Epitome Rerum Romanorum

Et illi Pacoro duce, regio iuvene, dispulerant Antoniana [*](praetoriae: portitoriae B: praetorio NL. ) [*](ambitu: ambitus B. ) [*](saeculum terrore Halmius: terrore saeculum B. ) [*](populi Romani: populus romanus B. ) [*](regi post acceperant add. B. )

Denique ablata Syria emanabat latius malum, hostibus sub auxilii specie sibi vincentibus, nisi Ventidius, et hic legatus Antonii, incredibili felicitate et Labieni copias ipsumque Pacorum et omnem Parthicum equitatum toto [*]()inter Oronten et Euphraten sinu late cecidisset.

Viginti amplius milium fuit. Nec sine consilio ducis, qui simulato metu adeo passus est hostem castris succedere, donec absumpto iactus spatio adimeret usum sagittarum.

Rex fortissime dimicans cecidit. Mox circumlato eius per urbes, quae desciverant, capite Syria sine bello recepta. Sic Crassianam cladem Pacori caede pensavimus.

EXPERTIS invicem Parthis atque Romanis, cum Crassus et Pacorus utrimque virium mutuarum documenta fecissent, pari rursus reverentia integrata amicitia, et quidem ab ipso foedus Antonio cum [*]()rege percussum.

Sed—inmensa vanitas hominis— dum titulorum cupidine Araxen et Euphraten sub imaginibus suis legi concupiscit, neque causa neque [*](gladio Vossius: claudio B: aclaudio N L. ) [*](equitatum toto: et que tantum totum B. )

relicta repente Syria in Parthos impetum facit. Gens praeter armorum fiduciam callida simulat trepidationem et in campos fugam. Et hic statim quasi victor sequebatur, cum subito nec magna manus ex inproviso et iam in [*]()fessos via sub vespere velut nimbus erupit. Missis undique sagittis duas [*]()

legiones operuerunt. Nihil acciderat in comparationem cladis, quae in posterum diem inminebat, nisi intervenisset deum miseratio. Unus ex clade Crassiana Parthico habitu castris adequitat et salute Latine data, cum fidem ipso sermone fecisset, quid inmineret edocuit;

iam adfuturum cum omnibus copiis regem; irent retro peterentque montis: sic quoque hostem fortasse non defore. Atque ita secuta est minor vis hostium quam inminebat;

adfuit tamen. Deletae reliquae copiae forent, nisi urguentibus telis in modum grandinis quidam forte quasi docti procubuissent in genua milites, et elatis supra capita scutis caesorum speciem [*]()praebuissent.

Tunc Parthus arcus inhibuit. Dein rursus cum se [*](in om. B.) [*](duas: suas B. ) [*](speciem: specie B. )

Infesta primum siti regio, tum quibusdam salmacidae infestiores, [*]()novissime quae iam ab invalidis et avide hauriebantur [*]()noxiae etiam dulces fuere.

Mox et ardores per Armeniam et nives per Cappadociam et utriusque caeli subita mutatio pro pestilentia fuit.

Sic vix tertia parte de sedecim legionibus reliqua, cum argentum eius passim dolabris concideretur, et [*]()subinde inter moras mortem ab gladiatore suo flagitasset egregius imperator, tandem perfugit in Syriam, ubi incredibili quadam mentis vaecordia ferocior aliquanto factus est, quasi vicisset, quia evaserat.

FUROR Antonii quatenus per ambitum non poterat interire, luxu et libidine extinctus est. Quippe cum post Parthos exosus arma in otio ageret, captus amore Cleopatrae quasi bene gestis rebus in regio se sinu reficiebat.

Hinc mulier Aegyptia ab ebrio imperatore pretium libidinum Romanum imperium [*]() [*](minor: minora B. ) [*](salmacidae infestiores Halmius: salmacidae fluvius in B: salmacidis fluvius infestior M. ) [*](hauriebantur: hauriebat B: hauriebatur N L. ) [*](et om. B.) [*](pretium—imperium om. B. )

Igitur coepit non sibi dominationem parare nec tacite, sed patriae, nominis, togae, fascium oblitus totus in monstrum illud ut mente, ita amictu [*]()quoque cultuque desciverat. Aureum in manu baculum, in latere acinaces, purpurea vestis ingentibus obstricta gemmis: diadema deerat, ut regina rex et ipse frueretur.

Ad primam novorum motuum famam Caesar a Brundisio traiecerat, ut venienti bello occurreret, positisque castris in Epiro omne litus Actiacum, Leucada [*]()insulam montemque Leucaten et Ambracii sinus cornua infesta classe succinxerat.

Nobis quadringentae amplius naves, ducentae [*]()minus hostium; sed numerum magnitudo pensabat. Quippe a senis [*]()in novenos remorum ordines, ad hoc turribus atque tabulatis adlevatae castellorum vel urbium specie, non sine gemitu maris et labore ventorum ferebantur;

quae quidem ipsa moles exitio fuit. Caesaris naves a binis remigum in senos nec amplius ordines creverant; itaque habiles in omnia quae usus posceret, ad impetus et recursus flexusque capiendos, illas graves et ad omnia praepeditas singulas plures adortae missilibus, simul rostris, ad hoc ignibus iactis ad arbitrium [*]()dissipavere.