Silvae

Statius, P. Papinius (Publius Papinius)

Statius, P. Papinius. Statius, Volume 1. Mozley, John Henry, editor. London: William Heinemann; New York: G.P. Putnam's Sons, 1928.

aera respirat pelago circumflua Nesis;
inde vagis omen felix Euploea carinis
quaeque ferit curvos exserta Megalia fluctus,
angitur et domino contra recubante proculque
Surrentina tuus spectat praetoria Limon.
una tamen cunctis, procul eminet una diaetis,
quae tibi Parthenopen derecto limite ponti
ingerit: hic Grais penitus delecta metallis
saxa; quod Eoae respergit vena Syenes,
Synnade quod maesta Phrygiae fodere secures
per Cybeles lugentis agros, ubi marmore picto
candida purpureo distinguitur area gyro;
hic et Amyclaei caesum de monte Lycurgi

quod viret et molles imitatur rupibus herbas,
hic Nomadum lucent flaventia saxa Thasosque
et Chios et gaudens fluctus spectare Carystos:
omnia Chalcidicas turres obversa salutant,
macte animo, quod Graia probas, quod Graia [*]() frequentas
arva: nec invideant quae te genuere Dicarchi
moenia! nos docto melius potiemur alumno.
Quid nunc ruris opes pontoque novalia dicam
iniecta et madidas Baccheo nectare rupes?
saepe per autumnum iam pubescente Lyaeo
conscendit scopulos noctisque occulta sub umbra
palmite maturo rorantia lumina tersit
Nereis et dulces rapuit de collibus uvas.
saepe et vicino sparsa est vindemia fluctu,
et Satyri cecidere vadis, nudamque per undas
Dorida montani cupierunt prendere Panes.
Sis felix, tellus, dominis ambobus in annos
Mygdonii Pyliique senis nec nobile mutes
servitium, nec te cultu Tirynthia vincat
aula Dicarcheique sinus, nec saepius isti
blanda Therapnaei placent [*]() vineta Galaesi.
hic ubi Pierias exercet Pollius artes,
seu volvit monitus, quos dat Gargettius auctor,

[*](Graia . Graia Gevart: grata . grata M. )

[*](isti . . placent M: istis . . placeant s. )

seu nostram quatit ille chelyn seu dissona nectit
carmina sive minax ultorem stringit iambon:
hinc levis e scopulis meliora ad carmina Siren
advolat, hinc motis audit Tritonia cristis.
tune rapidi ponunt flatus, maria ipsa vetantur
obstrepere, emergunt pelago doctamque trahuntur
ad chelyn et blandi scopulis delphines aderrant.
Vive, Midae gazis et Lydo ditior auro,
Troica et Euphratae supra diademata felix,
quem non ambigui fasces, non mobile vulgus,
non leges, non castra ferent, qui pectore magno
spemque metumque domas voto [*]() sublimior omni,
exemptus fatis indignantemque refellens
Fortunam; dubio quem non in turbine rerum
deprendet suprema dies, sed abire paratum
ac plenum vita. nos. vilis turba, caducis
deservire bonis semperque optare parati,
spargimur in casus: celsa tu mentis ab arce
despicis errantes humanaque gaudia rides,
tempus erat. eum te geminae suffragia terrae
diriperent celsusque duas veherere per urbes,
inde Dicarcheis multum venerande colonis,
hine adscite meis, pariterque his largus et illis
ac iuvenile calens plectrique errore superbus,
at nunc discussa rerum caligine verum
aspicis—illo alii rursus iactantur in alto—,
et tua securos portus placidamque quietem
intravit non quassa ratis, sic perge nec umquam

[*](voto Waller: tuto M: vitio, motu, titulo edd. )

emeritam in nostras puppem dimitte procellas.
tuque, nurus inter longe praedocta Latinas
parque viro mentem, cui non [*]() praecordia curae,
non frontem vertere [*]() minae, sed candida semper
gaudia et in vultu curarum ignara voluptas;
non tibi sepositas infelix strangulat arca
divitias avidique animum dispendia torquent
fenoris: expositi census et docta fruendi
temperies. non ulla deo meliore cohaerent
pectora, non alias docuit [*]() Concordia mentes.
discite securi, quorum de pectore mixtae
in longum coiere faces sanetusque pudicae
servat amicitiae leges amor. ite per annos
saeculaque et priscae titulos praecedite famae.

Stat, quae perspicuas nitidi Melioris opacet
arbor aquas complexa lacus, quae robore ab imo
incurvata vadis redit inde cacumine recto
ardua, ceu mediis iterum nascatur ab undis
atque habitet vitreum tacitis radicibus amnem.

[*](praedocta cui non W. R. Hardie, C.R. xviii. p. 158. )

[*](vertere Pol. (from P): vescere M. )

[*](docuit .V: decuit s. )

quid Phoebum tam parva rogem? vos dicite causas,
Naides. et faciles, satis est, date carmina Fauni.
Nympharum tenerae fugiebant Pana catervae;
ille quidem it, cunctas tamquam velit, et tamen [*]() unam
in Pholoen. silvis haec [*]() fluminibusque sequentis
nunc hirtos gressus, nunc improba cornua vitat,
iamque et belligerum Iani nemus atraque Caci
rura Quirinalesque fuga suspensa per agros
Caelica tesca subit; ibi demum victa labore,
fessa metu, qua nunc placidi Melioris aperti
stant sine fraude lares, flavos collegit amictus
artius et niveae [*]() posuit se margine ripae,
insequitur velox pecorum deus et sua credit
conubia; ardenti ianuam suspiria librat
pectore, iam praedae levis imminet, ecce citatos
advertit Diana gradus, dum per iuga septem
errat Aventinaeque legit vestigia cervae.
paenituit vidisse deam. conversaque fidas
ad comites: ‘numquamne avidis arcebo rapinis
hoc petulans foedumque pecus, semperque pudici
decrescet mihi turba chori?’ sic deinde locuta
depromit pharetra telum breve, quod neque flexis
cornibus aut solito torquet stridore, sed una
emisit contenta manu laevamque soporae [*]()
Naidos aversa fertur tetigisse sagitta.
illa diem pariter surgens hostemque protervum
vidit et in fontem, niveos ne panderet artus,

[*](et tamen M: it tamen s. )

[*](haec m Pol. (from P): et M: sed Krohn. )

[*](niveae M: viridi Markland: curvae, nitidae edd.: vivae Slater, niveae is certainly doubtful, though lie may be thinking of flowers. )

[*](soporae Krohn: soporem M. )

sic tota cum veste ruit. stagnisque sub altis
Pana sequi credens ima latus implicat alga.
quid faceret subito deceptus praedo? nec altis
credere corpus aquis hirtae sibi conscius audet
pellis et a tenero nandi rudis: omnia questus,
immitem Bromium,[*]() stagna invida et invida tela,
primaevam visu platanum, cui longa propago
innumeraeque manus et iturus in aethera vertex,
deposuit iuxta vivamque adgessit harenam
optatisque aspergit aquis et talia mandat:
‘vive diu nostri pignus memorabile voti,
arbor, et haec durae latebrosa cubilia nymphae
tu saltem declinis ama, preme frondibus undam.
illa quidem meruit, sed ne, precor, igne superno
aestuet aut dura feriatur grandine; tantum
spargere tu laticem et foliis turbare memento.
tunc ego teque diu recolam dominamque benignae
sedis et inlaesa tutabor utramque senecta,
ut Iovis, ut Phoebi frondes, ut discolor umbra
populus et nostrae stupeant tua germina pinus.’
sic ait. illa dei veteres animata calores
uberibus stagnis obliquo pendula trunco
incubat atque umbris scrutatur amantibus undas,
sperat et amplexus, sed aquarum spiritus arcet
nec patitur tactus, tandem eluctata sub auras
libratur fundo rursusque enode cacumen
ingeniosa levat, veluti descendat in imos
stirpe lacus alia. iam nec Phoebeia Nais
odit et exclusos invitat gurgite ramos
Haec tibi parva quidem genitali luce paramus

[*](Bromium M: Brimo Scaliger: Bormum Ellis. Satyrs and Sileni, owed allegiance and therefore trusted for help. b Oak and bay. )

dona, sed ingenti forsan victura sub aevo.
tu, cuius placido posuere in pectore sedem
blandus honos hilarisque tamen cum pondere virtus,
cui nec pigra quies nec iniqua potentia nec spes
improba, sed medius per honesta et dulcia limes,
incorrupte fidem nullosque experte tumultus
et secrete, palam quom [*]() digeris ordine vitam,
idem auri facilis contemptor et optimus idem
comere divitias opibusque immittere lucem:
hac longum florens animi morumque iuventa
Iliacos aequare senes et vincere persta,
quos pater Elysium, genetrix quos detulit annos:
hoc illi duras exoravere sorores,
hoc, quae te sub teste situm fugitura tacentem
ardua magnanimi revirescet gloria Blaesi.

Psittace, dux volucrum, domini facunda voluptas,
humanae sollers imitator, psittace, linguae,
quis tua tam subito praeclusit murmura fato?
hesternas, miserande, dapes moriturus inisti
nobiscum, et gratae carpentem munera mensae
errantemque toris mediae plus tempore noctis
vidimus, adfatus etiam meditataque verba

[*](quom Vollmer: quod M: quo Baehrens: qui Doni. Vopiscus and Pollius. cultivated an elegant leisure. )

reddideras. at nunc aeterna silentia Lethes
ille canorus habes, cedat Phaethontia vulgi
fabula: non soli celebrant sua funera cygni.
At tibi quanta domus rutila testudine fulgens,
conexusque ebori virgarum argenteus ordo,
argutumque tuo stridentia limina cornu,
et, querulae iam sponte, fores! vacat ille beatus
carcer et augusti [*]() nusquam convicia tecti!
Huc doctae stipentur aves, quis nobile fandi
ius Natura dedit: plangat Phoebeius ales
auditasque memor penitus dimittere voces
sturnus et Aonio versae certamine picae,
quique refert iungens iterata vocabula perdix,
et quae Bistonio queritur soror orba cubili:
ferte simul gemitus cognataque ducite flammis
funera et hoc cunctae miserandum addiscite carmen:
‘Occidit aeriae celeberrima gloria gentis
psittacus, ille plagae viridis regnator Eoae;
quem non gemmata volucris Iunonia cauda
vinceret aspectu, gelidi non Phasidis ales,
nec quas umenti Numidae rapuere sub austro,
ille salutator regum nomenque locutus
Caesareum et queruli quondam vice functus amici,
nunc conviva levis monstrataque reddere verba
tam facilis! quo tu, Melior dilecte, recluso
numquam solus eras. at non inglorius umbris
mittitur: Assyrio cineres adolentur amomo

[*](augusti M: angusti s. into magpies. into a nightingale; according to Pliny (loc cit.) these birds could be taught both Latin and Greek. )

et tenues Arabum respirant gramine plumae
Sicaniisque crocis; senio nec fessus inerti
scandet odoratos Phoenix felicior ignes.’

Quid tibi nunc strata [*]() mansuescere profuit ira?
quid scelus humanasque animo dediscere caedes
imperiumque pati et domino parere minori?
quid? quod abire domo rursusque in claustra reverti
suetus et a capta iam sponte recedere praeda
insertasque manus laxo dimittere morsu?
occidis, altarum vastator docte ferarum,
non grege Massylo curvaque indagine clausus,
non formidato supra venabula saltu
incitus aut caeco foveae deceptus hiatu,
sed victus fugiente fera. stat cardine aperto
infelix cavea et clausas circum undique portas
hoc licuisse nefas placidi tumuere [*]() leones,
tum cunctis cecidere iubae, puduitque relatum
aspicere, et totas duxere in lumina frontes.
at non te primo fusum novus obruit ictu
ille pudor: mansere animi, virtusque cadenti
a media iam morte redit, nec protinus omnes
terga dedere minae, sicut sibi conscius alti
vulneris adversum moriens it miles in hostem

[*](nunc strata Postgate: monstrata M: constrata s: deposita Clark, who considers monstrata due to iv. 31 above. )

[*](tumuere Baehrens: timuere .M. )

attollitque manum et ferro labente minatur:
sic piger ille gradu solitoque exutus honore
firmat hians oculos animamque hostemque requirit.
Magna tamen subiti tecum solacia leti,
victe. feres, quod te maesti populusque patresque,
ceu notus caderes tristi gladiator harena,
ingemuere mori; magni quod Caesaris ora
inter tot Scythicas Libycasque, et [*]() litore Rheni
et Pharia de gente feras, quas perdere vile est,
unius amissi tetigit iactura leonis.

Saeve nimis, lacrimis quisquis discrimina ponis
lugendique modos, miserum est primaeva parenti
pignora surgentesque—nefas!—accendere natos;
durum et deserti praerepta coniuge partem
conclamare tori, maesta et lamenta sororum
et fratrum gemitus: alte tamen ac [*]() procul intrat
altius in sensus maioraque vulnera vincit
plaga minor, famulum—quia rerum nomina caeca
sic miscet Fortuna manu nec pectora novit—,
sed famulum gemis, Urse, pium, sed amore fideque

[*](et Aldus: in M: ab Baehrens: a Phillimon. )

[*](alte tamen ac Markland: ad te tamen at M: alte et tamen at Vollmer: alter Phillimon (alterius next line). )

has meritum lacrimas, cui maior stemmate iuncto
libertas ex mente fuit. ne comprime fletus,
ne pudeat; rumpat frenos dolor iste diesque,[*]()
si tam dura placent—hominem [*]() gemis—heu mihi! subdo
ipse faces—, hominem, Urse, tuum, cui dulce volenti
servitium, cui triste nihil, qui sponte sibique
imperiosus erat. quisnam haec in funera missos
castiget luctus? gemit inter bella peremptum
Parthus equum, fidosque canes flevere Molossi,
et volucres habuere rogum cervusque Maronem.
quid, si nec famulus? vidi ipse habitusque notavi
te tantum cupientis erum; sed maior in ore
spiritus et tenero manifesti in sanguine mores.
optarent multum Graiae cuperentque Latinae
sic peperisse nurus, non talem Cressa superbum
callida sollicito revocavit Thesea filo,
nec Paris Oebalios talis visurus amores
rusticus invitas deiecit in aequora pinus.
non fallo aut cantus adsueta licentia ducit:
vidi et adhuc video, qualem nec bella canentem
litore virgineo Thetis occultavit Achillen,
nec circum saevi fugientem moenia Phoebi
Troilon Haemoniae deprendit lancea dextrae.
qualis eras! procul en cunctis puerisque virisque
pulchrior et tantum domino minor! illius unus
ante decor, quantum praecedit clara minores
luna faces quantumque alios premit. Hesperos ignes.

[*](diesque M: decusque Peyrared: deisque Dom. )

[*](hominem M: homo enim Macnaghten. by Pliny (N.II. x. 122) as being given a fine funeral. The stag is that of Silvia (Aen. xii. 475). )

non tibi femineum vultu decus oraque supra
mollis honos, quales dubiae post crimina formae
de sexu transire iubent, torvoque virilis
gratia; nec petulans acies blandique severo
igne oculi, qualis, bellus iam casside, visu [*]()
Parthenopaeus erat; simplexque horrore decoro
crinis, et obsessae nondum primoque micantes
flore genae: talem Ledaeo gurgite pubem
educat Eurotas, teneri sic integer aevi
Elin adit primosque Iovi puer adprobat annos,
nam pudor unde novae menti [*]() tranquillaque morum
temperies teneroque animus maturior aevo,
carmine quo repetisse [*]() queam? saepe ille volentem
castigabat enim studioque altisque iuvabat
consiliis; tecum tristisque hilarisque nec umquam
ille suus vultumque tuo sumebat ab ore:
dignus et Haemonium Pyladen praecedere fama
Cecropiamque fidem, sed laudum terminus esto,
quem fortuna sinit: non mente fidelior aegra
speravit tardi reditus Eumaeus Ulixis.
Quis deus aut quisnam tam tristia vulnera casus
eligit? unde manus Fatis tam certa nocendi?
o quam divitiis censuque exutus opinio

[*](bellus iam casside visu Krohn: bellis i. c. v. M: casside missa Pol.: demissa casside visu Slater. )

[*](novae Skutsch: notae M: menti M2: mentis M: unde notem, ingenuae edd. )

[*](repetisse Postqate: potasse M; par esse Saftien: pensasse s etc. manhood. Others take "crimina dubiae formae " as " the crime that causes ambiguous appearance " (crime, because forbidden by Domitian, cf. iii. 4. 73, iv. 3. 13). )

fortior, Urse, fores! si vel fumante ruina
ructassent dites Vesuvina incendia Locroe
seu Pollentinos mersissent flumina saltus
seu Lucanus Acir [*]() seu Thybridis impetus altas
in dextrum torsisset aquas, paterere serena
fronte deos; sive alma fidem messesque negasset
Cretaque Cyreneque et qua tibi cumque beato
larga redit Fortuna sinu. sed gnara dolorum
Invidia infelix animi vitalia vidit
laedendique vias. vitae modo cardine [*]() adultae
nectere temptabat iuvenum pulcherrimus ille
cum tribus Eleis unam trieterida lustris.
attendit torvo tristis Rhamnusia vultu,
ac primum implevitque toros oculisque nitorem
addidit ac solito sublimius ora levavit,
heu! misero letale favens. seseque videndo
torsit et invidia [*]() mortemque amplexa iacenti
iniecit nexu [*]() carpsitque immitis adunca
ora verenda manu. quinto vix Phosphoros ortu [*]()
rorantem sternebat equum: iam litora duri
saeva. Philete. senis, durumque Acheronta videbas,
quo domini clamate sono! non saevius atros
nigrasset planctu genetrix tibi salva [*]() lacertos,
nec pater; et certe qui vidit funera frater

[*](Acir Madcig: ager M. )

[*](cardine Gronovius: carmen M, defended by Ellis, J. Ph. 13. )

[*](invidia M: invidiam Heinsius: invidit Ellis. )

[*](nexu Schwartz: nexus M. )

[*](quinto ortu Schrader: quinta hora M. )

[*](salva Polster: saeva M. destroyed by an eruption (not, of course, of Vesuvius). )

erubuit vinci, sed nec servilis adempto
ignis: odoriferos exhausit flamma Sabaeos
et Cilicum messes, Phariaeque exempta volucri
cinnama et Assyrio manantes gramine sucos
et domini fletus: hos tantum hausere favillae,
hos bibit usque rogus; nec quod tibi Setia canos
restinxit cineres, gremio nec lubricus ossa
quod vallavit onyx, miseris acceptius umbris
quam gemitus, sed et ipse iuvat 1? quid terga dolori,
Urse, damus? quid damna foves et pectore iniquo
vulnus amas? ubi nota reis facundia raptis?
quid caram crucias tam saevis luctibus umbram?
eximius licet ille animi meritusque doleri:
solvisti, subit ille pios carpitque quietem
Elysiam clarosque illic fortasse parentes
invenit; aut illi per amoena silentia Lethes
forsan Avernales adludunt undique mixtae
Naides, obliquoque notat Proserpina vultu.
pone, precor, questus; alium tibi Fata Phileton,
forsan et ipse dabit moresque habitusque decoros
monstrabit gaudens similemque docebit amorem.[*]()

[*](iuvat M: iubet, vetat edd. )

[*](amorem s: amori M: amari s. )

Lucani proprium diem frequentet,
quisquis collibus Isthmiae Diones
docto pectora concitatus oestro
pendentis bibit ungulae liquorem.
ipsi, quos penes est honor canendi,
vocalis citharae repertor Arcas
et tu Bassaridum rotator Euhan
et Paean et Hyantiae sorores,
laetae purpureas novate vittas,
crinem comite, candidamque vestem
perfundant hederae recentiores.
docti largius evagentur amnes,
et plus Aoniae virete silvae,
et, si qua patet aut [*]() diem recepit,
sertis mollibus expleatur umbra.
centum Thespiacis odora lucis
stent altaria victimaeque centum,
quas Dirce lavat aut alit Cithaeron:
Lucanum canimus, favete linguis,
vestra est ista dies, favete, Musae,
dum qui vos geminas tulit per artes,
et vinctae pede vocis et solutae.
Romani colitur chori sacerdos.

[*](patet aut m: pater aut L: patera ut M: patulam Markland.: Patareus noni. Verrall. Pegasus, which Statius here places on the Isthmus; he seems to confuse it with Pirene, the spring at Corinth (cf. Tlteb. iv. 60). Pirene was also connected with the Pegasus story, see Pindar. Ol. 13. 60. It is not clear what Dione (Venus) has to do with the Isthmus. )

Felix—heu nimis!—et beata tellus,
quae pronos Hyperionis meatus
summis Oceani vides in undis
stridoremque rotae cadentis audis,
quae Tritonidi [*]() fertiles Athenas
unctis, Baetica, provocas trapetis:
Lucanum potes imputare terris!
hoc plus quam Senecam dedisse mundo
aut dulcem generasse Gallionem.
attollat refluos in astra fontes
Graio nobilior Melcte Baetis 2;
Baetim, Mantua, provocare noli.
Natum protinus atque humum per ipsam
primo murmure dulce vagientem
blando Calliope sinu recepit,
tum primum posito remissa luctu
longos Orpheos exuit dolores
et dixit: ‘puer o dicate Musis,
longaevos cito transiture vates,
non tu flumina nec greges ferarum
nec plectro Getieas movebis ornos,
sed septem iuga Martiumque Thybrim
et doctos equites et eloquente
cantu purpureum trabes senatum,
nocturnas alii Phrygum ruinas
et tardi reducis vias Ulixis
et puppem temerariam Minervae,
trita vatibus orbita, sequantur:
tu carus Latio memorque gentis
carmen fortior exseris togatum.
ac primum teneris adhuc in annis

[*](Tritonidi Bentley: tritonide M. )

[*](Melcte Petis M: m & eleb & is L. )

hides [*]() Hectora Thessalosque currus
et supplex Priami potentis aurum,
et sedes reserabis inferorum,
ingratus Nero dulcibus theatris
et noster tibi proferetur Orpheus.
dices culminibus Remi vagantis
infandos domini nocentis ignes.
hinc castae titulum decusque Pollae-
iocunda dabis adlocutione.
mox coepta generosior iuventa
albos ossibus Italis Philippos
et Pharsalica bella detonabis,
convulsum [*]() ducis inter arma divi,
libertate gravem pia Catonem
et gratum popularitate Magnum.
tu Pelusiaci scelus Canopi
deflebis pius et Pharo cruenta
Pompeio dabis altius sepulcrum.
haec primo iuvenis canes sub aevo,
ante annos Culicis Maroniani.
cedet Musa rudis ferocis Enni
et docti furor arduus Lucreti,
et qui per freta duxit Argonautas,
et qui corpora prima transfigurat.
quid maius loquar? ipsa te Latinis
Aeneis venerabitur canentem.
nec solum dabo carminum nitorem,

[*](ludes L: laudes M1: laudas m. )

[*](convulsum Slater: quo fulmen LM, et Dom., quod Markland. Troy, (ii.) A Catachthonion, or Journey to the Underworld, (iii.) A Praise of Nero, (iv.) The Story of Orpheus, (v.) a de- )

sed taedis genialibus dicabo
doctam atque ingenio tuo decoram,
qualem blanda Venus daretque Iuno
forma, simplicitate, comitate,
censu, sanguine, gratia, decore,
et vestros hymenaeon ante postes
festis cantibus ipsa personabo.
o saevae nimium gravesque Parcae!
o numquam data longa fata summis!
cur plus, ardua, casibus patetis?
cur saeva vice magna non senescunt?
sic natum Nasamonii Tonantis
post ortus obitusque fulminatos
angusto Babylon premit sepulcro.
sic fixum Paridis manu frementis [*]()
Peliden Thetis horruit cadentem.
sic ripis ego murmurantis Hebri
non mutum caput Orpheos sequebar.
sic et tu—rabidi nefas tyranni!—iussus
praecipitem subire Lethen,
dum pugnas canis arduaque voce
das solacia grandibus sepulcris,
—o dirum scelus! o scelus!—tacebis.’
sic fata est leviterque decidentes
abrasit lacrimas nitente plectro.
At tu, seu rapidum poli per axem
Famae curribus arduis levatus,
qua surgunt animae potentiores,

[*](frementis s: prementis LM. neque te decora neque tuis virtutibus. of the Libyan god Ammon (= Jupiter). )

terras despicis et sepulcra rides;
seu pacis merito nemus reclusi
felix Elysii tenes in oris,
quo Pharsalica turba congregatio,
et te nobile carmen insonantem
Pompei comitantur et Catones,
seu [*]() magna sacer et superbus umbra
noscis [*]() Tartaron et procul noeentum
audis verbera pallidumque visa
matris lampade respicis Neronem,
adsis lucidus et vocante Polla
unum, quaeso, diem deos silentum
exores: solet hoc patere limen
ad nuptas redeuntibus maritis.
haec te non thiasis procax dolosis
falsi numinis induit figura,
ipsum sed colit et frequentat ipsum
imis altius insitum medullis,
ac solacia vana [*]() subministrat
vultus, qui simili notatus auro
stratis praenitet incubatque somno
securae. procul hinc abite, Mortes:
haec vitae genialis est origo.
cedat luctus atrox genisque manent
iam dulces lacrimae dolorque festus,
quicquid fleverat ante, nunc adoret.

[*](seu Heinsius: tu LM: dum Bursian. )

[*](noscis Haupt: nescis LM. )

[*](vana L M: vera Baehrens. Protesilaus, who was allowed to return to his wife for one day. Laodamia venerated her husband in the form of )

Tibi certe, Polli dulcissime et hac cui tam fideliter inhaeres quiete dignissime. non habeo diu probandam libellorum istorum temeritatem, cum scias multos ex illis in sinu tuo subito natos et hanc audaciam stili nostri frequenter expaveris, quotiens in illius facundiae tuae penetrali seductus altius litteras intro et in omnes a te studiorum sinus ducor. Securus itaque tertius hic silvarum nostrarum liber ad te mittitur. Habuerat quidem te secundus testem sed hic habet auctorem. Nam primum limen eius Hercules Surrentinus aperit, quem in litore tuo consecratum, statim ut videram, his versibus adoravi. Sequitur libellus, quo splendidissimum et mihi iucundissimum iuvenem, Maecium Celerem, a sacratissimo imperatore missum ad legionem Syriacam, quia sequi non poteram, sic prosecutus sum. Merebatur et Claudi Etrusci mei pietas aliquod ex studiis nostris solacium, cum lugeret veris—quod iam

rarissimum [*]() est—lacrimis senem patrem. Earinus praeterea, Germanici nostri libertus—scis [*]() quamdiu desiderium eius moratus sim. cum petisset ut capillos suos. quos eum geminata pyxide et speculo ad Pergamenum Asclepium mittebat, versibus dedicarem. Summa est egloga. qua mecum secedere Neapolim Claudiam meam exhortor. Hic. si verum dicimus, sermo et quidem securus, ut cum uxore et qui persuadere malit quam placere. Huic praecipue libello favebis. cum scias hanc destinationem quietis meae tibi maxime intendere meque non tam in patriam quam ad te secedere. Vale.

Intermissa tibi renovat, Tirynthie, sacra
Pollius et causas designat desidis anni,
quod coleris maiore tholo, nec litora pauper
nuda tenes tectumque vagis habitabile nautis,
sed nitidos postes Graisque effulta metallis
culmina, ceu taedis iterum lustratus honesti
ignis ab Oetaea conscendens aethera flamma,
vix oculis animoque fides, tune ille reclusi

[*](iam rarissimum Baehrens: amarissimum M: rarissimum )

[*](scis Vollmer: scit M. )

liminis et parvae custos inglorius arae?
unde haec aula recens fulgorque inopinus agresti
Alcidae? sunt fata deum, sunt fata locorum!
o velox pietas! steriles hic nuper harenas,
adsparsum pelago montis latus hirtaque dumis
saxa nec ulla pati faciles vestigia terras
cernere erat. quaenam subito fortuna rigentes
ditavit scopulos? Tyrione haec moenia plectro
an Getica venere lyra? stupet ipse labores
annus, et angusti bisseno limite menses
longaevum mirantur opus. deus attulit arces
erexitque suas atque obluctantia saxa
summovit nitens et magno pectore montem
reppulit: immitem credas iussisse novercam.
Ergo age. seu patrios liber iam legibus Argos
incolis et mersum tumulis Eurysthea calcas,
sive tui solium Iovis et virtute parata
astra tenes, haustumque tibi succincta beati
nectaris excluso melior Phryge porrigit Hebe:
huc ades et genium templis nascentibus infer,
non te Lenia nocens nec pauperis arva Molorchi
nec formidatus Nemees ager antraque poscunt
Thracia nec Pharii polluta altaria regis,
sed felix simplexque domus fraudumque malarum
inscia et hospitibus superis dignissima sedes,
pone truces arcus agmenque immite pharetrae
et regum multo perfusum sanguine robur,
instratumque umeris dimitte ingentibus [*]() hostem:

[*](rigentibus Gerart: gerentibus M: ingentibus Markland. )

hic tibi Sidonio celsum pulvinar acantho
texitur et signis crescit torus asper eburnis.
pacatus mitisque veni nec turbidus ira
nec famulare timens, sed quem te Maenalis Auge
confectum thiasis et multo fratre madentem
detinuit qualemque vagae post crimina noctis
Thespius obstupuit, totiens socer, hic tibi festa
gymnas, et insontes iuvenum sine caestibus [*]() irae
annua veloci peragunt certamina lustro.
hic templis inscriptus avo gaudente sacerdos
parvus adhuc similisque tui. cum prima
novercae monstra manu premeres atque exanimata doleres.
Sed quaenam subiti, veneranda, exordia templi,
dic age, Calliope; socius tibi grande sonabit
Alcides tensoque modos mutabitur arcu.
Tempus erat. caeli cum torrentissimus axis
incumbit terris ictusque Hyperione multo
acer anhelantes incendit Sirius agros,
iamque dies aderat, profugis cum regibus aptum
fumat Aricinum Triviae nemus et face multa
conscius Hippolyti splendet lacus; ipsa coronat
emeritos Diana canes et spicula terget
et tutas sinit ire feras, omnisque pudicis

[*](caestibus M: testibus s: caedibus Markland. The jovial and amatory character of the god is a common theme of ancient literature. of Zeus. iv. 8 is addressed. Diana in her precinct by the lake. The lake of Nemi is )

Itala terra focis Hecateidas excedit idus.
ast ego, Dardaniae quamvis sub collibus Albae
rus proprium magnique ducis mihi munere currens
unda domi curas mulcere aestusque levare
sufficerent, notas Sirenum nomine rupes
facundique larem Polli non hospes habebam,
assidue moresque viri pacemque novosque
Pieridum flores intactaque carmina discens.
forte diem Triviae dum litore ducimus udo
angustasque fores adsuetaque tecta gravati
frondibus et patula defendimus arbore soles,
delituit caelum et subitis lux candida cessit
nubibus ac tenuis graviore favonius austro
immaduit; qualem Libyae Saturnia nimbum
attulit, Iliaco dum dives Elissa marito
donatur testesque ululant per devia nymphae.
diffugimus. festasque dapes redimitaque vina
abripiunt famuli: nec quo convivia migrent,
quamvis innumerae gaudentia rura superne
insedere domus et multo culmine dives
mons nitet: instantes sed proxima quaerere nimbi
suadebant laesique fides reditura sereni.
stabat dicta sacri tenuis casa nomine templi
et magnum Alciden humili lare parva premebat,
fluctivagos nautas scrutatoresque profundi
vix operire capax, huc omnis turba coimus,
huc epulae ditesque tori coetusque ministrum
stipantur nitidaeque cohors gratissima Pollae.
non cepere fores, angustaque deficit aedes.

erubuit risitque deus dilectaque Polli
corda subit blandisque virum complectitur ulnis.
‘tune," inquit. " largitor opum, qui mente profusa
tecta Dicarchei pariter iuvenemque replesti
Parthenopen? nostro qui tot fastigia monti,
tot virides lucos, tot saxa imitantia vultus
aeraque, tot scripto viventes lumine ceras
fixisti? quid enim ista domus, quid terra, priusquam
te gauderet, erat? longo tu tramite nudos
texisti scopulos, fueratque ubi semita tantum,
nunc tibi distinctis stat porticus alta columnis,
ne sorderet iter. curvi tu litoris ora
clausisti calidas gemina testudine nymphas.
vix opera enumerem; mihi pauper et indigus uni
Pollius: et tales hilaris tamen intro penates
et litus, quod pandis, amo. sed proxima sedem
despicit ei tacite ridet mea limina Iuno.
da templum dignasque tuis conatibus aras.
quas puppes velis nolint transire secundis,
quo pater aetherius mensisque accita deorum
turba et ab excelso veniat soror hospita templo.
nec te, quod solidus contra riget umbo maligni
montis et immenso non umquam exesus ab aevo,
terreat: ipse adero et conamina tanta iuvabo
asperaque invitae perfringam viscera terrae.
incipe et Herculeis fidens hortatibus aude.

non Amphioniae steterint velocius arces
Pergameusve labor.’ dixit mentemque reliquit.
Nec mora. eum scripta formatur imagine tela.
innumerae coiere manus: his caedere silvas
et levare trabes, illis immergere curae
fundamenta solo. coquitur pars umida terrae
protectura hiemes atque exclusura pruinas,
indomitusque silex curva fornace liquescit.
praecipuus sed enim labor est exscindere dextra
oppositas rupes et saxa negantia ferro,
hic pater ipse loci positis Tirynthius armis
insudat validaque solum deforme bipenni,
cum grave nocturna caelum subtexitur umbra,
ipse fodit, ditesque Caprae [*]() viridesque resultant
Taurubulae, et terris ingens redit aequoris echo,
non tam grande sonat motis incudibus Aetne,
cum Brontes Steropesque ferit, nec maior ab antris
Lemniacis fragor est. ubi flammeus aegida cadat
Mulciber et castis exornat Pallada donis,
decrescunt scopuli, et rosea sub luce reversi
artifices mirantur opus. vix annus anhelat
alter, et ingenti dives Tirynthius arce
despectat fluctus et iunctae tecta novercae
provocat et dignis invitat Pallada templis,
iam placidae dant signa tubae, iam fortibus ardens
fumat harena sacris, hos nec Pisaeus honores
Iuppiter aut Cirrhae pater aspernetur opacae,
nil his triste locis; cedat lacrimabilis Isthmos,

[*](ditesque Caprae M: dites Capreae s. those of Thebes by the music of Amphion. )

cedat atrox Nemec: litat hic felicior infans.
ipsae pumiceis [*]() virides Nereides antris
exsiliunt ultro: scopulis umentibus haerent
nec pudet occulte nudas spectare palaestras.
spectat et Ieario nemorosus palmite Gaurus
silvaque, quae fixam pelago Nesida coronat,
et placidus Limon omenque [*]() Euploea carinis
et Lucrina Venus, Phrygioque e vertice Graias
addisces, Misene, tubas, ridetque benigna
Parthenope gentile sacrum nudosque virorum
certatus et parva suae simulacra coronae.
Quin age et ipse libens proprii certaminis actus
invicta dignare manu; seu nubila disco
findere seu volucres zephyros praecedere telo
seu tibi dulce manu Libycas nodare palaestras,
indulge sacris, et, si tibi poma supersunt
Hesperidum, gremio venerabilis ingere Pollae;
nam capit et tantum non degenerabit [*]() honorem.
quod si dulce decus viridesque resumeret annos,
—da veniam, Alcide—fors huic et pensa tulisses.
Haec ego nascentes laetus bacchatus ad aras
libamenta tuli. nunc ipse [*]() in limine—cerno
solventem voces et talia dicta ferentem:

[*](pumiceis s: puniceis M Pol. (from P). )

[*](Limon omenque Guyet: limo numenque M. )

[*](degenerabit M: degener ambit Gronovius. )

[*](ipse M: ipsum Dom.: ipso s. Macnaghten's punctuation. Palaemon, son of Ino, those at Nemea in honour of Opheltes (Archemorus), for whom see Thebaid iv. (end), v. and vi. (init). famous; Icarus was a son of Oebalus, king of Sparta, and )

‘macte animis opibusque meos imitate labores,
qui rigidas rupes infecundaeque pudenda
naturae deserta domas et vertis in usum
lustra habitata feris foedeque latentia profers
numina, quae tibi nunc meritorum praemia solvam?
quas referam grates? Parcarum fila tenebo
extendamque colus—duram seio vincere Mortem—,
avertam luctus et tristia damna vetabo
teque nihil laesum viridi renovabo senecta
concedamque diu iuvenes spectare nepotes,
donec et hic sponsae maturus et illa marito,
rursus et ex illis soboles nova grexque protervus
nunc umeris inreptet avi. nunc agmine blando
certatim placidae concurrat ad oscula Pollae.
nam templis numquam statuetur terminus aevi.
dum me flammigeri portabit machina caeli,
nec mihi plus Nemee priscumque habitabitur Argos
nec Tiburna domus solisque cubilia Gades.’
sic ait; et tangens surgentem altaribus ignem
populeaque movens albentia tempora silva
et Styga et aetherii iuravit fulmina patris.

Di, quibus audaces amor est servare carinas

saevaque ventosi mulcere pericula ponti,
sternite molle fretum placidumque advertite votis
concilium, et lenis non obstrepat unda precanti:
‘grande tuo rarumque damus, Neptune, profundo
depositum, iuvenis dubio committitur alto
Maecius atque animae partem super aequora nostrae
maiorem transferre parat, proferte benigna
sidera et antemnae gemino considite cornu,
Oebalii fratres; vobis pontusque polusque
luceat: Iliacae longe nimbosa sororis
astra fugate, precor, totoque excludite caelo,
vos quoque caeruleum ponti. Nereides, agmen,
quis honor et regni cessit fortuna secundi
—dicere quae [*]() magni fas sit mihi sidera ponti—,
surgite de vitreis spumosae Doridos antris
Baianosque sinus et feta tepentibus undis
litora tranquillo certatim ambite natatu.
quaerentes ubi celsa ratis, quam scandere gaudet
nobilis Ausoniae Celer armipotentis alumnus.
nec quaerenda diu: modo nam trans aequora terris
prima Dicarcheis Pharium gravis intulit annum,
prima salutavit Capreas et margine dextro
sparsit Tyrrhenae Mareotica vina Minervae,
huius utrumque latus molli praecingite gyro,
partitaeque vices vos stuppea tendite mali
vincula, vos summis adnectite sipara velis,
vos zephyris aperite sinus; pars transtra reponat,

[*](quae M: quas Heinsius. )

pars demittat aquis curvae moderamina puppis;
sint quibus exploret [*]() plumbo gravis alta molybdus,[*]()
quaeque secuturam religent post terga phaselon
uncaque summersae penitus retinacula vellant;
temperet haec aestus pelagusque inclinet ad ortus:
officio careat glaucarum nulla sororum,
hinc multo Proteus geminoque hinc corpore Triton
praenatet, et subitis qui perdidit inguina monstris
Glaucus adhuc patriis quotiens adlabitur oris
litoream blanda feriens Anthedona cauda,
tu tamen ante omnes, diva cum matre Palaemon,
annue, si vestras amor est mihi pandere Thebas,
nec cano degeneri Phoebeum Amphiona plectro.
et pater, Aeolio frangit qui carcere ventos,
cui varii flatus omnisque per aequora mundi
spiritus atque hiemes nimbosaque nubila parent,
artius obiecto Borean Eurumque Notumque
monte premat: soli Zephyro sit copia caeli,
solus agat puppes summasque supernatet undas
assiduus pelago; donec tua turbine nullo
laeta [*]() Paraetoniis adsignet carbasa ripis.’
Audimur. vocat ipse ratem nautasque morantes
increpat, ecce meum timido iam frigore pectus
labitur et nequeo, quamvis monet ominis horror,
claudere suspensos oculorum in margine fletus,
iamque ratem terris divisit fune soluto

[*](exploret Dom.: explorent M. )

[*](plumbo gravis alta molybdus Turnebus: primos gravis arte molorchos M. The emendations of this line are numerous, but none satisfactory: primos gravis artemo lembos Vollmer: plenos gravis artemo lintres, primos gravia arma ceruchos are various suggestions. )

[*](laeta M: laesa Heinslus. )

navita et angustum deiecit in aequora pontem.
saevus et e puppi longo clamore magister
dissipat amplexus atque oscula fida revellit,
nec longum cara licet in cervice morari,
attamen in terras e plebe novissimus omni
ibo nec egrediar nisi iam cedente carina.[*]()
Quis rude et abscissum miseris animantibus aequor
fecit iter solidaeque pios telluris alumnos
expulit in fluctus pelagoque immisit hianti
audax ingenii? nec enim temeraria virtus
illa magis, summae gelidum quae Pelion Ossae
iunxit anhelantemque iugis bis pressit Olympum.
usque adeone parum lentas transire paludes
stagnaque et angustos summittere pontibus amnes?
imus in abruptum gentilesque undique terras
fugimus exigua clausi trabe et aere nudo.
inde furor ventis indignataeque procellae
et caeli fremitus et fulmina plura Tonanti.
ante rates pigro torpebant aequora somno,
nec spumare Thetis nec spargere nubila fluctus
audebant, visis tumuerunt puppibus undae,
inque hominem surrexit hiems, tune nubila Plias
Oleniumque pecus, solito tune peior Orion,
iusta queror; fugit ecce vagas ratis acta per undas
paulatim minor et longe servantia vincit
lumina tot gracili ligno complexa timores.
quaeque super reliquos te, nostri pignus amoris,
portatura, Celer, quo nunc ego pectore somnos
quove [*]() queam perferre dies? quis cuncta paventi

[*](iam cedente carina Dom.: iam carina M. )

[*](quo quove Skutsch: quos quosve M. denoted the beginning of stormy weather. )

nuntius, an facili te praetermiserit unda
Lucani rabida ora maris, num torta Charybdis
fluctuet aut Siculi populatrix virgo profundi,
quos tibi currenti praeceps gerat Hadria mores,
quae pax Carpathio, quali te subvehat aura
Doris Agenorei furtis blandita iuvenci?
sed merui questus, quid enim te castra petente
non vel ad ignotos ibam comes impiger Indos
Cimmeriumque chaos? starent prope bellica regis
signa mei, seu tela manu seu frena teneres,
armatis seu iura dares; operumque tuorum
etsi non socius, certe mirator adessem.
si quondam magno Phoenix reverendus Achilli
litus ad Iliacum Thymbraeaque Pergama venit
imbellis tumidoque nihil iuratus Atridae,
cur nobis ignavus amor: sed pectore fido
numquam abero longisque sequar tua carbasa votis.
Isi, Phoroneis olim stabulata sub antris,
nunc regina Phari numenque orientis anheli,
excipe multisono puppem Mareotida sistro,
ac iuvenem egregium, Latius cui ductor Eoa
signa Palaestinasque dedit frenare cohortes,
ipsa manu placida per limina festa sacrosque
duc portus urbesque tuas. te praeside noscat,
unde paludosi fecunda licentia Nili,
cur vada desidant et ripa coerceat undas

Cecropio stagnata luto, cur invida Memphis,
curve Therapnaei lasciviat ora Canopi,
cur servet Pharias Lethaeus ianitor aras,
vilia cur magnos aequent animalia divos;
quae sibi praesternat vivax altaria Phoenix,
quos dignetur agros aut quo se gurgite Nili
mergat adoratus trepidis pastoribus Apis.
duc et ad Emathios manes, ubi belliger urbis
conditor Hyblaeo perfusus nectare durat,
anguiferamque domum, blando qua mersa veneno [*]()
Actias Ausonias fugit Cleopatra catenas.
usque et in Assyrias sedes mandataque castra
prosequere et Marti iuvenem, dea, trade Latino,
nec novus hospes erit: puer his sudavit in arvis
notus adhuc tantum maioris lumine [*]() clavi,
iam tamen et turmas facili praevertere gyro
fortis et Eoas iaculo damnare sagittas.
Ergo erit illa dies, qua te maiora daturus

[*](qua mersa veneno s: quaqua m. v. M, morsa Heinsius. )

[*](lumine Nohl: numine M: munere s. )

Caesar ab emerito iubeat discedere bello,
at nos hoc iterum stantes in litore vastos
cernemus fluctus aliasque rogabimus auras.
o tum quantus ego aut quanta votiva movebo
plectra lyra! cum me magna cervice ligatum
attolles umeris atque in mea pectora primum
incumbes c puppe novus servataque reddes
colloquia inque vicem medios narrabimus annos,
tu rapidum Euphraten et regia Bactra sacrasque
antiquae Babylonis opes et Zeugma, Latinae
pacis iter, quam [*]() dulce nemus florentis Idymes,
quo pretiosa Tyros rubeat, quo [*]() purpura suco
Sidoniis iterata cadis, [*]() ubi germine primum
candida felices sudent opobalsama virgae:
ast ego, devictis dederim quae busta Pelasgis
quaeve laboratas claudat mihi pagina Thebas.

Summa deum, Pietas, cuius gratissima caelo
rara profanatas inspectant numina terras,

[*](quam Baehrens: qua M. )

[*](quo quo Gronovius: qua qua M. )

[*](cadis Gronovius: vadis M. )

huc vittata comam niveoque insignis amictu,
qualis adhuc praesens nullaque expulsa nocentum
fraude rudes populos atque aurea regna colebas,
mitibus exsequiis ades et lugentis Etrusci
cerne pios fletus laudataque lumina terge.
nam quis inexpleto rumpentem pectora questu
complexumque rogos incumbentemque favillis
aspiciens non aut primaevae funera plangi
coniugis aut nati modo pubescentia credat
ora rapi flammis? pater est, qui fletur. adeste
dique hominesque sacris, procul hinc, procul ite nocentes,