Epistulae

Indulgendum est enim honestis adfectibus; et interdum, etiam si premunt causae, spiritus in honorem suorum vel cum tormento revocandus et in ipso ore retinendus est, cum bono viro vivendum sit non quamdiu iuvat sed quamdiu See Acts xviii. 11 ff., and Duff, Three Dialogues of Seneca, p. xliii.

Hoc quoque imperet sibi animus, ubi utilitas suorum exigit, nec tantum, si vult mori, sed si coepit, intermittat et suis se [*](suis se later MSS.; suis BA.) commodet.

Ingentis animi est aliena causa ad vitam reverti, quod magni viri saepe fecerunt. Sed hoc quoque summae humanitatis existimo, senectutem suam, cuius maximus fructus est securior sui tutela et vitae usus animosior, attentius custodire, [*](attentius custodire (curare) later MSS.; attentius BA.) si scias alicui [*](alicui later MSS.; aliquid BA.) tuorum esse dulce, utile, optabile.

Habet praeterea in se non mediocre ista res gaudium et mercedem; quid enim iucundius quam uxori tam carum esse, ut [*](ut later MSS.; om. BA.) propter hoc tibi carior fias ? Potest itaque Paulina mea non tantum suum mihi timorem inputare, sed etiam meum.

Quaeris ergo, quomodo mihi consilium profectionis cesserit ? Ut primum gravitatem urbis excessi et illum odorem culinarum fumantium, quae motae quicquid pestiferi vaporis obferunt, [*](obferunt F. Gloeckner; obruent BA.) cum pulvere effundunt, protinus mutatam valitudinem sensi. Quantum deinde adiectum putas viribus, postquam vineas attigi ? In pascuum emissus cibum meum invasi. Repeti vi ergo iam me; non permansit marcor ille corporis dubii et male cogitantis. Incipio toto animo studere.

Non multum ad hoc locus confert, nisi se sibi praestat animus, qui secretum in occupationibus mediis, si volet, habebit; at ille, qui regiones eligit et otium captat, ubique, quo distringatur, inveniet. Nam Socraten querenti cuidam, quod nihil sibi peregrinationes profuissent, respondisse ferunt: " non inmerito hoc tibi evenit; tecum enim peregrinabaris."

O quam bene cum quibusdam ageretur, si a se aberrarent! Nunc premunt [*](premunt Bartsch; primum BA.) se ipsi, [*](ipsi Hense; ipsos BA.) sollicitant, corrumpunt, territant. Quid prodest mare traicere et urbes mutare ? Si vis ista, quibus urgueris, effugere, non aliubi sis oportet, sed alius. Puta venisse te Athenas, puta Rhodon; elige arbitrio tuo civitatem: quid ad rem pertinet, quos illa mores habeat ? Tuos adferes.

Divitias iudicabis bonum: torquebit te paupertas, quod est miserrimum, falsa. Quamvis enim multum possideas, tamen, quia aliquis plus habet, tanto [*](tanto later MSS.; quanto BA.) tibi videris defici, quanto vinceris. Honores iudicabis [*](iudicabis Cod. Velz.; iudicatus BA.) bonum: male te habebit ille consul factus, ille etiam refectus, invidebis, [*](invidebis later MSS.; videberis BA.) quotiens aliquem in fastis saepius legeris. Tantus erit ambitionis furor, ut nemo tibi post te videatur, si aliquis ante te fuerit.

Maximum malum iudicabis mortem, cum in [*](cum in later MSS.; cum BA.) illa nihil sit mali, nisi quod ante ipsam est, timeri.

1. evasisse tot urbes
2. Argolicas mediosque fugam tenuisse per hostis ?