Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Consolor quoque in partem alteram, praeterquam dici solitum est, scriptum invenimus in epistula Q. Metelli, quam, cum in exilio esset, ad Cn. et ad L. Domitios dedit. At cum animum, inquit, vestrum erga me video, vehementer consolor et fides virtusque vestra mihi ante oculos versatur.

Testata itidem et interpretata eadem ratione dixit M. Tullius in primo libro De Divinatione, ut testor interpretorque verba communia videri debeant.

Sallustius quoque eodem modo: dilargitis proscriptorum bonis dicit, tamquam verbum largior sit ex verbis communibus.

Veritum autem, sicut puditum et

pigitum, non personaliter per infinitum modum dictum esse, non a vetustioribus tantum videmus, sed a M. quoque Tullio in secundo De Finibus. Primum, inquit, Aristippi Cyrenaicorumque omnium, quos non est veritum in ea voluptate quae maxima dulcedine sensum moveret summum bonum ponere.

Dignor quoque et veneror et confiteor et testor habita sunt in verbis communibus. Sic illa in Vergilio dicta sunt:

  1. Coniugio, Anchisa, Veneris dignate superbo,
et:
  1. cursusque dabit venerata secundos.

Confessi autem aeris, de quo facta confession est, in XII. Tabulis scriptum est his verbis: Aeris confessi rebusque iure [*](iure, cf. xx. i. 45; omitted here by ω.) iudicatis XXX. dies iusti sunto. Item ex isdem tabulis id quoque est. Qui se si erit testarier libri pensve fuerit, ni testimonium fariatur, inprobus intestabilisque esto.

Quod Metellus Numidicus figuram orationis novam ex orationibus Graecis mutuatus est.

APUT Q. Metellum Numidicum in libro accusationis In Valerium Messalam tertio nove dictum esse adnotavimus.

Verba ex oratione eius haec sunt: Cum sese sciret in tantum crimen venisse atque socios ad senatum questum flentes venisse, sese pecunias maximas exactos esse.

Sese [*](Sese added by Hertz.) pecunias, inquit, maximas [*](maximas added by Carrio.) exactos esse pro eo quod est: pecunias a se esse [*](se esse, Hertz; esse, Q; a se, ω.) maximas exactas.

Id nobis videbatur Graeca figura dictum; Graeci enim dicunt: εἰσεπράξατό με ἀργύριον, id significat exegit me pecuniam. Quod si id dici potest, etiam exactus esse aliqui pecuniam dici potest,

Caeciliusque eadem figura in Hypobolimaeo Aeschino usus videtur:

  1. Ego illúd minus nihilo éxigor portórium,
id est nihilominus exigitur de me portorium.

Passis velis et passis manibus dixisse veteres non a verbo suo, quod est patior, sed ab alieno, quod est pando.

AB eo quod est pando passum veteres dixerunt, non pansum, et cum ex

praepositione expassum, non expansum.

Caecilius in Synaristosis: Heri vero prospexisse eum se ex tégulis, Haec et flámmeum expassúm domi Capillo quoque esse mulier passo dicitur,

quasi porrecto et expanso, et passis manibus et velis passis dicimus, quod significat diductis atque distentis.

Itaque Plautus in Milite Glorioso, a littera in e mutata per compositi vocabuli morem, dispessis dicit pro eo, quod est dispassis:

  1. Credo égo istoc exempló tibi esse pereundum [*](pereundum, best MSS. of Plaut.; eundum, ω.) extra pórtam,
  2. Dispéssis manibus pátibulum cum habébis.