De Beneficiis

Primum omnium iam efficiam, ut, quisquis est iste, qui me in societatem vocat, sciat se nihil mecum habere commune. Quare? Quia hoc inter sapientes solum consortium est, inter quos amicitia est ; ceteri non magis amici sunt quam socii.

Deinde pluribus modis communia sunt. Equestria omnium equitum Romanorum sunt ; in illis tamen meus fit proprius locus, quem occupavi; hoc si cui cessi, quamvis illi communi re cesserim, tamen aliquid dedisse videor. Quaedam quorundam sub certa condicione sunt.

Habeo in equestribus locum, non ut vendam, non ut locem, non ut habitem, in hoc tantum, ut spectem ; propterea non mentior, si dico habere me in equestribus locum. Sed cum in theatrum veni, si plena sunt equestria, et iure habeo locum illic, quia sedere mihi licet, et non habeo, quia ab his, cum quibus mihi ius loci commune est, occupatus est.

Idem inter amicos puta fieri. Quidquid habet amicus, commune est nobis, sed illius proprium est, qui tenet ; uti iis illo nolente non possum. " Derides me," inquis ; " si, quod amici est, meum est, liceat mihi vendere." Non licet ; nam nec equestria, et

Non est argumentum ideo aliquid tuum non esse, quia vendere non potes, quia consumere, quia mutare in deterius aut melius ; tuum enim est etiam, quod sub lege certa tuum est.

---accepi, sed certe non minus. Ne traham longius, beneficium maius esse non potest ; ea, per quae beneficium datur, possunt esse maiora et plura, in quae se denique benevolentia effundat et sic sibi indulgeat, quemadmodum amantes solent, quorum plura oscula et complexus artiores non augent amorem, sed exercent.

Haec quoque, quae venit, quaestio profligata est in prioribus ; itaque breviter perstringetur; possunt enim in hanc, quae aliis data sunt, argumenta transferri. Quaeritur, an, qui omnia fecit, ut beneficium redderet, reddiderit.

" Ut scias," inquit, " illum non reddidisse, omnia fecit, ut redderet ; apparet ergo non esse id factum, cuius faciendi occasionem non habuit. Et creditori suo pecuniam non solvit is, qui, ut solveret, ubique quaesivit nec invenit."

Quaedam eius condicionis sunt, ut effectum praestare debeant ; quibusdam pro effectu est omnia temptasse, ut efficerent. Si omnia fecit, ut sanaret, peregit partes suas medicus ; etiam damnato reo