Institutio Oratoria

Quintilian

Quintilian. Institutio Oratoria, Volume 1-4. Butler, Harold Edgeworth, editor. Cambridge, Mass; London: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1920-1922.

quodsi quis parce et, cum res poscet, utetur; velut asperso quodam condimento iucundior erit; at qui nimium adfectaverit, ipsam

v7-9 p.444
illam gratiam varietatis amittet. quanquam sunt quaedam figurae ita receptae, ut paene iam hoc ipsum nomen effugerint; quae etiamsi fuerint crebriores, consuetas aures minus ferient.

nam secretae et extra vulgarem usum positae ideoque magis notabiles, [*]( notabiles, Lochmann: nobiles, MSS. ) ut novitate aurem excitant, ita copia satiant, et se non obvias fuisse dicenti sed conquisitas et ex omnibus latebris extractas congestasque declarant.

fiunt ergo et circa genus figurae in nominibus; nam et oculis capti talpae et timidi dammae dicuntur a Vergilio; sed subest ratio, quia sexus uterque altero significatur, tamque mares esse talpas dammasque quam feminas certum est; et in verbis, ut fabricatus est gladium et inimicum poenitus es.

quod mirum minus est, quia in natura verborum est et quae facimus patiendi modo saepe dicere, ut arbitror, suspicor, et contra faciendi quae patimur, ut vapulo; ideoque frequens permutatio est et pleraque utroque modo efferuntur: luxuriatur, luxuriat; fluctuatur, fluctuat; adsentior, adsentio.

est figura et in numero,

v7-9 p.446
vel cum singulari pluralis subiungitur, gladio pugnacissima gens Romani ( gens enim ex multis), vel ex diverso,
  1. qui[*]( qui, Politianus: cui, MSS. of Quintilian and Virgil. ) non risere parentes,
  2. nec deus hunc mensa dea nec dignata cubili est;
Ex illis enim, qui non risere, hic quem non dignata.

* satura est

  1. sed nostrum istud vivere triste
  2. aspexi ,
cum infinito verbo sit usus pro appellatione; nostram enim vitam vult intelligi. utimur et verbo pro participio,
  1. magnum dat ferre talentum,
tanquam ferendum, et participio pro verbo, volo datum.

interim etiam dubitari potest, cui vitio simile sit schema: ut in hoc

  1. virus est vitium fugere:
aut enim partes orationis mutat ex illo virtus est
v7-9 p.448
fuga vitiorum, aut casus ex illo virtutis est vilium fugere; multo tamen hoc utroque excitatius. iunguntur interim schemata: Sthenelus sciens pugnae; est enim scitus Sthenelus [*]( scitus Sthenelus, vulgo: sciusticus, B: scius cus, A: sciens scitus, cod. monac .: suus scenalus, cod. arqentor . ) pugnandi.

transferuntur et tempora: Timarchides negat esse ei periculum a securi, (praesens enim pro praeterito positum est) et status:

  1. hoc Ithacus velit;
et, ne morer, per omnia genera per quae fit soloecismus.

haec quoque est, quam ἑτεροίωσιν vocant, cui non dissimilis ἐξαλλαγή dicitur, ut apud Sallustium neque ea res falsum me habuit et duci probare. ex quibus fere praeter novitatem brevitas etiam peti solet. unde eo usque processum est, ut non paeniturum pro non acturo paenitentiam et visuros ad videndum missos idem auctor dixerit.

quae ille quidem fecerit schemata, an idem vocari possint, videndum, quia recepta sint. nam receptis etiam vulgo auctore contenti sumus: ut nunc evaluit rebus agentibus, quod Pollio in Labieno damnat, et contumeliam fecit, quod

v7-9 p.450
a Cicerone reprehendi notum est; ad fici enim contumelia dicebant.

alia commendatio vetustatis, cuius amator unice Vergilius fuit:

  1. vel cum se pavidum contra mea iurgia iactat.—
    2. [*]( fingit, MSS. of Virgil. )
  2. progeniem sed enim Troiano a sanguine duci
  3. audierat .
Quorum similia apud veteres tragicos comicosque sunt plurima.