Noctes Atticae

Gellius, Aulus

Gellius, Aulus. The Attic Nights of Aulus Gellius. Rolfe, John C., editor. Cambridge, Mass.; London: Harvard University Press; William Heinemann, 1927 (printing).

Belli autem ferias festive magis dixit quam aperte atque definite.

Graeci autem significantius consignatiusque cessationem istam pugnae pacticiam ἐκεχειρίαν dixerunt, exempta littera una sonitus vastioris et subdita [*](subdita, J. F. Gronov; sub vita (vitae, R), ω..) lenioris.

Nam quod eo tempore non pugnetur et manus cohibeantur, ἐκεχειρίαν appellarunt.

Sed profecto non id fuit Varroni negotium, ut indutias superstitiose definiret et legibus rationibusque omnibus definitionum inserviret.

Satis enim est, eiusmodi facere demonstrationemn, quod genus Graeci τύπους magis et ὑπογραφὰς quam ὁρισμοὺς vocant.

Indutiarum autem vocabulum qua sit ratione factum, iam diu est, cum quaerimus.

Sed ex multis, quae vel audimus vel legimus, probabilius id, quod dicam, videtur.

Indutias sic dictas , quasi tu dicas inde uti iam.

Pactum indutiarum eiusmodi est, ut in diem certum non pugnetur incommodetur, sed ex eo die postea uti iam omnia belli iure agantur.

Quod igitur [*](igitur, J. F. Gronov; dicitur, ω..) dies certus

praefinitur pactumque fit, ut ante eum diem ne pugnetur atque is dies ubi venit [*](ubi venit, omitted by R.) inde uti iam pugnetur, idcirco ex his quibus dixi vocibus, quasi per quendam coitum et copulam nomen indutiarum est.

Aurelius autem Opilius in primo librorum, quos Musarum inscripsit, indutiae, inquit, dicuntur, cum hostes inter sese utrimque utroque alteri ad alteros impune et sine pugna ineunt; inde adeo inquit nomen factum videtur, quasi initiae, [*](initiae, Lambecius; induitiae, Fleckeisen; inviae, ω..) hoc est initus atque introitus.

Hoc ab Aurelio scriptum propterea non praeterii, ne cui harum Noctium aemulo eo tantum nomine elegantius id videretur, tamquam id nos originem verbi requirentes fugisset.

Quem in modum mihi Taurus philosophus responderit percontanti an sapiens irasceretur.

INTERROGAVI in diatriba Taurum, an sapiens irasceretur.

Dabat enim saepe post cotidianas lectiones quaerendi quod quis vellet potestatem.

Is cum graviter, copiose de morbo affectuve irae disseruisset, quae et in veterum libris et in ipsius commentariis exposita sunt, convertit ad me, qui interrogaveram,

et haec ego, inquit, super irascendo sentio;

sed, quid et Plutarchus noster, vir doctissimus ac prudentissimus, senserit, non ab re est ut id quoque audias.

Plutarchus, inquit, servo suo, nequam homini et contumaci, sed libris disputationibusque philosophiae aures habenti, tunicam ob nescio quod delictum caedique eum loro iussit.

Coeperat verberari et non meruisse ut vapulet, [*](vapularet, Veen; Damsté regards as a gloss.) nihil mali, nihil sceleris admisisse. Postremo vociferari inter vapulandum incipit,

neque iam querimonias aut gemitus eiulatusque facere, [*](iacere. Faster.) sed verba seria et obiurgatoria: non ita esse Plutarchum, ut philosophum deceret; irasci turpe esse: saepe eum de malo irae dissertavisse, librum quoque Περὶ Ἀοργησίας pulcherrimum conscripsisse; his omnibus quae in eo libro scripta sint nequaquam convenire, quod provolutus in iram plurimis se plagis multaret.