Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. quem deceat clari praestantior ordo tribuni,
  2. quisnam frenigerae signum dare dignior alae;
  3. mille etiam praenosse vices, an merserit agros
    4. [*](auster s: arctos M. )[*](togaeque Poni.: rotagae M. )[*](subactis Arantius: iubatis M: probatis Krohn. )[*](pondus Arantius: tempus M. Phillimore suspects damage to archetype at the ends of these four lines. )[*](maniplos intermissus eques M: maniplis intermixtus equos Salmasius: maniplo intermissus eques Medvig. )
  4. Nilus, an imbrifero Libye sudaverit austro;
  5. cunctaque si numerem, non plura interprete virga
  6. nuntiat ex celsis ales Tegeaticus astris
  7. quaeque cadit liquidas Iunonia virgo per auras
  8. et picturato pluviam ligat aera gyro
  9. quaeque tuas laurus volucri, Germanice, cursu
  10. Fama vehit praegressa diem tardumque sub astris
  11. Arcada et in medio linquit Thaumantida caelo.
  12. Qualem te superi, Priscilla, hominesque benigno
  13. aspexere die, cum primum ingentibus actis
  14. admotus coniunx! vicisti gaudia paene [*]()
  15. ipsius, effuso dum pectore prona sacratos
  16. ante pedes avide domini tam magna merentis
  17. volvens. Aonio non sic in vertice gaudet,
  18. quam pater arcani praefecit hiatibus antri
  19. Delius, aut primi cui ius venerabile thyrsi
  20. Bacchus et attonitae tribuit vexilla catervae.
  21. nec tamen hinc mutata quies probitasve secundis
  22. intumuit: tenor idem animo moresque modesti
  23. fortuna crescente manent, fovet anxia curas
  24. coniugis hortaturque simul flectitque labores.
  25. ipsa dapes modicas et sobria pocula tradit,
  26. exemplumque ad erile monet; velut Apula coniunx
  27. agricolae parci vel sole infecta Sabina,
  28. quae videt emeriti iam prospectantibus astris
  29. tempus adesse viri, propere mensasque torosque
  30. instruit exspectatque sonum redeuntis aratri.
  31. parva loquor, tecum gelidas comes illa per arctos
  32. Sarmaticasque hiemes Histrumque et pallida Rheni
    33. [*](paene Burmann: cene M, certe Markland. )
  33. frigora, tecum omnes animo durata per aestus
  34. et, si castra darent, vellet gestare pharetras,
  35. vellet Amazonia latus intercludere pelta;
  36. dum te pulverea bellorum nube [*]() videret
  37. Caesarei prope fulmen equi divinaque tela
  38. vibrantem et magnae sparsum sudoribus hastae.
  39. Hactenus alma chelys. tempus nunc ponere frondes,
  40. Phoebe, tuas maestaque comam damnare cupresso.
  41. quisnam impacata consanguinitate ligavit
  42. Fortunam Invidiamque deus? quis iussit iniquas
  43. aeternum bellare deas? nullamne notabit
  44. illa domum, torvo quam non haec lumine Agat
  45. protinus et saeva proturbet gaudia dextra?
  46. florebant hilares inconcussique penates:
  47. nil maestum, quid enim, quamvis infida levisque,
  48. Caesare tam dextro posset Fortuna timeri?
  49. invenere viam liventia Fata, piumque
  50. intravit vis saeva larem, sic plena maligno
  51. adflantur vineta noto. sic alta senescit
  52. imbre seges nimio, rapidae sic obvia puppi
  53. invidet et velis adnubilat aura secundis,
  54. carpitur eximium Fato Priscilla decorem;
  55. qualiter alta comam silvarum gloria pinus
  56. seu Iovis igne malo seu iam radice soluta
  57. deficit et nulli spoliata remurmurat aurae,
  58. quid probitas aut casta fides, quid numina prosunt
  59. culta deum? furvae miseram circum undique leti
  60. vallavere plagae, tenduntur dura sororum
  61. licia et exacti superest pars ultima fili.
    62. [*](pulverea b. nube M: pulvereum Baehrens: in nube edd. )
  62. nil famuli coetus, nil ars operosa medentum
  63. auxiliata malis: comites tamen undique ficto
  64. spem simulant vultu, flentem notat illa maritum,
  65. ille modo infernae nequiquam flumina Lethes
  66. incorrupta rogat, nunc anxius omnibus aris
  67. inlacrimat signatque fores et pectore terget
  68. limina; nunc magni vocat exorabile numen
  69. Caesaris, heu durus fati tenor! estne quod illi
  70. non liceat? quantae poterant mortalibus annis
  71. accessisse morae, si tu, pater, omne teneres
  72. arbitrium? caeco gemeret Mors elusa barathro
  73. longius et vacuae posuissent stamina Parcae.
  74. Iamque cadunt vultus oculisque novissimus error
  75. obtunsaeque aures, nisi cum vox sola mariti
  76. noscitur; illum unum media de morte reversa
  77. mens videt, illum aegris circumdat fortiter ulnis
  78. immotas obversa genas, nec sole supremo
  79. lumina, sed dulci mavult satiare marito.
  80. tum sic unanimum moriens solatur amantem:
  81. ‘pars animae victura meae, cui linquere possim
  82. o utinam, quos dura mihi rapit Atropos, annos:
  83. parce, precor, lacrimis, saevo ne concute planctu
  84. pectora, nec crucia fugientem coniugis umbram.
  85. linquo equidem thalamos, salvo tamen ordine mortis,[*]()
  86. quod prior: exegi longa potiora senecta
  87. tempora; vidi omni pridem te flore nitentem,
  88. vidi altae propius propiusque accedere dextrae,
  89. non in te fatis, non iam caelestibus ullis
    90. [*](mortis s: mostis M: mestos Pol. (marg. note in Ex. Cors.): noctis Ed. Prin.: maestos Phillimore. )
  90. arbitrium: mecum ista fero. tu limite coepto
  91. tende libens sacrumque latus geniumque potentem
  92. inrequietus ama, nunc, quod cupis ipse iuberi,
  93. da Capitolinis aeternum sedibus aurum,
  94. quo niteat sacri centeno pondere vultus
  95. Caesaris et propriae signet cultricis amorem
  96. sic ego nec Furias nec deteriora videbo
  97. Tartara et Elysias felix admittar in oras.’
  98. haec dicit labens sociosque amplectitur artus
  99. haerentemque animam non tristis in ora mariti
  100. transtulit et cara pressit sua lumina dextra.
  101. At iuvenis magno flammatus pectora luctu
  102. nunc implet saevo viduos clamore penates,
  103. nunc ferrum laxare cupit, nunc ardua tendit
  104. in loca—vix retinent comites—. nunc ore ligato
  105. incubat amissae mersumque in corde dolorem
  106. saevus agit, qualis conspecta coniuge segnis [*]()
  107. Odrysius vates positis ad Strymona plectris