Epitome Rerum Romanorum

Discerptum aliqui a senatu putant ob asperius [*](haec dolose Rossbachius: non dolo sed puella B I: nec dolos sed puella N. ) [*](vocabantur: vocabatur B I. )

Cui mox Iulius Proculus fidem fecit, visum a se Romulum adfirmans augustiore forma quam fuisset; mandare praeterea ut se pro numine acciperent; Quirinum in caelo vocari; placitum dis ut gentium Roma poteretur.

Succedit Romulo Numa Pompilius, quem Curibus Sabinis agentem ultro petiverunt ob inclitam viri religionem.

Ille sacra et caerimonias omnemque cultum deorum inmortalium docuit, ille pontifices, augures, Salios ceteraque sacerdotia, annumque in duodecim menses, fastos dies nefastosque discripsit,[*]()ille ancilia atque Palladium, secreta quaedam imperii pignora, Ianumque geminum, fidem pacis ac belli, in primis focum Vestae virginibus colendum dedit, ut ad simulacrum caelestium siderum custos imperii flamma vigilaret:

haec omnia quasi monitu deae Egeriae, quo magis barbari acciperent.

Eo denique ferocem populum redegit, ut, quod vi et iniuria occuparat imperium, religione atque iustitia gubernaret.

Excipit Pompilium Numam Tullus Hostilius, cui [*](discripsit N I: descripsit B L. )

Itaque mirum in modum exercitata [*]()iuventute provocare ausus Albanos, gravem et diu principem populum.

Sed cum pari robore frequentibus proeliis utrique comminuerentur, misso in conpendium bello, Horatiis Curiatiisque, trigeminis hinc atque inde fratribus, utriusque populi fata permissa sunt.

Anceps et pulchra contentio exituque ipso mirabilis. Tribus quippe illinc volneratis, hinc duobus occisis, qui supererat Horatius addito ad virtutem dolo, ut distraheret hostem, simulat fugam singulosque, prout sequi poterant, adortus exuperat.

Sic—rarum alias decus—unius manu parta victoria est, quam ille mox parricidio foedavit. Flentem spolia circa se sponsi quidem, sed hostis, sororem viderat. Hunc tam inmaturum amorem virginis ultus est ferro.

Citavere leges nefas, sed abstulit virtus parricidium,[*]()et facinus infra gloriam fuit. Nec diu in fide [*]()Albanus. Nam Fidenate bello missi [*]()in auxilium ex foedere medii inter duos expectavere fortunam.

Sed rex callidus ubi inclinare socios ad hostem videt, tollit animos, quasi man- [*](exercitata Iordanis cod. Emmeranus: exercitate B: exercita N. ) [*](parricidium Iordanis cod. Emmeranus: parricidam B I N L. ) [*](nec diu in fide L I: nec desit deinde B. ) [*](missi L: misit B N I. )

Itaque hoste victo ruptorem foederis Mettum Fufetium religatum inter duos currus pernicibus equis distrahit, Albamque ipsam quamvis parentem, aemulam tamen diruit, cum prius omnes opes urbis ipsumque populum Romam transtulisset;

prorsus ut consanguinea civitas non perisse, sed in suum corpus redisse rursus videretur.