De Beneficiis
Seneca, Lucius Annaeus
Seneca, Lucius Annaeus, ca. 4 B.C.-65 A.D, creator; Basore, John W. (John William), b. 1870, editor; Basore, John W. (John William), b. 1870, editor, translator
Socrates parem gratiam Archelao referre non posset, si illum regnare vetuisset ? Parum scilicet magnum beneficium a Socrate accipiebat, si ullum dare Socrati potuisset. Quare ergo hoc Socrates dixit ? Vir facetus et cuius per figuras sermo procederet, derisor omnium, maxime potentium, maluit illi nasute negare quam contumaciter aut superbe ; dixit se nolle beneficia ab eo accipere, cui non posset paria reddere. Timuit fortasse, ne cogeretur accipere, quae nollet, timuit, ne quid indignum Socrate accipere. Dicet aliquis : " Negasset, si vellet.
" Sed instigasset in se regem insolentem et omnia sua magno aestimari volentem. Nihil ad rem pertinet, utrum dare aliquid regi nolis an accipere a rege ; in aequo utramque ponit repulsam, et superbo fastidiri acerbius est quam non timeri. Vis scire, quid vere voluerit ? Noluit ire ad voluntariam servitutem is, cuius libertatem civitas libera ferre non potuit !
Satis, ut existimo, hanc partem tractavimus, an turpe esset beneficiis vinci. Quod qui quaerit, scit non solere homines sibi ipsos dare beneficium ; manifestum enim fuisset non esse turpe a se ipsum vinci.
Atqui apud quosdam Stoicos et de hoc ambigitur, an
possit aliquis sibi beneficium dare, an debeat referre sibi gratiam. Quod ut videretur quaerendum, illa fecerunt : solemus dicere ; " gratias mihi ago " et " de nullo queri possum alio quam de me" et " ego mihi irascor " et " ego a me poenas exigam " et " odi me," multa praeterea eiusmodi, per quae unusquisque de se tamquam de altero loquitur." Si nocere," inquit, " mihi possum, quare non et beneficium mihi dare possim ? Praeterea quae, si in alium contulissem, beneficia vocarentur, quare, si in me contuli, non sint ? Quod, si ab altero accepissem, deberem, quare, si mihi ipse dedi, non debeam ? Quare sim adversus me ingratus, quod non minus turpe est quam in se sordidum esse et in se durum ae saevum et sui neclegentem ?
Tam alieni corporis leno male audit quam sui. Nempe reprenditur adsentator et aliena subsequens verba, paratus ad falsa laudator ; non minus placens sibi et se suspiciens, ut ita dicam, adsentator suus. Vitia non tantum, cum foris peceant, invisa sunt, sed cum in se retorquentur.
Quem magis admiraberis, quam qui imperat sibi, quam qui se habet in potestate ? Gentes facilius est barbaras impatientesque arbitrii alieni regere, quam animum suum continere et tradere sibi. Platon, inquit, agit
Socrati gratias, quod ab illo didicit ; quare Socrates sibi non agat, quod ipse se docuit ? M. Cato ait : ' Quod tibi deerit, a te ipso mutuare.' Quare donare mihi non possim, si commodare possum ? Innumerabilia sunt, in quibus consuetudo nos dividit ;