Epistulae

Seneca, Lucius Annaeus

Seneca, Lucius Annaeus, ca. 4 B.C.-65 A.D, creator; Gummere, Richard M. (Richard Mott), 1883-, editor

Putas utile dari tibi argumenta, per quae intellegas nobilem equum, ne fallaris empturus, ne operam perdas in ignavo ? Quanto hoc utilius est, excellentis animi notas nosse, quas ex alio in se transferre permittitur.

  1. Continuo pecoris generosi pullus in arvis
  2. Altius ingreditur et mollia crura reponit;
  3. Primus et ire viam et fluvios temptare minantis
  4. Audet et ignoto sese committere ponti,
  5. Nec vanos horret strepitus.
  6. Illi ardua cervix
  7. Argutumque caput, brevis alvus obesaque terga,
  8. Luxuriatque toris animosum pectus ---
  9. Tum, si qua sonum procul arma dederunt,
  10. Stare loco nescit, micat auribus et tremit artus
  11. Conlectumque premens volvit sub naribus ignem.

Dum aliud agit, vergilius noster descripsit virum fortem; ego certe non aliam imaginem magno viro dederim. Si mihi M. Cato exprimendus sit, [*](sit added by Hermes.) inter fragores bellorum civilium inpavidus et primus incessens admotos [*](admotos Pinc.; admotus BA.) iam exercitus Alpibus civilique se bello ferens obvium, non alium illi adsignaverim vultum, non alium habitum.

Altius certe nemo ingredi potuit quam qui simul contra Caesarem

v3.p.102
Pompeiumque se sustulit et aliis Caesareanas opes, aliis Pompeianas foventibus [*](foventibus later MSS.; tibi foventibus BA; sibi foventibus edd.) utrumque provocavit ostenditque aliquas esse et rei publicae partes. Nam parum est in Catone dicere: " nec vanos horret strepitus." Quidni ? Cum veros [*](veros later MSS.; viros BA.) vicinosque non horreat, cum contra decem legiones et Gallica auxilia et mixta barbarica arma civilibus vocem liberam mittat et rem publicam hortetur, ne pro libertate decidat, sed omnia [*](omnia cod. Harl.; omitted by BA.) experiatur, honestius in servitutem casura quam itura.

Quantum in illo vigoris ac spiritus, quantum in publica trepidatione fiducia est! Scit se unum esse, de cuius statu non agatur; non enim quaeri, an liber Cato, sed an inter liberos sit; inde periculorum gladiorumque [*](gladiorumque later MSS.; gladiatorumque BA.) contemptus. Libet admirantem invictam constantiam viri inter publicas ruinas non labantis dicere:

  1. luxuriatque toris animosum pectus.

Proderit non tantum quales esse soleant boni viri dicere formamque eorum et lineamenta deducere, sed quales fuerint narrare et exponere, Catonis illud ultimum ac fortissimum vulnus, per quod libertas emisit [*](emisit Stephanus; amisit BA.) animam, Laeli sapientiam et cum suo Scipione concordiam, alterius Catonis domi forisque egregia facta, Tuberonis ligneos lectos, cum in publicum sternerent, pro stragulis pelles et

v3.p.104
ante ipsius Iovis cellam adposita conviviis vasa fictilia Quid aliud paupertatem in Capitolio consecrare ? Ut nullum aliud factum eius habeam, quo illum Catonibus inseram, hoc parum credimus ? Censura fuit illa, non cena.

O quam ignorant homines cupidi gloriae, quid illa sit aut quemadmodum petenda ! Illo die populus Romanus multorum supellectilem spectavit, unius miratus est. Omnium illorum aurum argentumque fractum est et milliens [*](et milliens later MSS.; et in milliens BA.) conflatum, at omnibus saeculis Tuberonis fictilia durabunt. Vale.

Tamen tu indignans aliquid aut querens et non intellegis nihil esse in istis mali nisi hoc unum, quod indignans et querens ? Si me interrogas, nihil puto viro miserum nisi aliquid esse in rerum natura, quod putet miserum. Non feram me, quo die aliquid ferre non potero.

Male valeo; pars fati est. Familia decubuit, faenus offendit, domus crepuit, damna, vulnera, labores, metus incucurrerunt; solet fieri. Hoc parum est; debuit fieri.