Epigrammata

Martial

Martial. M. Valerii Martialis Epigrammata. Heraeus, Wilhelm, editor; Borovskij, Jacobus, editor. Stuttgart: Teubner, 1925. Reprinted with corrections in 1976.

  1. Nec dives neque bella nec puella es.
  1. Cum dixi ficus, rides quasi barbara verba
  2. Et dici ficos, Laetiliane, iubes.
  3. Dicemus ficus, quas scimus in arbore nasci,
  4. Dicemus ficos, Caeciliane, tuos.
  1. Erras, meorum fur avare librorum,
  2. Fieri poetam posse qui putas tanti,
  3. Scriptura quanti constet et tomus vilis:
  4. Non sex paratur aut decem sophos nummis.
  5. Secreta quaere carmina et rudes curas,
  6. Quas novit unus scrinioque signatas
  7. Custodit ipse virginis pater chartae,
  8. Quae trita duro non inhorruit mento.
  9. Mutare dominum non potest liber notus.
  10. Sed pumicata fronte si quis est nondum
  11. Nec umbilicis cultus atque membrana,
  12. Mercare: tales habeo; nec sciet quisquam.
  13. Aliena quisquis recitat et petit famam,
  14. Non emere librum, sed silentium debet.
  1. 'Liber homo es nimium', dicis mihi, Ceryle, semper.
  2. In te qui dicit, Ceryle, liber homo est?
  1. Quidquid agit Rufus, nihil est nisi Naevia Rufo.
  2. Si gaudet, si flet, si tacet, hanc loquitur.
  3. Cenat, propinat, poscit, negat, innuit: una est
  4. Naevia; si non sit Naevia, mutus erit.
  5. Scriberet hesterna patri cum luce salutem,
  6. 'Naevia lux' inquit 'Naevia lumen, have.'
  7. Haec legit et ridet demisso Naevia voltu.
  8. Naevia non una est: quid, vir inepte, furis?
  1. Coepit, Maxime, Pana quae solebat,
  2. Nunc ostendere Canium Tarentos.
  1. Vade salutatum pro me, liber: ire iuberis
  2. Ad Proculi nitidos, officiose, lares.
  3. Quaeris iter, dicam. Vicinum Castora canae
  4. Transibis Vestae virgineamque domum;
  5. Inde sacro veneranda petes Palatia clivo,
  6. Plurima qua summi fulget imago ducis.
  7. Nec te detineat miri radiata colossi
  8. Quae Rhodium moles vincere gaudet opus.
  9. Flecte vias hac qua madidi sunt tecta Lyaei
  10. Et Cybeles picto stat Corybante tholus.
  11. Protinus a laeva clari tibi fronte Penates
  12. Atriaque excelsae sunt adeunda domus.
  13. Hanc pete: ne metuas fastus limenque superbum:
  14. Nulla magis toto ianua poste patet,
  15. Nec propior quam Phoebus amet doctaeque sorores.
  16. Si dicet 'Quare non tamen ipse venit?',
  17. Sic licet excuses 'Quia qualiacumque leguntur
  18. Ista, salutator scribere non potuit.'
  1. Laevia sex cyathis, septem Iustina bibatur,
  2. Quinque Lycas, Lyde quattuor, Ida tribus.
  3. Omnis ab infuso numeretur amica Falerno,
  4. Et quia nulla venit, tu mihi, Somne, veni.
  1. Nostris versibus esse te poetam,
  2. Fidentine, putas cupisque credi?
  3. Sic dentata sibi videtur Aegle
  4. Emptis ossibus Indicoque cornu;
  5. Sic quae nigrior est cadente moro,
  6. Cerussata sibi placet Lycoris.
  7. Hac et tu ratione qua poeta es,
  8. Calvus cum fueris, eris comatus.
  1. Nullus in urbe fuit tota qui tangere vellet
  2. Uxorem gratis, Caeciliane, tuam,
  3. Dum licuit: sed nunc positis custodibus ingens
  4. Turba fututorum est: ingeniosus homo es.
  1. Moechus erat: poteras tamen hoc tu, Paula, negare.
  2. Ecce vir est: numquid, Paula, negare potes?
  1. Dimidium donare Lino quam credere totum
  2. Qui mavolt, mavolt perdere dimidium.
  1. O mihi curarum pretium non vile mearum,
  2. Flacce, Antenorei spes et alumne laris,
  3. Pierios differ cantusque chorosque sororum;
  4. Aes dabit ex istis nulla puella tibi.
  5. Quid petis a Phoebo? nummos habet arca Minervae;
  6. Haec sapit, haec omnes fenerat una deos.
  7. Quid possunt hederae Bacchi dare? Pallados arbor
  8. Inclinat varias pondere nigra comas.
  9. Praeter aquas Helicon et serta lyrasque dearum
  10. Nil habet et magnum, sed perinane sophos.
  11. Quid tibi cum Cirrha? quid cum Permesside nuda?
  12. Romanum propius divitiusque forum est.
  13. Illic aera sonant: at circum pulpita nostra
  14. Et steriles cathedras basia sola crepant.
  1. Pulchre valet Charinus, et tamen pallet.
  2. Parce bibit Charinus, et tamen pallet.
  3. Bene concoquit Charinus, et tamen pallet.
  4. Sole utitur Charinus, et tamen pallet.
  5. Tingit cutem Charinus, et tamen pallet.
  6. Cunnum Charinus lingit, et tamen pallet.
  1. Indignas premeret pestis cum tabida fauces
  2. Inque ipsos vultus serperet atra lues,
  3. Siccis ipse genis flentes hortatus amicos
  4. Decrevit Stygios Festus adire lacus.
  5. Nec tamen obscuro pia polluit ora veneno
  6. Aut torsit lenta tristia fata fame,
  7. Sanctam Romana vitam sed morte peregit
  8. Dimisitque animam nobiliore rogo.
  9. Hanc mortem fatis magni praeferre Catonis
  10. Fama potest: huius Caesar amicus erat.
  1. Semper agis causas et res agis, Attale, semper:
  2. Est, non est quod agas, Attale, semper agis.
  3. Si res et causae desunt, agis, Attale, mulas.
  4. Attale, ne quod agas desit, agas animam.
  1. Sportula, Cane, tibi suprema nocte petita est
  2. Occidit puto te, Cane, quod una fuit.
  1. A servo scis te genitum blandeque fateris,
  2. Cum dicis dominum, Sosibiane, patrem.
  1. Haec quae pulvere dissipata multo
  2. Longas porticus explicat ruinas,
  3. En quanto iacet absoluta casu.
  4. Tectis nam modo Regulus sub illis
  5. Gestatus fuerat recesseratque,
  6. Victa est pondere cum suo repente,
  7. Et postquam domino nihil timebat,
  8. Securo ruit incruenta damno.
  9. Tantae, Regule, post metum querellae
  10. Quis curam neget esse te deorum,
  11. Propter quem fuit innocens ruina?
  1. Os et labra tibi lingit, Manneia, catellus:
  2. Non miror, merdas si libet esse cani.
  1. Uxorem habendam non putat Quirinalis,
  2. Cum velit habere filios, et invenit
  3. Quo possit istud more: futuit ancillas
  4. Domumque et agros implet equitibus vernis.
  5. Pater familiae verus est Quirinalis.
  1. Venderet excultos colles cum praeco facetus
  2. Atque suburbani iugera pulchra soli,
  3. 'Errat' ait 'si quis Mario putat esse necesse
  4. Vendere: nil debet, fenerat immo magis.'
  5. 'Quae ratio est igitur?' 'Servos ibi perdidit omnes
  6. Et pecus et fructus, non amat inde locum.'
  7. Quis faceret pretium nisi qui sua perdere vellet
  8. Omnia? Sic Mario noxius haeret ager.
  1. Vicinus meus est manuque tangi
  2. De nostris Novius potest fenestris.
  3. Quis non invideat mihi putetque
  4. Horis omnibus esse me beatum,
  5. Iuncto cui liceat frui sodale?
  6. Tam longe est mihi quam Terentianus,
  7. Qui nunc Niliacam regit Syenen.
  8. Non convivere, nec videre saltem,
  9. Non audire licet, nec urbe tota
  10. Quisquam est tam prope tam proculque nobis.
  11. Migrandum est mihi longius vel illi.
  12. Vicinus Novio vel inquilinus
  13. Sit, si quis Novium videre non volt.
  1. Ne gravis hesterno fragres, Fescennia, vino,
  2. Pastillos Cosmi luxuriosa voras.
  3. Ista linunt dentes iantacula, sed nihil obstant,
  4. Extremo ructus cum redit a barathro.
  5. Quid quod olet gravius mixtum diapasmate virus
  6. Atque duplex animae longius exit odor?
  7. Notas ergo nimis fraudes deprensaque furta
  8. Iam tollas et sis ebria simpliciter.
  1. Alcime, quem raptum domino crescentibus annis
  2. Labicana levi caespite velat humus,
  3. Accipe non Pario nutantia pondera saxo,
  4. Quae cineri vanus dat ruitura labor,
  5. Sed faciles buxos et opacas palmitis umbras
  6. Quaeque virent lacrimis roscida prata meis
  7. Accipe, care puer, nostri monimenta doloris:
  8. Hic tibi perpetuo tempore vivet honor.
  9. Cum mihi supremos Lachesis pervenerit annos,
  10. Non aliter cineres mando iacere meos.
  1. Garris in aurem semper omnibus, Cinna,
  2. Garrire et illud teste quod licet turba.
  3. Rides in aurem, quereris, arguis, ploras,
  4. Cantas in aurem, iudicas, taces, clamas,
  5. Adeoque penitus sedit hic tibi morbus,
  6. Ut saepe in aurem, Cinna, Caesarem laudes.
  1. Quod numquam maribus iunctam te, Bassa, videbam
  2. Quodque tibi moechum fabula nulla dabat,
  3. Omne sed officium circa te semper obibat
  4. Turba tui sexus, non adeunte viro,
  5. Esse videbaris, fateor, Lucretia nobis:
  6. At tu, pro facinus, Bassa, fututor eras.
  7. Inter se geminos audes committere cunnos
  8. Mentiturque virum prodigiosa Venus.
  9. Commenta es dignum Thebano aenigmate monstrum,
  10. Hic ubi vir non est, ut sit adulterium.
  1. Cum tua non edas, carpis mea carmina, Laeli.
  2. Carpere vel noli nostra vel ede tua.
  1. Saepe mihi queritur non siccis Cestos ocellis,
  2. Tangi se digito, Mamuriane, tuo.
  3. Non opus est digito: totum tibi Ceston habeto,
  4. Si deest nil aliud, Mamuriane, tibi.
  5. Sed si nec focus est nudi nec sponda grabati
  6. Nec curtus Chiones Antiopesve calix,
  7. Cerea si pendet lumbis et scripta lacerna
  8. Dimidiasque nates Gallica paeda tegit,
  9. Pasceris et nigrae solo nidore culinae
  10. Et bibis inmundam cum cane pronus aquam:
  11. Non culum—neque enim est culus, qui non cacat olim—
  12. Sed fodiam digito qui superest oculum:
  13. Nec me zelotypum nec dixeris esse malignum.
  14. Denique pedica, Mamuriane, satur.
  1. Fabricio iunctus fido requiescit Aquinus,
  2. Qui prior Elysias gaudet adisse domos.
  3. Ara duplex primi testatur munera pili:
  4. Plus tamen est, titulo quod breviore legis:
  5. 'Iunctus uterque sacro laudatae foedere vitae,
  6. Famaque quod raro novit, amicus erat.'
  1. Cantasti male, dum fututa es, Aegle.
  2. Iam cantas bene; basianda non es.
  1. Quod clamas semper, quod agentibus obstrepis, Aeli,
  2. Non facis hoc gratis: accipis, ut taceas.
  1. Si non molestum est teque non piget, scazon,
  2. Nostro rogamus pauca verba Materno
  3. Dicas in aurem sic ut audiat solus.
  4. Amator ille tristium lacernarum
  5. Et baeticatus atque leucophaeatus,
  6. Qui coccinatos non putat viros esse
  7. Amethystinasque mulierum vocat vestes,
  8. Nativa laudet, habeat et licet semper
  9. Fuscos colores, galbinos habet mores.
  10. Rogabit, unde suspicer virum mollem.
  11. Una lavamur: aspicit nihil sursum,
  12. Sed spectat oculis devorantibus draucos
  13. Nec otiosis mentulas videt labris.
  14. Quaeris quis hic sit? Excidit mihi nomen.
  1. Cum clamant omnes, loqueris tunc, Naevole, tantum,
  2. Et te patronum causidicumque putas.
  3. Hac ratione potest nemo non esse disertus.
  4. Ecce, tacent omnes: Naevole, dic aliquid.
  1. Litigat et podagra Diodorus, Flacce, laborat.
  2. Sed nil patrono porrigit: haec cheragra est.