Silvae
Statius, P. Papinius (Publius Papinius)
Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.
- artius et niveae [*]() posuit se margine ripae,
- insequitur velox pecorum deus et sua credit
- conubia; ardenti ianuam suspiria librat
- pectore, iam praedae levis imminet, ecce citatos
- advertit Diana gradus, dum per iuga septem
- errat Aventinaeque legit vestigia cervae.
- paenituit vidisse deam. conversaque fidas
- ad comites: ‘numquamne avidis arcebo rapinis
- hoc petulans foedumque pecus, semperque pudici
- decrescet mihi turba chori?’ sic deinde locuta
- depromit pharetra telum breve, quod neque flexis
- cornibus aut solito torquet stridore, sed una
- emisit contenta manu laevamque soporae [*]()
- Naidos aversa fertur tetigisse sagitta.
- illa diem pariter surgens hostemque protervum
- vidit et in fontem, niveos ne panderet artus, [*](et tamen M: it tamen s. )[*](haec m Pol. (from P): et M: sed Krohn. )[*](niveae M: viridi Markland: curvae, nitidae edd.: vivae Slater, niveae is certainly doubtful, though lie may be thinking of flowers. )[*](soporae Krohn: soporem M. )
- sic tota cum veste ruit. stagnisque sub altis
- Pana sequi credens ima latus implicat alga.
- quid faceret subito deceptus praedo? nec altis
- credere corpus aquis hirtae sibi conscius audet
- pellis et a tenero nandi rudis: omnia questus,
- immitem Bromium,[*]() stagna invida et invida tela,
- primaevam visu platanum, cui longa propago
- innumeraeque manus et iturus in aethera vertex,
- deposuit iuxta vivamque adgessit harenam
- optatisque aspergit aquis et talia mandat:
- ‘vive diu nostri pignus memorabile voti,
- arbor, et haec durae latebrosa cubilia nymphae
- tu saltem declinis ama, preme frondibus undam.
- illa quidem meruit, sed ne, precor, igne superno
- aestuet aut dura feriatur grandine; tantum
- spargere tu laticem et foliis turbare memento.
- tunc ego teque diu recolam dominamque benignae
- sedis et inlaesa tutabor utramque senecta,
- ut Iovis, ut Phoebi frondes, ut discolor umbra
- populus et nostrae stupeant tua germina pinus.’
- sic ait. illa dei veteres animata calores
- uberibus stagnis obliquo pendula trunco
- incubat atque umbris scrutatur amantibus undas,
- sperat et amplexus, sed aquarum spiritus arcet
- nec patitur tactus, tandem eluctata sub auras
- libratur fundo rursusque enode cacumen
- ingeniosa levat, veluti descendat in imos
- stirpe lacus alia. iam nec Phoebeia Nais
- odit et exclusos invitat gurgite ramos
- Haec tibi parva quidem genitali luce paramus [*](Bromium M: Brimo Scaliger: Bormum Ellis. Satyrs and Sileni, owed allegiance and therefore trusted for help. b Oak and bay. )
- dona, sed ingenti forsan victura sub aevo.
- tu, cuius placido posuere in pectore sedem
- blandus honos hilarisque tamen cum pondere virtus,
- cui nec pigra quies nec iniqua potentia nec spes
- improba, sed medius per honesta et dulcia limes,
- incorrupte fidem nullosque experte tumultus
- et secrete, palam quom [*]() digeris ordine vitam,
- idem auri facilis contemptor et optimus idem
- comere divitias opibusque immittere lucem:
- hac longum florens animi morumque iuventa
- Iliacos aequare senes et vincere persta,
- quos pater Elysium, genetrix quos detulit annos:
- hoc illi duras exoravere sorores,
- hoc, quae te sub teste situm fugitura tacentem
- ardua magnanimi revirescet gloria Blaesi.
- Psittace, dux volucrum, domini facunda voluptas,
- humanae sollers imitator, psittace, linguae,
- quis tua tam subito praeclusit murmura fato?
- hesternas, miserande, dapes moriturus inisti
- nobiscum, et gratae carpentem munera mensae
- errantemque toris mediae plus tempore noctis
- vidimus, adfatus etiam meditataque verba [*](quom Vollmer: quod M: quo Baehrens: qui Doni. Vopiscus and Pollius. cultivated an elegant leisure. )
- reddideras. at nunc aeterna silentia Lethes
- ille canorus habes, cedat Phaethontia vulgi
- fabula: non soli celebrant sua funera cygni.
- At tibi quanta domus rutila testudine fulgens,
- conexusque ebori virgarum argenteus ordo,
- argutumque tuo stridentia limina cornu,
- et, querulae iam sponte, fores! vacat ille beatus
- carcer et augusti [*]() nusquam convicia tecti!
- Huc doctae stipentur aves, quis nobile fandi
- ius Natura dedit: plangat Phoebeius ales
- auditasque memor penitus dimittere voces
- sturnus et Aonio versae certamine picae,
- quique refert iungens iterata vocabula perdix,
- et quae Bistonio queritur soror orba cubili:
- ferte simul gemitus cognataque ducite flammis
- funera et hoc cunctae miserandum addiscite carmen:
- ‘Occidit aeriae celeberrima gloria gentis
- psittacus, ille plagae viridis regnator Eoae;
- quem non gemmata volucris Iunonia cauda
- vinceret aspectu, gelidi non Phasidis ales,
- nec quas umenti Numidae rapuere sub austro,
- ille salutator regum nomenque locutus
- Caesareum et queruli quondam vice functus amici,
- nunc conviva levis monstrataque reddere verba
- tam facilis! quo tu, Melior dilecte, recluso
- numquam solus eras. at non inglorius umbris
- mittitur: Assyrio cineres adolentur amomo [*](augusti M: angusti s. into magpies. into a nightingale; according to Pliny (loc cit.) these birds could be taught both Latin and Greek. )
- et tenues Arabum respirant gramine plumae
- Sicaniisque crocis; senio nec fessus inerti
- scandet odoratos Phoenix felicior ignes.’
- Quid tibi nunc strata [*]() mansuescere profuit ira?
- quid scelus humanasque animo dediscere caedes
- imperiumque pati et domino parere minori?
- quid? quod abire domo rursusque in claustra reverti
- suetus et a capta iam sponte recedere praeda
- insertasque manus laxo dimittere morsu?
- occidis, altarum vastator docte ferarum,
- non grege Massylo curvaque indagine clausus,
- non formidato supra venabula saltu
- incitus aut caeco foveae deceptus hiatu,
- sed victus fugiente fera. stat cardine aperto
- infelix cavea et clausas circum undique portas
- hoc licuisse nefas placidi tumuere [*]() leones,
- tum cunctis cecidere iubae, puduitque relatum
- aspicere, et totas duxere in lumina frontes.
- at non te primo fusum novus obruit ictu
- ille pudor: mansere animi, virtusque cadenti
- a media iam morte redit, nec protinus omnes
- terga dedere minae, sicut sibi conscius alti
- vulneris adversum moriens it miles in hostem