Noctes Atticae

Huiuscemodi autem loquacitatem verborumque turbam magnitudine inani vastam facetissimus poeta Aristophanes insignibus vocabulis denotavit in his versibus:

1. Ἄνθρωπον ἀγριοποιόν, αὐθαδόστομον,
2. Ἔχοντʼ ἀχάλινον, ἀκρατές, ἀπύλωτον στόμα,
3. Ἀπεριλάλητον, κομποφακελορρήμονα,

neque minus insigniter veteres quoque nostri hoc genus homines in verba proiectos locutuleios et blaterones et linguaces dixerunt

Quod verba istaec Quadrigari ex Annali tertio, ibi mille hominum occiditur, non licenter neque de poetarum figura, sed ratione certa et proba grammaticae disciplinae dicta sunt.

QUADRIGARIUS in tertio Annalium ita scripsit: Ibi occiditur mille hominum. Occiditur, inquit, non occiduntur.

Item Lucilius in tertio :

1. Ad portam mille a porta est, sex inde Salernum,

Varro in XVII. Humanarum: Ad Romuli initium plus mille et centum annorum est.

M. Cato in primo Originum: Inde est ferme mille passum.

M. Cicero in sexta in Antonium: Itane medius in L. Antonii clientela est? Quis umquam in illo Iano inventus est, qui L. Antonio mille nummum ferret expensum?

In his atque in multis aliis mille numero singulari dictum est;

neque hoc, ut quidam putant, vetustati concessum est aut per figurarum concinnitatem admissum est, sic videtur ratio poscere.

quod Graece χίλιοι dicitur, sed quod χιλιάς et sicuti una χιλιὰς et duae χιλιάδες, ita unum mille et duo milia certa atque directa ratione dicitur.

Quamobrem id quoque recte et probabiliter dici solitum mille denarium in area est et mille equitum in exercitu est.

Lucilius autem, praeterquam supra posui, alio quoque in loco id manifestius demonstrat,

nam in libro XV. ita dicit:

1. , milli passum qui vicerit atque duobus,
2. Campanus sonipes succussor nullus sequetur
3. Maiore in spatio ac diversus videbitur ire;