Noctes Atticae

Nam poeniceus, quem tu φοίνικα dixisti, noster est et rutilus et spadix, poenicei συνώνυμος, qui factus e Graeco [*](Graeco, J. F. Gronov; Graece, ω.) noster

enim Dorice [*](Dorice, suggested by Hosis; Dorici, ω.) vocant avulsum e palma termitem cum fructu.

Fulvus autem videtur de rufo atque viridi mixtus in aliis plus viridis, in aliis plus rufi habere. Sic poeta verborum diligentissimus aquilam dicit et iaspidem, fulvos galeros et fulvum aurum et arenam fulvam et fulvum leonem, sicque Ennius in Annalibus aere fulvo [*](fulva, Gell. xiii. 21. 14.) dixit.

Flavus contra videtur e viridi et rufo et albo concretus; sic flaventes comae et, quod mirari quosdam video,

frondes olearum a Vergilio flavae dicuntur, sic multo ante Pacuvius aquam flavam dixit et fulvum pulverem. Cuius versus, quoniam sunt iucundissimi, libens commemini:

1. Cédo tuum [*](tuum, Fleckeisen; tum, ω.) pedém mi, [*](added by Peerlkamp.) lymphis flávis fulvum ut Púlverem
2. Mánibus isdem, quíbus Ulixi sáepe permulsi, [*](permulsis, ω.) ábluam,
3. Lássitudinémque minuam mánuum [*](manum, ω.) mollitúdine.

Rubidus autem est rufus atrior et nigrore multo inustus, luteus contra rufus color est dilutior;

inde ei nomen quoque esse factum videtur.

Non igitur, inquit, mi Favorine, species rufi plures aput Graecos quam aput nos nominantur.

Sed ne viridis quidem color pluribus a vobis vocabulis dicitur,

neque non potuit Vergilius, colorem equi significare viridem volens, caerulum magis dicere ecum quam glaucum, sed maluit verbo uti notiore Graeco quam inusitato Latino.

Nostris autem veteribus caesia dicta est, quae a Graecis γλαυκ- ῶπις, ut Nigidius ait, de colore caeli, quasi caelia.

Postquam haec Fronto dixit, tum Favorinus scientiam rerum uberem verborumque eius elegantiam exosculatus, Absque te, inquit, uno forsitan lingua profecto Graeca longe anteisset, sed tu, mi Fronto, quod in versu Homerico est, id facis:

1. Καί νύ κεν ἢ παρέλασσας ἢ ἀμφήριστον ἔθηκας.

Sed cum omnia libens audivi quae peritissime dixisti, tum maxime quod varietatem flavi enarrasti fecistique ut intellegerem verba illa ex Annali quarto Ennii amoenissima, quae minime intellegebam:

1. Verrunt extemplo placide [*](placide, ω.; placidum, Hertz (Parrhasius).) mare marmore flavo
2. Caeruleum, spumat sale [*](sale, Priscian; mare, MSS.) conferta rate pulsum;

non enim videbatur caeruleum mare cum marmore flavo convenire.

Sed cum sit, ita ut dixisti, flavus color [*](colore, ω..) e viridi et albo mixtus, pulcherrime prorsus spumas virentis maris flavom marmor appellavit.

Quid T. Castricius existimarit super Sallustii verbis et Demosthenis, quibus alter Philippum descripsit, alter Sertorium.

VERBA sunt haec gravia atque illustria de rege Philippo Demosthenis: Ἑώρων δʼ αὐτὸν τὸν Φίλιππον, πρὸς ὃν ἦν ἡμῖν ὁ ἀγών , ὑπὲρ ἀρχῆς καὶ δυναστείας τὸν ὀφθαλμὸν ἐκκεκομμένον, τὴν κλεῖν κατεαγότα, τὴν χεῖρα, τὸ σκέλος πεπηρωμένον, πᾶν ὅτι βουληθείη μέρος ἡ τύχη τοῦ σώματος παρελέσθαι, τοῦτο προϊέμενον, ὥστε τῷ λοιπῷ μετὰ τιμῆς καὶ δόξης ζῆν.

Haec aemulari volens Sallustius de Sertorio duce in Historiis ita scripsit: Magna gloria tribunus militum in Hispania T. Didio imperante, magno usui bello Marsico paratu militum et armorum fuit, multaque tum ductu eius iussuque [*](iussu, added by Hertz.) patrata [*](patrata, Dietsch; rapta, ω..) primo per ignobilitatem, deinde per invidiam scriptorum incelebrata [*](celebrata, ω; incelebrata, J. Gronov; celata, Ciacconi.) sunt, quae vivus facie sua ostentabat aliquot adversis cicatricibus et effosso oculo. Quin ille dehonestamento corporis maxime laetabatur, neque illis anxius, [*](neque illis anxius before quin, Maurenbrecher.) quia reliqua gloriosius retinebat.

De utriusque his verbis T. Castricius cum iudicaret, Nonne, inquit, ultra naturae humanae modum est, dehonestamento corporis laetari? Siquidem laetitia dicitur exultatio quaedam animi gaudio efferventior eventu rerum expetitarum.

Quanto illud sincerius veriusque [*](verius, an addition suggested by Hosius; sinceriusque et, ω..) et humanis magis