Epistulae

Seneca, Lucius Annaeus

Seneca, Lucius Annaeus, ca. 4 B.C.-65 A.D, creator; Gummere, Richard M. (Richard Mott), 1883-, editor

Hoc nunc me existimas dicere, eos tantum perniciosos esse auribus nostris, qui voluptatem laudant, qui doloris [*](doloris Pinc.; dolores BA.) metus, per se formidabiles res, incutiunt ? Illos quoque nocere nobis existimo, qui nos sub specie Stoicae sectae hortantur ad vitia. Hoc enim iactant: solum sapientem et doctum esse amatorem. " Solus sapit [*](sapit Buecheler; apte BA.) ad hanc artem; aeque

v3.p.434
conbibendi et convivendi sapiens est peritissimus. Quaeramus, ad quam usque aetatem iuvenes amandi sint."

Haec Graecae consuetudini data sint, [*](haec sint later MSS.; om. BA.) nos ad illa potius aures derigamus: " Nemo est casu bonus. Discenda virtus est. voluptas humilis res et pusilla est et in nullo habenda pretio, communis cum mutis animalibus, ad quam minima et contemptissima advolant. Gloria vanum et volucre [*](volucre Schweighaeuser; volve B1A; volatile B2; volubile later MSS.) quiddam est auraque mobilius. Paupertas nulli malum est nisi repugnanti. Mors malum non est; quid quaeris ? Sola ius aecum generis humani. Superstitio error insanientis [*](insanientis Schweighaeuser; insanandus BA; insanus later MSS.) est; amandos timet; quos colit, violat. Quid enim interest, utrum deos neges an infames ? "

Haec discenda, immo ediscenda sunt; non debet excusationes vitio philosophia [*](debet and philosophia Muretus; debes and philosophiae BA.) suggerere. Nullam habet spem salutis aeger, [*](aeger later MSS.; aeque BA.) quem ad intemperantiam medicus hortatur. VALE,

  1. Possum multa tibi veterum praecepta referre,
  2. Ni refugis tenuisque piget cognoscere curas.
Non refugis autem nec ulla te subtilitas abigit.
v3.p.436
Non est elegantiae tuae tam magna sectari secure. [*](secure. Buecheler; sicuti or sicut MSS.) Illud probo, quod omnia ad aliquem profectum redigis et tunc tantum offenderis, ubi summa subtilitate nihil agitur. Quod ne nunc quidem fieri laborabo. Quaeritur, utrum sensu conprendatur an intellectu bonum ? Huic adiunctum est in mutis animalibus et infantibus non esse.

Quicumque voluptatem in summo ponunt, sensibile iudicant bonum, nos contra intellegibile, qui illud animo damus. Si de bono sensus iudicarent, nullam voluptatem reiceremus, nulla enim non invitat, nulla non [*](nulla non later MSS.; nulla BA.) delectat; et e contrario nullum dolorem volentes subiremus, nullus enim non offendit sensum.

Praeterea non essent digni reprehensione, quibus nimium voluptas placet quibusque summus est doloris timor. Atqui inprobamus gulae ac libidini addictos et contemnimus illos, qui nihil viriliter ausuri sunt doloris metu. Quid autem peccant, si sensibus, id est iudicibus boni ac mali, parent ? His enim tradidistis adpetitionis et fugae arbitrium.

Sed videlicet ratio isti rei praeposita est; illa [*](illa Haase; illi BA.) quemadmodum de beata vita, [*](de beata vita Madvig; debeat deb(v) ita BA.) quemadmodum de virtute, de honesto, sic et de bono maloque

v3.p.438
constituit. Nam apud istos vilissimae parti datur de meliore sententia, ut de bono pronuntiet sensus, obtunsa res et hebes et in homine quam in aliis animalibus tardior.

Quid si quis vellet non oculis, sed tactu minuta discernere ? Subtilior ad hoc acies nulla quam oculorum et intentior daret bonum malumque dinoscere. Vides in quanta ignorantia veritatis versetur et quam humi sublimia ac divina proiecerit, apud quem de summo, bono malo, iudicat tactus, " Quemadmodum," inquit, " omnis scientia atque ars aliquid debet habere manifestum sensuque conprehensum, ex quo oriatur et crescat, sic beata vita fundamentum et initium a manifestis ducit et eo, quod sub sensum cadat.

Nempe vos a manifestis beatam vitam initium sui capere dicitis."