Noctes Atticae

Tunc interea, occupatis in ea caede hostibus, tempus exercitus ex hoc loco educendi habebis.

Alia nisi haec salutis via nulla est. Consul tribuno respondit, consilium quidem istud aeque providens sibi viderier; sed istos, inquit, milites quadringentos ad eum locum in hostium cuneos quisnam erit qui ducat?

Si alium, inquit tribunus, neminem , me licet ad hoc periculum utare; ego hanc tibi et reipublicae animam do.

Consul tribuno gratias laudesque agit.

Tribunus et quadringenti ad moriendum proficiscuntur.

Hostes eorum

Sed ubi apparuit ad eam [*](ad eam, J. F. Gronov; eadem, RV.; eandenm, P.) verrucam occupandam iter intendere, mittit adversum illos imperator Carthaginiensis peditatum equitatumque quos in exercitu viros habuit strenuissimos.

Romani milites circumveniuntur, circumventi repugnant;

fit proelium diu anceps.

Tandem superat multitudo.

Quadringenti omnes cum tribuno [*](cum tribuno, Mähly; cum uno (una, V.), ω.; ad unum, Pricaeus.) perfossi gladiis aut missilibus operti cadunt.

Consul interim, dum ibi pugnatur, se in locos tutos atque editos subducit.

Sed quod illi tribuno, duci militum quadringentorum, divinitus in eo proelio usus venit, non iam nostris, sed ipsius Catonis verbis subiecimus:

Dii inmortales tribuno militum fortunam ex virtute eius dedere. Nam ita evenit: cum saucius multifariam ibi factus esset, tamen vulnus capiti nullum evenit, eumque inter mortuos, defetigatum vulneribus atque quod sanguen eius defluxerat, cognovere. Eum sustulere, isque convaluit, saepeque post illa operam reipublicae fortem atque strenuam illoque facto, quod illos milites subduxit, exercitum ceterum servavit. Sed idem benefactum quo in loco ponas, nimium interest. Leonides Laco, qui [*](quia, Mommsen.) simile apud Thermopylas fecit, propter eius virtutes omnis Graecia gloriam atque gratiam praecipuam claritudinis inclitissimae decoravere monumentis: signis, statuis, elogiis, historiis aliisque rebus gratissimum id eius factum habuere; at tribuno militum parva

Hanc Q. Caedici tribuni virtutem M. Cato tali suo testimonio decoravit.

Claudius autem Quadrigarius Annalis tertio non Caedicio nomen fuisse ait, sed Laberio.

Litterae eximiae consulum C. Fabricii et Q. Aemilii ad regem Pyrrum, a Q. Claudio scriptore historiarum in datae.

CUM Pyrrus rex in terra Italia esset et unam atque alteram pugnas prospere pugnasset satisque agerent Romani et pleraque Italia ad regem descivisset, tum Ambraciensis quispiam Timochares, [*](Demochares, Amm. xxx. 1.) regis Pyrri amicus, ad C. Fabricium consulem furtim venit ac praemium petivit et, si de praemio conveniret, promisit regem venenis necare, idque facile esse factu dixit, quoniam filius suus pocula in convivio regi ministraret.