Naturalis Historia
Pliny, the Elder
Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor
[*](Diosc. III 21.) Clara in primis aculeatarum erynge est sive eryngion contra serpentes et venena[*](uenenata v. a. H. cfr. XXIX 105. V 16.) omnia nascens. adversus
ictus morsusque radix eius bibitur[*](bibetur R.) drachmae pondere in vino aut, si[*](si ut vet. Dal.) plerumque tales iniurias[*](iniurias Rv. miseriasrf.) comitetur[*](comitatur v. a. J.) et febris, ex aqua. inlinitur plagis, peculiariter efficax contra chersydros[*](chersydros B e Nicandro. chry sodos Rv. a. G. -sutidas V. -supidas d. erysupidas x. (chrysaspidas coni. B).) ac ranas. omnibus vero[*](omnibus uero v. uero omnibus ll. J. uero om.T.) contra toxica et aconita efficaciorem Heraclides medicus in iure anseris decoctam arbitratur[*](decocta arbitrantur R.). Apollodorus adversus toxica cum rana[*](videtur aut cum rana corruptum esse aut post rana intercidisse in aceto vel tale quid.) decoquit, ceteri in aqua. ipsa dura, fruticosa, spinosis foliis, caule geniculato, cubitali et maiore aliquando[*](aliquando Vxv. -anto r Dal.), alia albicans, alia nigra, radice odorata. et[*](et 10 dist. ego.) sativa quidem est et[*](et Vdx. sed RJ. sed et v.) sponte nascitur in asperis, saxosis[*](saxosis R. et sax- rv.), set in[*](set in ego. et in Rv. et r.) litoribus maris durior nigriorque, folio[*](folia R.) apii.Ex his candidam nostri centum capita vocant. omnes eiusdem effectus, caule et radice in cibos Graecorum receptis utroque modo[*](modo Rv. in otio (ocio x)r.), sive coquere libeat sive cruda vesci. portentosum est, quod de ea[*](de ea dxv. dea V. deta R.) traditur[*](radiutur R. dr??? x.), radicem eius alterutrius sexus similitudinem referre, raro[*](raram v. a. J.) invento[*](inuento R. -tu rv. an inueniri (scriptum inuenin, dein -niu)?), set si viris contigerit mas, amabiles fieri; ob hoc et Phaonem[*](phaonem v. phaeonem (pheo- Vdx)et ll.) Lesbium dilectum[*](dilectum Vv. -tos r.) a Sappho, multa[*](multae RG. -taeque v.) circa hoc non Magorum solum[*](sola x.) vanitate[*](uanitates Rv. a. S.), sed etiam Pythagoricorum.[*](Diosc. III 21.) sed in medico[*](medicinae (-ne x) dTx.) usu praeter supra dicta auxiliatur inflationibus[*](inflammationibus f.), torminibus, cordis vitiis, stomacho, iocineri[*](iocinori R.), praecordiis in aqua mulsa, lieni in posca[*](in posca om.x.), item ex mulsa renibus, stranguriae , opisthotonis[*](opisthotonis TfS. -tonos RV. -tonicis d(?)v.), spasmis, lumbis, hydropicis, comitialibus
, mulierum mensibus, sive subsidant[*](subdidant V.) sive abundent, vulvarumque omnibus vitiis. extrahit infixa corpori cum melle. strumas, parotidas, panos, recedentes ab ossibus carnes sanat cum axungia[*](exsungia V.) salsa et cerato, item[*](idem Vx.) fracturas. crapulam[*](crapulas RS.) praesumpta[*](praesumptam Vdx.) arcet, alvum sistit. aliqui e nostris sub solstitio[*](solistitio Vf.) colligi eam iussere, ex aqua caelesti inponi omnibus[*](dist. ego.) cervicis vitiis. oculorum quoque albugines sanare adalligatam aliqui[*](adalligatam aliqui ego. -tamque VR. -tam rv.) tradiderunt.[*](cfr. Th. H. I 10, 6. VI 1, 3.) Sunt qui[*](quae R.) et acanum[*](acanum S. (-non v). arcanum R. canum r.) eryngio[*](eryngio v. erygio (-ion R) ll.) adscribant[*](adscribat R.), spinosam brevemque et latam herbam[*](herbam et latam x.) spinisque latioribus. hanc inpositam sanguinem mire sistere.
[*](Diosc. III 5.) Alii eryngen[*](eryngen dv. erygen r.) falso eandem[*](eadem VR.) putavere[*](putauerunt dv. a. S. om.x.) esse et[*](et om.Vdx.) glycyrr hizam[*](glycyrrhizam v. glyzyrrizam VdR. Elicirizam x.), quare subiungi eam protinus refert. et ipsa sine dubio inter[*](et inter x.) aculeatas est[*](est om.dx.), foliis echinatis[*](ecinatis V. reci- dx.), pinguibus[*](pinnatis R.) tactuque[*](tactuque om.R.) cumminosis[*](cumminosis S. cfr. XII 36. XIII 114. cumin- Vx. gummosis dv. gumminosis Brot. om.R.), fruticosa, binum cubitorum altitudine , flore[*](floret R.) hyacinthi, fructu pilularum platani[*](plantani V. -taginis dTx.) magnitudinis[*](magni tudine T.). praestantissima in Cilicia[*](Scylicia x. Scythia P.), secunda Ponto, radice dulci et hac[*](hac RG. haec rTfv.) tantum in usu.[*](Th. H. IX 13, 2) capitur ea vergiliarum occasu, longa[*](longe Vdx.), sucosa ceu lycium[*](sucosa ceu lycium ego e Diosc. (cfr. XXV 117. XXVII 133). ceu uitium VRv. ceu uitui dx. ceu uiti G. ceu lycium D cum U 474 (ad longa relatum, at cfr. Diosc.).), coloris buxei, melior quae[*](quae ego. que ll. v. a. H. quam Gronov.) nigra[*](nigri dxS.), quaeque lenta[*](leta V.) quam quae[*](quamque Vx.) fragilis. usus in subditis decoctae[*](decocta Rv. a. H.) ad[*](uel ad x.) tertias, cetero ad mellis crassitudinem, aliquando et
tusae[*](tusae (tunsae dS) quo dG. tusa et (e v) quo Rv. tonsa equo x. tunsa aequo V.), quo genere et vulneribus inponitur et faucium vitiis omnibus, item voci utilissima[*](utilissima ego. -simo ll.v.) suco sic, ut spissatus est, linguae[*](linguae v. in linguae R. in lingua r.) subdito, item thoraci, iocineri. hac diximus[*](11,284) sitim famemque sedari[*](sedatur V.); ob id quidam[*](quidam om.R.) adipson[*](adipsom x. ipro R.) appellavere eam et hydropicis dedere, ne sitirent[*](sisterent Vd.). ideo[*](an item (pro ideo)?) et conmanducata [*](dist. ego.) stomatice est[*](est ego. est et ll. v.) ulceribus oris; inspersa saepe et pterygiis [*](pterycis R (v. a. B). ptericiis x. -icos V.). sanat et vesicae scabiem, renium[*](renum Vv. a. S.) dolores, condylomata , ulcera genitalium. dedere eam quidam potui in quartanis drachmarum duarum[*](et VxRv. ex dS.) pondere et piper ex[*](piper ex ego. pipere ll. v.) hemina aquae. conmanducata sanguinem ex vulnere sistit. sunt qui et[*](qui et Rv. et qui VHack. qui r.) calculos ea pelli tradiderunt.[*](Diosc. IV 15. cfr. XXI 98.) Tribuli[*](triboli VR (ut semper).) unum genus in hortis nascitur, alterum in fluminibus tantum. sucus ex iis[*](ex iis Rv. ex his rG. eius T.) colligitur ad oculorum medicinas[*](medicina V. remedia dTx.); est enim refrigerantis naturae et ideo utilis contra inflammationes collectionesque. ulcera per se erumpentia et praecipue in ore[*](in ore Vdxv. odore R.) cum melle sanat, item tonsillas. potus calculos frangit. Thraces[*](toraces x. thores d.), qui ad Strymona habitant, foliis[*](e foliis VdTfx.an et foliis?) tribuli equos saginant, ipsi nucleo vivunt[*](bibunt R.) panem facientes praedulcem et qui contrahat ventrem . radix caste pureque collecta discutit strumas, semen adalligatum varicum dolores sedat, tritum[*](tritumque x.) vero[*](uero om.x.) in aqua[*](aqua Vdx.cfr. r Diosc. aquam Rv.) sparsum pulices necat.
Stoebe, quam aliqui pheon[*](pheon dxBrot. cfr. XXI 91. phaeon V. peon Rv. phleon B.) vocant, decocta in vino praecipue auribus purulentis medetur, item oculis ictu cruentatis, haemorrhagiae quoque et dysinteriae infusa.
[*](Diosc. IV 159. 160.) Hippophaes[*](hippophaes S e coni. Dal. -ophes R. -opes Vdf. Iyp- popes x. hippophyes B e Diosc. an hippopheos? cfr. XXI 91.) in sabulosis maritimis[*](maritimis Vdx. simaritudinis R. maritimisque nascitur v. -timis que D. an -timis nascens? ut § 43. XXI 175. sed cfr. Müller de stilo p. 79.), spinis[*](spinis om.x.) albis, hederae[*](federe R.) modo racemosa est, candidis, ex parte rubentibus acinis. radix suco madet, qui aut per se conditur aut pastillis farinae ervi. bilem[*](erui bilem S e Murbac. cfr. Diosc. eruibilem R. haec bilem rv.) detrahit oboli ponder e[*](oboli pondere ego. obolo ponderis ll. v.), saluberrime cum mulso. est altera[*](altera om.R.) hippophaes[*](hippophaes S. -phyes H. hippopes d. -ope Vv. hyppopes x. hae R.) sine caule, sine flore, foliis tantum minutis. huius quoque sucus hydropicis mire prodest. debent adcommodatae esse et equorum naturae neque ex alia causa[*](alias causas R.) nomen accepisse[*](accepisset V. -ent x.). quippe quaedam animalium remediis nascuntur locupleti divinitate ad generanda praesidia, ut non sit mirari satis ingenium eius disponentis auxilia in genera, in causas[*](causa R.), in tempora, ut aliis prosit[*](prosit aliis dT.)aliud[*](aliud Gronov. ab VdTfx.om.R. atque aliis ab v. a. G. (ab del. G). an (prosint) alia?) horis diesque nullus prope sine praesidiis reperiatur.
[*](Diosc. IV 92. Nicand. alex. 201. Diosc. de fac. par. II 142. 151. Pl. iun. p. 91, 11.) Urtica quid esse invisius[*](inuisisVdx.) potest? at[*](ad Vdx.) illa praeter oleum, quod in Aegypto ex ea fieri diximus, vel[*](15,30) plurimis scatet remediis. semen eius cicutae[*](sicutae V. sicut et R.) contrarium esse Nicander adfirmat, item fungis vel[*](uel ego.in ll. v. et Verc.) argento vivo, Apollodorus et salamandris[*](salamandra R.) cum iure coctae testudinis, item adversari[*](aduersarii V.) hyoscyamo et serpentibus[*](serpentibus v. -tium ll.) et[*](et Rv. om. r. (serpentium scorpionum que morsibus coni. J. malim -onum ictibus).) scorpionibus. quin[*](que in V.) ipsa illa[*](ipsa illa VdxJ. illa ipsa Rv. ipsa T.) amaritudo mordax uvas in ore procidentesque
vulvas et infantium sedes tactu resilire cogit, lethargicos expergisci tactis[*](expergiscit tactis dTv. a. Bas. experiscit actis x. -sci actis R.) cruribus magisque fronte.[*](Pl. iun. p. 86, 7. 23, 9. 38, 26.) eadem canis morsibus addito sale medetur, sanguinem trita naribus indita sistit et magis radice. carcinomata et sordida ulcera sale admixto, item luxata sanat et panos, parotidas[*](paratidas R.) carnesque ab ossibus recedentes. semen potum cum sapa[*](sapu R.) vulvam [*](uuluas v. uuluae S cum Gron.) strangulatis[*](strangulatis dTJ. cfr. XXVIII 70. -uilatis x. -ulantis r. -tes v. -ulatus S cum Gron.) aperit. profluvia[*](et profluuia Vv. a. S.) narium sistit inpositum. vomitiones in aqua mulsa sumptum a cena faciles praestat duobus obolis, uno autem in vino poto[*](poto Vv. pota r. anpotū?) lassitudines recreat[*](creat dx.). [*](Pl. iun. p. 46, 13.)vulvae vitiis tostum acetabuli mensura, potum in sapa resistit stomachi inflationibus. orthopnoicis prodest cum melle et thoracem purgat eodem ecligmate[*](ecligmate C. elig- x. et lecmate R. elegm- v. elegm- d. -matae V.) et lateri[*](alteri Vdx.) medetur cum semine lini. addunt[*](addunt et dTx.) hysopum[*](hyssopum VdTC.) et piperis aliquid . inlinitur lieni, difficilem ventrem tostum cibo emollit. [*](Hippocr. de morb. mul. I 47. 88. II 67).)Hippocrates vulvam purgari poto[*](potu x. puto R.) eo pronuntiat, dolore levari tosto[*](tusto V.) acetabuli mensura, dulci poto et inposito cum suco malvae, intestinorum animalia pelli[*](reppellit R. repelli Verc. an mire pelli? cfr. § 64.) cum hydromelite[*](hydromelitae VVen. hydropice R.) et sale, defluvia capitis semine inlito cohonestari[*](cohonestari dv. cohenestari R. cohosiestari V. dehonestari x. coercitari Gronov. an consistere?). articulariis [*](articularis V. aribus v. a. H.) morbis et podagricis plurimi cum oleo vetere[*](ueteri dx. -era R.) aut folia cum ursino adipe trita[*](tritum dx.) inponunt. ad[*](at dRDal.) eadem radix tusa cum aceto non minus utilis, item lieni[*](lini Vdx.), et[*](et om.dx.) cocta in vino discutit panos cum axungia vetere[*](ueteri dx.) salsa. eadem psilotrum[*](exsiccat dxv. a. G.) est sicca. condidit laudes eius Phanias physicus, utilissimam cibis coctam conditamve[*](conditam coctamue dTfx.) professus arteriae[*](anariae R.), tussi, ventris[*](uentris dv. uentri VTx. uentr R.) destillationi, stomacho, panis, parotidibus, pernionibus, cum oleo sudorem[*](sudore cocta Vdx.), coctam cum conchyliis[*](conquiliis Vx. conchulis B.) ciere[*](cinere R.) alvum, cum tisana pectus purgare mulierumque menses[*](meses x. messes RV.) , cum sale ulcera, quae serpant[*](serpunt x.) , cohibere.[*](Pl. iun. p. 23, 10. 29, 5. Marc. Emp. 14, 22.) suco[*](succo VdTfxH. sucos. succus v.) quoque in usu est. expressus inlitus fronti sanguinem narium sistit, potus urinam ciet, calculos[*](cauculos R.) rumpit, uvam[*](uua d.) gargarizatus[*](gargarizatus v. -tur d. -tu Vf. -tū x. -issatur R.) reprimit. semen colligi messibus[*](mesibus V.mens- x.) oportet. Alexandrinum maxime laudatur. ad omnia haec et mitiores quidem teneraeque efficaces, sed praecipue silvestris[*](siluestri R.) illa, et hoc[*](hoc om.dv. a. S.) amplius lepras e facie tollit in[*](in VRv.e rT.) vino pota. si quadripes fetum[*](fraetum R.) non admittat[*](admittit x.) , urtica naturam fricandam[*](frigandam R.) monstrant.Ea quoque, quam[*](quamVdTfxv. numquam R. num quam G. (nunc quoque quam v).an urticarum quam?) lamium[*](limiunm R.) inter genera earum appellavimus, mitissima[*](imitissima V1. inmitV2.) et foliis non mordentibus, mede-[*](21,93) tur cum mica salis contusis incussisque[*](inclusisque Rv. a. B.) , ustis[*](ustis ego. cfr. § 76. iustisV2R. iuctis V1. iuxtis d. mixtis x. inustis v. fortasse delendum; cfr. index.) et strumis, tumoribus, podagris, vulneribus. album[*](aluum VR.) habet in medio folio, quod[*](quo R. cum x.) ignibus sacris medetur.
[*](Pl. iun. p. 90, 4. 88, 4.)Quidam e nostris tempore[*](tota § 38 fortasse sedem mutavit cum § 37.) discrevere[*](discribere R.) genera, et autumnalis urticae radicem[*](radice Bas.) adalligatam[*](adalligatam xGronov. -ta VdTBas. alligatam v. adalligatam—21 radice om.R.) in tertianis[*](tertianas (tc???ia- x) dTx.) ita, ut aegri nuncupentur[*](non cupentur V.), cum eruatur ea radix, dicaturque[*](dicaturque dxH. -quae V. et dicatur quae et v.) cui et quorum filio[*](folio Vxv. a. Bas.) eximatur, liberare[*](liberari dv. a. H. -ali x.) morbo tradiderunt; hoc idem et contra quartanas pollere. iidem urticae radice[*](radice v. -cem Vd.om.x.)
addito sale infixa corpori extrahi, foliis cum axungia strumas discuti[*](discuti dv. -utit r.) vel, si suppuraverint[*](suppurauerit R.) , erodi, compleri.[*]((Th. H. VI 4, 2). Diosc. IV 192. 51.) Ex argumento nomen accepit scorpio[*](scorpios R.-ius v. a. H.) herba. semen enim habet ad[*](ad v. et ad Vdx. et R.) similitudinem caudae scorpionis, folia pauca. valet[*](ualet ego. cfr. Diosc. ualet et ll. v.) adversus animal[*](animal nominis x(?)v. nomen animalis ll.) nominis sui. est et 5 alia eiusdem nominis effectusque[*](effectusque VdxB. -tus eius Rv.), sine foliis, asparagi[*](asperge R.) caule, in cacumine aculeum habens et inde nomen.
[*](Diosc. III 19.) Leucacantham[*](leucacantham G. -tam R. leuchantham d. leucantam x. lecachan tem V.) alii phyllon[*](phyllon B. pymon R. phimon x. phinion dv. phimumVf.) , alii ischada[*](ischada v. iscada R. schada Vd. scada x. ischiada B e Diosc.), alii polygonaton appellant, radice cypiri[*](cypri dx. cypirit R. cyperi v. a. S. an recte? cfr. Diosc.), quae commanducata dentium dolores sedat, item laterum et lumborum, ut Hicesius tradit, semine poto[*](semine poto ll. v. an e uino pota?cfr. Diosc.) drachmis octo aut suco. eadem ruptis, convulsis medetur.
[*](41. 42: Diosc. IV 86.) Helxinen[*](helixinen R.) aliqui perdicium vocant, quoniam perdices ea praecipue vescantur, alii sideritem[*](sidentem x. -erite R. -tin G.), nonnulli parthenium. folia habet mixtae similitudinis plantagini et marruvio, cauliculos densos[*](densos ll. v. an teneros (tenues)? cfr. Diosc.), leviter rubentes, semina in capitibus lappaceis adhaerescentia[*](adnerescentia R.) vestibus, unde et helxinen [*](elxinen x. helexineti R.) dictam volunt. sed nos qualis vera esset helxine[*](elxine x. helexine R.)[*](21,96) diximus priore[*](priore v. -ori VRC. proximo rT.) libro. haec autem inficit[*](inficit lanas ll.v. an inlitis foliis? cfr. Diosc.) lanas, sanat ignes sacros[*]( dist. ego.) et tumores collectionesque omnes[*](omnes - 21 sacros et om.R.) et adusta, panos. sucus eius[*](eius Vxv.om.dH.) cum psimithio[*](psimithio v. psinithio V.psinthio d. psintio x. psimmythio C.) ignes[*](ignes sacros dxv.cfr. Diosc. om.VT(?)RH.praeterea errore iteraverunt humores collectiones dx (quod apparet fuisse etiam in archetypo cod.R). tumores collectionesque v. om.VT(?)RH.) sacros et guttura[*](guttura del. H.) incipientia
turgescere, item veterem tussim cyatho[*](cyatho v. cyato R. ciato V. quiata r.) hausto et omnia vitia umida[*](uitia umida ego. cfr. XXIV 110. XXXII 85. ut in umido (hum- x) VdTfx. in humido Rv.) , sicut tonsillas et aures[*](aures ego coll. Diosc. arietes VdxMurbac. uari- ces Rv.) cum rosaceo. inponitur et podagris cum caprino sebo[*](sepo x. seuo dv. a. S.) ceraque Cypria.Perdicium[*](dist. ego. cfr. index.) sive[*](siue etiam ego. siue nam R. nam rv.) parthenium sive etiam sideritis alia est; ab nostris[*](a nostris Rv. a. S.) herba urceolaris vocatur, a aliis astercum[*](aftercum xTS. altercum VfR. aftericum dv.); folio similis ocimo[*](ocimo Rv.mis VfTx. -mus d. an ocimi?), nigrior tantum, nascens in tegulis parietinisque. medetur cum mica[*](mica v. medica Vdx. -casR.) salis[*](aliis R.) trita iisdem[*](tritam V.) omnibus, quibus lamium, et eodem modo, item vomicae calfacto suco pota, sed contra vulsa, rupta lapsusque et praecipitia[*](praecipitia ut J. -ti aut VR.tatus r. -tia aut v.), ut vehiculorum eversiones[*](euersionis Vx.) , singularis.[*](Plutarch. Pericl. 13.) verna carus Pericli[*](periculi Vx.) Atheniensium principi, cum is[*](his Vx.) in arce templum aedificaret repsissetque[*](repsissetque v. repsitque V. repsisque dx. reptisque R.) super altitudinem fastigii et[*](et ante R.) inde cecidisset, hac[*](haec V.) herba dicitur sanatus, monstrata Pericli[*](periculi V. -ulis dx.) somnio[*](omnino dx.) a Minerva, quare parthenium vocari coepta est adsignaturque ei deae. hic est vernula, cuius[*](cui x.) effigies ex aere fusa[*](fusa dv. effusa Vx. fussasR.) est et[*](et D del. cum U 477.) nobilis ille splanchnoptes[*](spanchinoptes (-octes x) dx. spacchVf.).
[*](Th. H. IX 12, 1. Diosc. III 8. 9 extr.) Chamaeleonem[*](chamaeleon d. cameleon x.an chamaeleontem? cfr. § 85. XXX 30. XXIII 75; contra § 157. XXVI 164. XXVIII 162.) aliqui ixian[*](ixian C. ixion (yx- x) ll. v.) vocant. duo genera eius: candidior asperiora habet folia, serpit in terra[*](terra om.x. terr R.) echini[*](ecinis R.) modo spinas erigens, radice dulci, odore gravi[*](graui VdTfx. grauissimo Rv. cfr. Theophr. et Diosc.).
quibusdam in[*](in om.R.) locis viscum gignit album sub alis[*](suis cum Vx.) foliorum, maxime circa canis ortum, quo modo tura nasci dicuntur, unde et ixia[*](ixia v. exia (hexia x) ll.) appellatur. hac[*](hac fS. cfr. XX 263. XXI 96. haec R. has V. hac et Tv.has et d. hoc ut B e Diosc.) mastiche utuntur mulieres. quare et[*](an et delend?) chamaeleon vocetur[*](uocatur dx.), varietate foliorum evenit; mutat enim cum terra colores, hic niger, illic[*](illic VRv. hic r.) viridis, aliubi[*](alibi dx.) cyaneus[*](craneus x.) , aliubi[*](aliubi croceus Rv. om. r. 9 mensura dxv. om. r.) croceus atque aliis coloribus.[*](Diosc. III 8. Th. H. IX 12, 1.) ex his candidus hydropicos sanat suco radicis decoctae; bibitur drachma in passo. pellit et interaneorum animalia acetabuli mensura suci eiusdem in vino austero cum origani scopis[*](scopiis V.). facit[*](facti R.)ad[*](ad B. om. ll. v.) difficultatem urinae. hic sucus occidit [*](dist. ego.)[*](occidit et panos xT.) et canes suesque[*](suesque in polenta VRv. suesque d. in polenta et canes suesque xT.) in polenta addita aqua et oleo, contrahit in se mures ac necat, nisi protinus aquam[*](aquam dRv. quam r.) sorbeant . radicem eius aliqui concisam servari iubent funiculis pendentem decoquereque[*](decoquereque ego. cfr. § 121. XXI 176. -quentque VR. -quiquerTD. -quuntque v.) in cibo contra fluctiones[*](fluxiones dv. a. S. fluctuationes x.), quas Graeci rheumatismos vocant.[*](Diosc. III 9. 8.) ex nigris aliqui marem dixere, cui flos purpureus esset[*](esset et dxv. esset V. est ef R.an est et?), et feminam, cui[*](cuinam R.) violaceus; set[*](set ego. et VdTfx.om.Rv.) una[*](uno v.a.S.) nascuntur caule cubitali, crassitudine digitali. radicibus eorum[*](eorumego. earum ll.v.) lichenes curantur cum sulpure et bitumine una coctis, conmanducatis vero dentes mobiles aut in aceto decoctis. suco scabiem et quadripedum sanant. et ricinos canum necat[*](negat R. necant dv.a.S.), iuvencos[*](iuuencas Rv.a.H.) quoque anginae modo, quare a quibusdam ulophyton[*](ulophyton ego coll. ind. -phiton VTxv. -philon d. olopylon R. ulophonon B.) vocatur, set[*](set ego. est ll. v. del. B.) et cynozolon[*](cynozialon (cin- x) dx. cynosialon Vf.) propter gravitatem odoris. ferunt et haec viscum ulceribus utilissimum. omnium autem generum eorum radices scorpionibus adversantur.[*](Diosc. II 157.—ib. IV 23.) Coronopus oblonga herba est cum fissuris. seritur interim, quoniam radix coeliacis[*](celiacis xVen. cocleacis V. coquiliacis R.) praeclare facit in cinere tosta.
Et anchusae radix in usu est, digitali crassitudine . finditur papyri modo manusque inficit sanguineo colore, praeparat lanas pretiosis coloribus. sanat ulcera in cerato, praecipue senum, item adusta. liquari non potest in aqua, oleo dissolvitur; idque sincerae experimentum est. datur et ad renium dolores drachma eius potui[*](potum R.om. v. a. Bas.) in vino aut, si febris sit, in decocto balani; item[*](item in R.) iocinerum vitiis et lienis[*](lienis RC. lieni rTv. cfr. § 65.) et bile[*](bilem dx.) subfusis. lepris et lentigini [*](lentigini v. -ginis R. -gines r.) inlinitur ex aceto. folia trita cum melle et farina luxatis inponuntur, et pota[*](potatur V2R.) drachmis[*](drachmas R.) duabus in mulso[*](mulso Vdxv. fulgo R.) alvum sistunt. pulices necare radix in aqua decocta traditur.
[*](Diosc. IV 27.) Est et[*](Et estR.) alia similis pseudoanchusa[*](seudo anchusa x. pseudoancus R.) ob id appellata, a[*](a Vdxv. et R.om. Ven.) quibusdam vero echis aut[*](ethisa ut x. et his aut R.) doris[*](odoris VxR.) et multis aliis nominibus , lanuginosior et minus pinguis, tenuioribus foliis, languidioribus[*](et languidioribus x (?) v.a.S.cfr. § 75.). radix in[*](in om.Rv.a.H.) oleo[*](oleo vet.Dal. oleum ll.fv.a.H.) non fundit rubentem[*](sed rubentem v.a.H.) sucum, et hoc ab anchusa discernitur. contra serpentes efficacissima potu[*](potu dxv. potum r.) foliorum vel seminis. folia ictibus[*](an et ictibus?) inponuntur. virus serpentes[*](serpentium dxv.a.S. (ante uirus excidit fortasse radicis; cfr. Diosc.).) fugat. bibitur et propter spinam[*](spinam v.spinae ll.an spinae dolorem?). folium eius sinistra decerpi iubent Magi et[*](magi et Vdxv. magici R.), cuius causa sumatur, dici tertianisque febribus adalligari.