bibit Charinus, et tamen pallet.
- Bene concoquit Charinus, et tamen pallet.
- Sole utitur Charinus, et tamen pallet.
- Tingit cutem Charinus, et tamen pallet.
- Cunnum Charinus lingit, et tamen pallet.
- Indignas premeret pestis cum tabida fauces
- Inque ipsos vultus serperet atra lues,
- Siccis ipse genis flentes hortatus amicos
- Decrevit Stygios Festus adire lacus.
- Nec tamen obscuro pia polluit ora veneno
- Aut torsit lenta tristia fata fame,
- Sanctam Romana vitam sed morte peregit
- Dimisitque animam nobiliore rogo.
- Hanc mortem fatis magni praeferre Catonis
- Fama potest: huius Caesar amicus erat.
- Semper agis causas et res agis, Attale, semper:
- Est, non est quod agas, Attale, semper agis.
- Si res et causae desunt, agis, Attale, mulas.
- Attale, ne quod agas desit, agas animam.
- Sportula, Cane, tibi suprema nocte petita est
- Occidit puto te, Cane, quod una fuit.
- A servo scis te genitum blandeque fateris,
- Cum dicis dominum, Sosibiane, patrem.
- Haec quae pulvere dissipata multo
- Longas porticus explicat ruinas,
- En quanto iacet absoluta casu.
- Tectis nam modo Regulus sub illis
- Gestatus fuerat recesseratque,
- Victa est pondere cum suo repente,
- Et postquam domino nihil timebat,
- Securo ruit incruenta damno.
- Tantae, Regule, post metum querellae
- Quis curam neget esse te deorum,
- Propter quem fuit innocens ruina?
- Os et labra tibi lingit, Manneia, catellus:
- Non miror, merdas si libet esse cani.
- Uxorem habendam non putat Quirinalis,
- Cum velit habere filios, et invenit
- Quo possit istud more: futuit ancillas
- Domumque et agros implet equitibus vernis.
- Pater familiae verus est Quirinalis.
- Venderet excultos colles cum praeco facetus
- Atque suburbani iugera pulchra soli,
- 'Errat' ait 'si quis Mario putat esse necesse
- Vendere: nil debet, fenerat immo magis.'
- 'Quae ratio est igitur?' 'Servos ibi perdidit omnes
- Et pecus et fructus, non amat inde locum.'
- Quis faceret pretium nisi qui sua perdere vellet
- Omnia? Sic Mario noxius haeret ager.
- Vicinus meus est manuque tangi
- De nostris Novius potest fenestris.
- Quis non invideat mihi putetque
- Horis omnibus esse me beatum,
- Iuncto cui liceat frui sodale?
- Tam longe est mihi quam Terentianus,
- Qui nunc Niliacam regit Syenen.
- Non convivere, nec videre saltem,
- Non audire licet, nec urbe tota
- Quisquam est tam prope tam proculque nobis.
- Migrandum est mihi longius vel illi.
- Vicinus Novio vel inquilinus
- Sit, si quis Novium videre non volt.
- Ne gravis hesterno fragres, Fescennia, vino,
- Pastillos Cosmi luxuriosa voras.
- Ista linunt dentes iantacula, sed nihil obstant,
- Extremo ructus cum redit a barathro.
- Quid quod olet gravius mixtum diapasmate virus
- Atque duplex animae longius exit odor?
- Notas ergo nimis fraudes deprensaque furta
- Iam tollas et sis ebria simpliciter.
- Alcime, quem raptum domino crescentibus annis
- Labicana levi caespite velat humus,
- Accipe non Pario nutantia pondera saxo,
- Quae cineri vanus dat ruitura labor,
- Sed faciles buxos et opacas palmitis umbras
- Quaeque virent lacrimis roscida prata meis
- Accipe, care puer, nostri monimenta doloris:
- Hic tibi perpetuo tempore vivet honor.
- Cum mihi supremos Lachesis pervenerit annos,
- Non aliter cineres mando iacere meos.
- Garris in aurem semper omnibus, Cinna,
- Garrire et illud teste quod licet turba.
- Rides in aurem, quereris, arguis, ploras,
- Cantas in aurem, iudicas, taces, clamas,
- Adeoque penitus sedit hic tibi morbus,
- Ut saepe in aurem, Cinna, Caesarem laudes.
- Quod numquam maribus iunctam te, Bassa, videbam
- Quodque tibi moechum fabula nulla dabat,
- Omne sed officium circa te semper obibat
- Turba tui sexus, non adeunte viro,
- Esse videbaris, fateor, Lucretia nobis:
- At tu, pro facinus, Bassa, fututor eras.
- Inter se geminos audes committere cunnos
- Mentiturque virum prodigiosa Venus.
- Commenta es dignum Thebano aenigmate monstrum,
- Hic ubi vir non est, ut sit adulterium.
- Cum tua non edas, carpis mea carmina, Laeli.
- Carpere vel noli nostra vel ede tua.
- Saepe mihi queritur non siccis Cestos ocellis,
- Tangi se digito, Mamuriane, tuo.
- Non opus est digito: totum tibi Ceston habeto,
- Si deest nil aliud, Mamuriane, tibi.
- Sed si nec focus est nudi nec sponda grabati
- Nec curtus Chiones Antiopesve calix,
- Cerea si pendet lumbis et scripta lacerna
- Dimidiasque nates Gallica paeda tegit,
- Pasceris et nigrae solo nidore culinae
- Et bibis inmundam cum cane pronus aquam:
- Non culum—neque enim est culus, qui non cacat olim—
- Sed fodiam digito qui superest oculum:
- Nec me zelotypum nec dixeris esse malignum.
- Denique pedica, Mamuriane, satur.
- Fabricio iunctus fido requiescit Aquinus,
- Qui prior Elysias gaudet adisse domos.
- Ara duplex primi testatur munera pili:
- Plus tamen est, titulo quod breviore legis:
- 'Iunctus uterque sacro laudatae foedere vitae,
- Famaque quod raro novit, amicus erat.'
- Cantasti male, dum fututa es, Aegle.
- Iam cantas bene; basianda non es.
- Quod clamas semper, quod agentibus obstrepis, Aeli,
- Non facis hoc gratis: accipis, ut taceas.
- Si non molestum est teque non piget, scazon,
- Nostro rogamus pauca verba Materno
- Dicas in aurem sic ut audiat solus.
- Amator ille tristium lacernarum
- Et baeticatus atque leucophaeatus,
- Qui coccinatos non putat viros esse
- Amethystinasque mulierum vocat vestes,
- Nativa laudet, habeat et licet semper
- Fuscos colores, galbinos habet mores.
- Rogabit, unde suspicer virum mollem.
- Una lavamur: aspicit nihil sursum,
- Sed spectat oculis devorantibus draucos
- Nec otiosis mentulas videt labris.
- Quaeris quis hic sit? Excidit mihi nomen.
- Cum clamant omnes, loqueris tunc, Naevole, tantum,
- Et te patronum causidicumque putas.
- Hac ratione potest nemo non esse disertus.
- Ecce, tacent omnes: Naevole, dic aliquid.
- Litigat et podagra Diodorus, Flacce, laborat.
- Sed nil patrono porrigit: haec cheragra est.
- Non plenum modo vicies habebas,
- Sed tam prodigus atque liberalis
- Et tam lautus eras, Calene, ut omnes
- Optarent tibi centies amici.
- Audi=t vota deus precesque nostras
- Atque intra, puto, septimas Kalendas
- Mortes hoc tibi quattuor dederunt.
- At tu sic quasi non foret relictum,
- Sed raptum tibi centies, abisti
- In tantam miser esuritionem,
- Ut convivia sumptuosiora,
- Toto quae semel apparas in anno,
- Nigrae sordibus explices monetae,
- Et septem veteres tui sodales
- Constemus tibi plumbea selibra.
- Quid dignum meritis precemur istis?
- Optamus tibi milies, Calene.
- Hoc si contigerit, fame peribis.
- Mammas atque tatas habet Afra, sed ipsa tatarum
- Dici et mammarum maxima mamma potest.
- Illa manus quondam studiorum fida meorum
- Et felix domino notaque Caesaribus,
- Destituit primos viridis Demetrius annos:
- Quarta tribus lustris addita messis erat.
- Ne tamen ad Stygias famulus descenderet umbras,
- Ureret inplicitum cum scelerata lues,
- Cavimus et domini ius omne remisimus aegro:
- Munere dignus erat convaluisse meo.
- Sensit deficiens sua praemia meque patronum
- Dixit ad infernas liber iturus aquas.
- Qui pinxit Venerem tuam, Lycori,
- Blanditus, puto, pictor est Minervae.
- 'Si dederint superi decies mihi milia centum'
- Dicebas nondum, Scaevola, iustus eques,
- 'Qualiter o vivam, quam large quamque beate!'
- Riserunt faciles et tribuere dei.
- Sordidior multo post hoc toga, paenula peior,
- Calceus est sarta terque quaterque cute:
- Deque decem plures semper servantur olivae,
- Explicat et cenas unica mensa duas,
- Et Veientani bibitur faex crassa rubelli,
- Asse cicer tepidum constat et asse Venus.
- In ius, o fallax atque infitiator, eamus:
- Aut vive aut decies, Scaevola, redde deis.
- Picto quod iuga delicata collo
- Pardus sustinet inprobaeque tigres
- Indulgent patientiam flagello,
- Mordent aurea quod lupata cervi,