Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

  1. sed simplex hilarisque fides et mixta pudori
  2. gratia, quod si anceps metus ad maiora vocasset,
  3. illa vel armiferas pro coniuge laeta catervas
  4. fulmineosque ignes mediique pericula ponti
  5. exciperet, melius, quod non adversa probarunt,
  6. quae tibi cura tori. quantus pro coniuge pallor!
  7. sed meliore via dextros tua vota marito
  8. promeruere deos. dum nocte dieque fatigas
  9. numina, dum cunctis supplex advolveris aris
  10. et mitem genium domini praesentis adoras.
  11. audita es. venitque gradu Fortuna benigne
  12. vidit quippe pii iuvenis navamque quietem
  13. intactamque fidem succinctaque pectora curis
  14. et vigiles sensus et digna evolvere tantas
    15. [*](proavis seu s: proavi seu M (Imhof keeps this and reads munera); proavis aut Heinsius. )[*](falsoque M: falsaeque Heinsius. )
  15. sobria corda vices, vidit, qui cuncta suorum
  16. novit et inspectis ambit latus omne ministris.
  17. nec mirum: videt ille ortus obitusque, quid auster,[*]()
  18. quid boreas hibernus agat, ferrique togaeque [*]()
  19. consilia atque ipsam mentem probat, ille subactis [*]()
  20. molem immensam umeris et vix tractabile pondus [*]()
  21. imposuit—nec enim numerosior altera sacra
  22. cura domo—. magnum late dimittere in orbem
  23. Romulei mandata ducis viresque modosque
  24. imperii tractare manu; quae laurus ab arcto,
  25. quid vagus Euphrates,quid ripa binominis Histri,
  26. quid Rheni vexilla ferant, quantum ultimus orbis
  27. cesserit et refugo circumsona gurgite Thyle—
  28. omnia nam laetas pila attollentia frondes,
  29. nullaque famosa signatur lancea penna—
  30. praeterea, fidos dominus si dividat enses,
  31. pandere quis centum valeat frenare, maniplos
  32. inter missus eques,[*]() quis praecepisse cohorti,
  33. quem deceat clari praestantior ordo tribuni,
  34. quisnam frenigerae signum dare dignior alae;
  35. mille etiam praenosse vices, an merserit agros
    36. [*](auster s: arctos M. )[*](togaeque Poni.: rotagae M. )[*](subactis Arantius: iubatis M: probatis Krohn. )[*](pondus Arantius: tempus M. Phillimore suspects damage to archetype at the ends of these four lines. )[*](maniplos intermissus eques M: maniplis intermixtus equos Salmasius: maniplo intermissus eques Medvig. )
  36. Nilus, an imbrifero Libye sudaverit austro;
  37. cunctaque si numerem, non plura interprete virga
  38. nuntiat ex celsis ales Tegeaticus astris
  39. quaeque cadit liquidas Iunonia virgo per auras
  40. et picturato pluviam ligat aera gyro
  41. quaeque tuas laurus volucri, Germanice, cursu
  42. Fama vehit praegressa diem tardumque sub astris
  43. Arcada et in medio linquit Thaumantida caelo.
  44. Qualem te superi, Priscilla, hominesque benigno
  45. aspexere die, cum primum ingentibus actis
  46. admotus coniunx! vicisti gaudia paene [*]()
  47. ipsius, effuso dum pectore prona sacratos
  48. ante pedes avide domini tam magna merentis
  49. volvens. Aonio non sic in vertice gaudet,
  50. quam pater arcani praefecit hiatibus antri
  51. Delius, aut primi cui ius venerabile thyrsi
  52. Bacchus et attonitae tribuit vexilla catervae.
  53. nec tamen hinc mutata quies probitasve secundis
  54. intumuit: tenor idem animo moresque modesti
  55. fortuna crescente manent, fovet anxia curas
  56. coniugis hortaturque simul flectitque labores.
  57. ipsa dapes modicas et sobria pocula tradit,
  58. exemplumque ad erile monet; velut Apula coniunx
  59. agricolae parci vel sole infecta Sabina,
  60. quae videt emeriti iam prospectantibus astris
  61. tempus adesse viri, propere mensasque torosque
  62. instruit exspectatque sonum redeuntis aratri.
  63. parva loquor, tecum gelidas comes illa per arctos
  64. Sarmaticasque hiemes Histrumque et pallida Rheni
    65. [*](paene Burmann: cene M, certe Markland. )
  65. frigora, tecum omnes animo durata per aestus
  66. et, si castra darent, vellet gestare pharetras,
  67. vellet Amazonia latus intercludere pelta;
  68. dum te pulverea bellorum nube [*]() videret
  69. Caesarei prope fulmen equi divinaque tela
  70. vibrantem et magnae sparsum sudoribus hastae.
  71. Hactenus alma chelys. tempus nunc ponere frondes,
  72. Phoebe, tuas maestaque comam damnare cupresso.
  73. quisnam impacata consanguinitate ligavit
  74. Fortunam Invidiamque deus? quis iussit iniquas
  75. aeternum bellare deas? nullamne notabit
  76. illa domum, torvo quam non haec lumine Agat
  77. protinus et saeva proturbet gaudia dextra?
  78. florebant hilares inconcussique penates:
  79. nil maestum, quid enim, quamvis infida levisque,
  80. Caesare tam dextro posset Fortuna timeri?
  81. invenere viam liventia Fata, piumque
  82. intravit vis saeva larem, sic plena maligno
  83. adflantur vineta noto. sic alta senescit
  84. imbre seges nimio, rapidae sic obvia puppi
  85. invidet et velis adnubilat aura secundis,
  86. carpitur eximium Fato Priscilla decorem;
  87. qualiter alta comam silvarum gloria pinus
  88. seu Iovis igne malo seu iam radice soluta
  89. deficit et nulli spoliata remurmurat aurae,
  90. quid probitas aut casta fides, quid numina prosunt
  91. culta deum? furvae miseram circum undique leti
  92. vallavere plagae, tenduntur dura sororum
  93. licia et exacti superest pars ultima fili.
    94. [*](pulverea b. nube M: pulvereum Baehrens: in nube edd. )
  94. nil famuli coetus, nil ars operosa medentum
  95. auxiliata malis: comites tamen undique ficto
  96. spem simulant vultu, flentem notat illa maritum,
  97. ille modo infernae nequiquam flumina Lethes
  98. incorrupta rogat, nunc anxius omnibus aris
  99. inlacrimat signatque fores et pectore terget
  100. limina; nunc magni vocat exorabile numen
  101. Caesaris, heu durus fati tenor! estne quod illi
  102. non liceat? quantae poterant mortalibus annis
  103. accessisse morae, si tu, pater, omne teneres
  104. arbitrium? caeco gemeret Mors elusa barathro
  105. longius et vacuae posuissent stamina Parcae.
  106. Iamque cadunt vultus oculisque novissimus error
  107. obtunsaeque aures, nisi cum vox sola mariti
  108. noscitur; illum unum media de morte reversa
  109. mens videt, illum aegris circumdat fortiter ulnis
  110. immotas obversa genas, nec sole supremo
  111. lumina, sed dulci mavult satiare marito.
  112. tum sic unanimum moriens solatur amantem:
  113. ‘pars animae victura meae, cui linquere possim
  114. o utinam, quos dura mihi rapit Atropos, annos:
  115. parce, precor, lacrimis, saevo ne concute planctu
  116. pectora, nec crucia fugientem coniugis umbram.
  117. linquo equidem thalamos, salvo tamen ordine mortis,[*]()
  118. quod prior: exegi longa potiora senecta
  119. tempora; vidi omni pridem te flore nitentem,
  120. vidi altae propius propiusque accedere dextrae,