Institutio Oratoria

quid ? pro Cluentio, Staieni Bulbique colloquium nonne ad celeritatem plurimum et ad fidem confert? quae ne fecisse inobservantia quadam videatur, quanquam hoc in illo credibile non est, in Partitionibus praecepit, ut habeat narratio suavitatem, admirationes, exspectationes, exitus inopinatos, colloquia personarum, omnes adfectus.

argumentabimur , ut dixi, nunquam; argumentum ponemus aliquando; quod facit pro Ligario Cicero, cum dicit sic eum provinciae praefuisse, ut illi pacem esse expediret. inseremus expositioni et brevem, cum res poscet, defensionem et rationem factorum.

neque enim narrandum est tanquam testi sed tanquam patrono. rei ordo per se talis est: Q. Ligarius legatus cum C. Considio profectus. quid ergo M. Tullius? Q. enim, inquit, Ligarius , cum esset nulla belli suspicio, legatus in Africam cum C. Considio profectus est. et alibi:

non modo ad bellom sed ne ad minimam quidem suspicionem belli.

quo magis miror eos, qui non putant utendum in narratione adfectibus. qui si hoc dicunt, non diu neque ut in epilogo, mecum sentiunt; effugiendae sunt enim morae. ceterum cur ego iudicem nolim, dum eum doceo, etiam movere ?

cur , quod in summa parte sum actionis petiturus, non in primo statim rerum ingressu, si fieri potest, consequar? cum praesertim etiam in probationibus faciliorem sim animum eius habiturus occupatum vel ira vel miseratione.

an non M. Tullius circa verbera civis Romani omnis brevissime movet adfectus, non solum condicione ipsius, loco iniuriae, genere verberum, sed animi quoque commendatione? summum enim virum ostendit qui, cum virgis caederetur, non ingemuerit, non rogaverit, sed tantum ciuem Romanum esse se cum invidia caedentis et fiducia iuris clamaverit.

quid ? Philodami casum nonne cum per totam expositionem incendit invidia, tum in