Naturalis Historia

Lactucae sponte nascentis primum genus[*](est genus Fv.a.S.) est eius[*](eius om.QD.), quam caprinam vocant, qua pisces in mare deiecta protinus necantur, qui sunt in proximo. huius lac[*](lac dEv. lactis sucus F. lact—is sucus—D. (an i.e. sucus?)) spissatum [*](exspissatum v.a.G. fortasse spissa- tur, mox,., ut simul scribi possit lacteus sucus.) mox in aceto pondere obolorum duum adiecto aquae uno cyatho hydropicis datur. caule[*](caule uero et T.) et foliis contusis, asperso[*](asparso QS.) sale, nervi incisi sanantur. eadem trita ex aceto conluta[*](colluta dEv. conlota T. conlutas F. collatas Q.an conlutum? cfr. XXIV 41. sed maxime mihi probatur conlutos... dentes dolere. cfr. § 53. 137.) matutinis bis mense[*](mane Q.) dentium[*](dentis Q. dentes F.) dolorem prohibent[*](prohibent dEHack. -bet FQv.). [*](Diosc. II 215. 216. Geop. XII 13, 5.) alterumn est genus quod Graeci caesapon[*](cesapum Q. sepason dT. esopon v.a.H.) vocant.

huius folia trita et cum polenta inlita ulceribus medentur. haec in arvis nascuntur[*](nascitur Fdv.a.S.); tertium genus in silvis nascens[*](nascens om.F (an recte?). in siluis nascens om.T.)ἰσάτιν[*](ιςσατινQ. ysatim d. statim r. isatin v.) vocant. huius folia trita cum polenta vulneribus prosunt. quarto infectores lanarum utuntur[*](utuntur quod glastum uocant v.a.H cum B.). simile id[*](si- mile id erat ego. id... simile est Q. similiter erat F. -lis erat d. -liter E. -le erat v.) erat lapatho silvestri foliis, nisi plura[*](plura dTfv. plures r.) haberet et nigriora. sanguinem sistit, phagedaenas et putrescentia ulcera aut quae[*](aut quae d. atque F. quae Ev. et quae D cum vet. Dal.) serpunt sanat, item tumores ante suppurationem, ignem[*](contra ignem v.a.D.)[*](dist.ego.) sacrum radice vel foliis. prodest vel ad lienes potu.[*](potu vet.Dal. pota ll.v.) haec propria singulis.

[*](Diosc. II 215. (III 65. 66).—Th. H. IX 8, 2. cfr. Geop. XII 13, 11. Diosc. II 165.) Communia autem sponte nascentibus candor[*](candor v. -dore ll.), caulis interdum cubitali longitudine, in thyrso[*](in thyrso ego. thyrso v. et ipso (ipse d) ll.G. et ipsi Brot.an thyrsi et folii?) et foliis scabritia. ex iis rotunda folia et brevia habentem sunt qui hieracion[*](hieracion S (-ios Q). heracliam Fd. eracleam E. hieraciam v.) vocent, quoniam accipitres scalpendo eam sucoque[*](eamque suco Q.) oculos tinguendo obscuritatem, cum sensere, discutiant [*](discutiunt QS.). sucus omnibus candidus, viribus quoque papaveri[*](pa- pauer F.) similis; carpitur per messes inciso caule, conditur fictili novo, ad multa praeclarus. sanat omnia oculorum vitia cum lacte mulierum, argema, nubiculas[*](arcet manubiculas dT. arcet nubeculas v.a.H.), cicatrices adustionesque omnes, praecipue caligines. inponitur etiam oculis in lana contra epiphoras. idem sucus alvum purgat in posca potus ad duos obolos. serpentium ictibus medetur in vino potus. et folia thyrsique[*](thyrsique C. tursique T. thorsique (to- d) dE. thorsi- quae F. thyrsusque v.) triti[*](tritici E.) ex aceto bibuntur[*](dist. ego. an uel uulneri? cfr. Diosc. II 165 et III 65.), vulneri inlinuntur, maxime contra scorpionum

ictus, contra vero[*](uero (uerum v) contra Ev.a.D.) phalangia[*](phalangia dVerc. -iam E. longiam Fv.) commixto[*](commisto E. cum mixto d.) vino et aceto. aliis quoque venenis resistunt, exceptis quae strangulando necant aut his quae vesicae nocent, item psimithio excepto. inponuntur et ventri ex[*](ex dv. et r.) melle atque aceto ad detrahenda vitia alvi[*](alii d.). urinae difficultates sucus emendat. Crateuas eum et hydropicis obolis duobus in aceto et[*](aceto et Verc. aceto ll.v.an aceto adiecto? cfr. § 58.) cyatho[*](cyatho v. -thi dE. Quiatho in F1. Quiato F2.) vini[*](uni d.) dari iubet.[*](Geop. XII 13, 4. 11. Gargil. p. 144, 13.) quidam et e sativis colligunt[*](colligunt dv. -untur r.) sucum minus efficacem [*](dist. ego.). peculiares earum effectus[*](effectus dTD.om.r. uires v.)—praeter iam[*](praeter iam dictos D. praterimi (pater mi E) dictus ll.T. partim iam dictae sunt v.) dictos[*](19,126 sqq.) somnum faciendi veneremque inhibendi, aestum refrigerandi , stomachum purgandi, sanguinem augendi—non pauci[*](paucae E(?) v.a.D.) restant, quoniam et inflationes discutiunt ructusque lenes faciunt, concoctiones[*](concoctiones—13 faciunt om.EH.)[*](con- coctiones dTv. -nem F(Q)S.) adiuvant, cruditates[*](cruditates T. -atem Fdv.) ipsae numquam faciunt. nec ulla res in cibis magis[*](magis dTS.om.rG. maiorem v.) aviditatem incitat inhibetque eadem. in causa alterutraque modus est: sic et alvum copiosiores solvunt, modicae sistunt. lentitiam pituitae digerunt atque, ut aliqui tradiderunt, sensus purgant [*](dist.ego.), stomachis dissolutis utilissimae[*](utilissimae U 426. -me ll.v.). adiuvantur in eos[*](eos dT. eo rC.) usus[*](usus FdT. usu EG. esu C.) et oxypori[*](oxypor Fv.a.B.) obolis, asperitatem[*](asperitate Fd.) addito[*](addita d.) dulci ad intinctum aceti temperantes, si crassior pituita sit, scillite[*](scil- lite dv. -ites r.) aut vino absinthite[*](absinthite v. absentite d. -ites r.), si et tussis sentiatur, hysopite admixto . dantur coeliacis cum intubo erratico et ad duritiam praecordiorum.[*](Gargil. p. 145, 3. 4.) dantur et melancholicis candidae copiosiores et ad vesicae vitia. Praxagoras et dysintericis dedit. ambustis quoque prosunt recentibus, priusquam pusulae fiant, cum sale inlitae. ulcera etiam, quae serpunt, coercent, initio[*](coercent initio v. coercenti (-ndi E) uitio ll.) cum aphronitro[*](aphronitro Bas. afonitro ll.), mox in vino. tritae igni sacro inlinuntur. convulsa et luxata caulibus tritis cum polenta ex aqua frigida leniunt, eruptiones papularum ex vino et polenta.[*](Pl. iun. p. 49, 7. Geop. XII 13, 4. Gargil. p. 145, 4. 6. Diosc. II 165.) in cholera quoque coctas patinis dederunt , ad quod utilissimae quam maximi caulis et amarae. quidam et lacte[*](lacti TfBrot. laeti Q.) infundunt. defervefacti hi caules et stomacho utilissimi traduntur, sicut[*](satiua G. et satiua v.) somno aestiva maxime lactuca et amara lactensque[*](lactiensque d.), quam meconidem vocavimus[*](uocamus d.).[*](19,126) hoc lacte[*](lac v.a.S.) et[*](et FEv. ad d (cum ras.) T.) oculorum claritati[*](claritate F. -tatem dT.) cum muliebri lacte utilissimum esse praecipitur, dum tempestivo[*](tem- pestiuo FT. -tiue rv.) capite[*](capiti v. cum capite J.) inunguantur [*](in- ungantur dT. -guntur Ev.a.S.) oculi, et ad[*](ad om.Ev.a.S.) vitia, quae frigore in his facta sint. miras et alias invenio laudes:[*](Geop. XII 13, 6. Diosc. II 164. 165. Pl. iun. p. 92, 8. Geop. XII 13, 14. 11.) thoracis vitiis[*](ui- tiis dv. ut his r.) prodesse non secus quam habrotonum cum[*](cum Ev.om.r.) melle Attico; purgari[*](purgari v. conpurgari FdS. cum purgari E.) et feminas hoc cibo; semen sativarum contra scorpiones dari; semine[*](semini F.) trito ex vino poto[*](poto Qv. potum ll.) et libidinum imaginationes[*](imitationes Q.) in somno conpesci[*](compesci TBas. compescit (conp- F) ll.v. -scuntur Q.); temptantes[*](tentantis dE. tentantis dE.) aquas[*](aquas dv. aquis r.) non nocere lactucam edentibus. quidam tamen frequentiores in cibo officere claritati[*](claritate E.) oculorum tradiderunt.

[*]((cfr. Geop. XII 15, 2–4). Pl. iun. p. 55, 4. 10, 4. 5. (Diosc. II 149).) Nec beta sine remediis[*](remediis om.E. -dio v.a.Brot.) est utraque: sive candidae[*](candida dT.) sive nigrae[*](nigra dT.) radix recens et madefacta suspensa funiculo contra serpentium morsus efficax esse dicitur; candida beta cocta et cum alio crudo sumpta[*](sumpta dv. -pto r.) contra

taenias[*](taenias S. tineas ll.v.); nigrae radices in aqua[*](in aqua dFD. ita in aqua Ev.) coctae porriginem tollunt, atque in totum efficacior esse traditur nigra. sucus eius capitis dolores[*](dolorem Q.) veteres[*](ueteres om.QD.) et vertigines, item sonitum aurium sedat infusus iis[*](is d. his rD.).[*](Diosc. II 149. Celsus III 24. Gargil. p. 144, 6. 2. 4. Pl. iun. p. 21, 7. Scribon. Larg. 7. Celsus II 30.) ciet urinam, medetur dysintericis iniecta et[*](dist.ego.) morbo regio, dolores quoque dentium sedat. inlitus[*](inlitus FEv. illius d.) sucus et contra serpentium ictus valet, sed hoc[*](hoc Müller emend. IV 4. huic ll.v. huius C. hic coni.S.) radici dumtaxat expressus. ipsa vero decocta pernionibus occurrit. alba[*](alba dS. albae E. albe F. albae sucus v.) epiphoras sedat fronti[*](fronti (F?) D. et fronti QS. fronte rv.) inlita, aluminis parvo admixto ignem[*](dist. Val. Rose Hermae VIII p.26 n.) sacrum sine oleo trita. sic et[*](fic et QS. licet ll.v.) adustis medetur. et contra eruptiones papularum, coctaque eadem contra ulcera[*](uiscera d.), quae serpunt, inlinitur, et alopeciis cruda et ulceribus, quae in capite manant. sucus eius cum melle naribus inditus[*](inlitus QD. sed cfr. Diosc.) caput purgat. coquitur[*](post co- quitur et exQ modice inseruit D; malim post aceto.) et cum lenticula addito aceto, ut ventrem molliat. validius cocta fluctiones stomachi et ventris sistit.

[*](Diosc. IV 16.) Est et beta silvestris quam limonium vocant, alii neuroidem[*](neu- roidem Verc. in euro. Idem Q. ineuloidem (meu- d) ll. neu- roides B.), multum minoribus foliis[*](foliis del. v. a. S.) tenuioribusque ac densioribus[*](densioribus dQS. densioribus foliis rv.); undecim[*](fere undecim (om. saepe) Q.om.E. ferunt decem Müller emend. IV 5.) saepe cauli uni[*](cauli uni Müller l.l. caulium ll.Qv. caule lilii H cum Cornario.). huius folia ambustis utilia gustantium os adstringunt[*](os adstringunt TEH. osati (usati F2) stringant r. astringunt v.). semen acetabuli mensura dysintericis prodest. aqua[*](aquae Fv. a. G. aque T. aqua autem QS.) betae[*](betae QS. et e F1Ev. et a F2d. eius et e J.) radice decocta[*](decocta J. -tae dTS. -te Q. coctae rv.) maculas vestium elui dicunt[*](eluere dicuntur v. a. G.), item[*](item FQS. itemque rv.) membranarum.

[*](Gargil. p. 145, 15. 16. 11. Pl. iun. p. 10, 6. 7. Celsus II 30. Diosc. II 159. Col. VIII 14, 2. (Varro III 10, 5).) Intubi quoque non extra remedia sunt. sucus eorum cum rosaceo et aceto capitis dolores lenit idemque cum vino potus iocineris et vesicae; et epiphoris inponitur. erraticum apud nos quidam ambubaiam[*](ambubaiam D cum Rigaltio. -beiam B. ambubulam FdT. ambulam EfH. ambugiam v. a. B. G.) appellavere. in Aegypto cichorium vocant quod silvestre est[*](est ego. sit ll. v.), sativum autem serim, quod est minus et venosius[*](uenenosius d.).

[*]((Celsus II 27).) Cichorium refrigerat[*](dist. ego. an pro uentrem soluit scri- bendum est uentrem emollit, ut hoc verbum ad collectiones quoque pertineat (cfr. XXIII 127. XXII 138) et refrigerat ab- solute positum recte intellegatur?) in cibo[*](in cibo C. inde cibum ll.v. ideo cibo Müller l.l.7.) sumptum vel[*](uel ego. et ll.v. cfr. § 76.) inlitum collectiones; sucus decocti ventrem solvit, iocineri et renibus et stomacho prodest. item, si in aceto decoquatur, urinae tormina discutit, item morbum regium e[*](e Ev. et r. ex D.) mulso, si sine febri[*](febre dv. a. S.) sit. vesicam adiuvat[*](adiuuant Fd.). mulierum quidem purgationibus decoctum in aqua adeo prodest, ut emortuos[*](demor- tuos F.) partus trahat. adiciunt Magi[*](magis d.) suco totius cum oleo perunctos favorabiliores[*](fauorabiliores v. faborauiliores d. fabora utiliores (ut liores F1) r.) fieri et quae velint facilius impetrare[*](impetrare v. -ari ll.). quamqu am idem[*](quamquam idem ego.qn quidem F.qm (quam T) quidem dT. quo quidam E. quandoquidem D cum P. quod quidem v.) propter singularem salubritatem aliqui chreston[*](chreston Ev. chresion d. chreteston F.) appellant, alii pancration.

[*](Gargil. p. 145, 10.) Est[*](Est et dT. et rv.) et silvestre genus alterum[*](alterum dT. aliorum F. alii Ev.)—hedypnoida vocant—, latioris folii. stomachum dissolutum adstringit cocta, crudaque sistit alvum. et dysintericis prodest, magis cum lente. rupta[*](rupta dEv. riis F.) et convulsa utroque genere iuvantur, item genitura quibus valetudinis morbo[*](morbo ll.v. an iniuria (vel malo vel tale quid)?) effluat.

Seris et ipsa,[*](Diosc. II 159. Gargil. p. 145, 9. 12. 13. 12. 146, 1. Geop. XII 28, 2. 1.) lactucae simillima, duorum generum [*](dist. ego.) est silvestris[*](siluestris aut post et ipsa transponere aut in siluestrium mutare malim. cfr. index libri: seris genera III.): melior nigra et aestiva[*](et aestiua ego. itaest aestiua ll. ista et aestiua v.), deterior hiberna et candidior. utraque amara, stomacho utilissima[*](utilissime Tf.); praecipue [*](dist. ego.) quem umor[*](uror F2. oror F1. an feruor vel ardor? cfr. Diosc. et XXVII 114. XXIII 12. (vel tumor?)) vexet[*](uexat v. a. S.) cum aceto in cibo refrigerant vel inlitae, discutiuntque et alios quam stomachi. cum polenta silvestrium radices stomachi causa sorbentur, et cardiacis inlinuntur super sinistram mammam et ex[*](ex (om. et) v. a. S.) aceto. omnes hae et[*](hae et v. haec et FE. haec d.) podagricis utiles et sanguinem reicientibus, item quibus genitura effluat[*](genitura effluat D. -rae fluat (fluant d) Fd. -ra fluat ES. -ra fluit v.), alterno dierum potu. Petronius Diodotus, qui ἀνθολογούμενα[*](anthologoumena fH. -go- mena d. -longomena r. antilegomena v.) scripsit, in totum damnavit serim[*](serim S. serin B. serian FE. seriam dv.) multis modis arguens, sed aliorum omnium opinio resistit.

[*](Gargil. p. 167, 16. Cato 156. 157. Gargil. p. 166, 4.) Brassicae laudes longum est exsequi, cum et Chrysippus medicus privatim volumen ei dicaverit per singula membra[*](sin (om. gula membra) E.) hominis digestum et Dieuches[*](diocles dT.), ante omnes autem Pythagoras, et Cato non parcius celebraverit [*](celebrarint v. a. S.), cius sententiam vel eo diligentius persequi par est, ut noscatur[*](cognoscatur dT.), qua medicina usus sit annis DC populus Romanus[*](populus Romanus Gargil. om. ll. v. Romanus populus G.).[*](Athenaeus IX 9 p. 369 f. Cato 157, 2.) in tres species divisere eam Graeci antiquissimi: crispam, quam selinada[*](selinada v. -dam ll. -noidea H e coni. Dal. (an -dem? cfr. § 72). -nusiam Athenaeus.) vocaverunt a similitudine apii foliorum, stomacho utilem, alvum modice mollientem; alteram heliam[*](leam B. eleam v. anλείαν?), latis foliis e caule exeuntibus, unde caulodem

quidam vocavere, nullius in medicina momenti. tertia est proprie appellata crambe[*](crambe v. carambe ll.), tenuioribus foliis et simplicibus densissimisque, amarior, sed efficacissima.[*](Cato 157, 2. 1. 6. 10. 7. Gargil. p. 166, 14–18.) Cato crispam maxime probat, dein levem grandibus foliis, caule magno. prodesse tradit capitis doloribus, oculorum caligini scintillationique [*](scintillationique ego. -onique uel F2dT. -oneque uel F1. -onibusque uel Ev. -onique lieni He coni. Dal. (in marg.). sed cfr. Gargil.), stomacho, praecordiis crudam ex aceto ac melle, coriandro, ruta, menta, laseris radicula sumptam acetabulis duobus matutino, tantamque esse vim, ut qui terat[*](qui terat EG. (-ant v). qui terad F2. querad F1. quantum ad d.) haec, validiorem fieri se[*](se om.E.) sentiat.[*](Cato 156, 1. 157, 7. 3. 4. Geop. XII 17, 5. 4. Gargil. p. 167, 4–6. 10. 1–3. Pl. iun. p. 76, 3.) ergo vel cum his[*](cum his dG. cuminis E. cum F. cum uino v.) tritam sorbendam vel ex hoc intinctu sumendam, podagrae autem morbisque articulariis[*](articularibus dT.) inlini cum[*](inlini cum dEv. in linteum F.) ruta et[*](ruta et ego. cfr. Gargil. rutae FEv. ruta d.) coriandro[*](coriandro Fd. -dri Ev.) et salis mica et[*](mica et ego. micae Fd. mica Ev.) hordei farina; aqua quoque eius decocta[*](an decoctae? sic H. cfr. § 87. 90 et Gargil.) nervos[*](dist. Val. Rose Hermae VIII p. 26 n.) articulosque mire iuvari, si foveantur. vulnera et recentia et vetera, etiam carcinomata, quae nullis aliis medicamentis sanari possint, foveri prius calida aqua iubet ac bis die[*](die dEv. de F.) tritam inponi.[*](Gargil. p. 167, 6–9. Pl. iun. p. 76, 7. Geop. XII 17, 4. 15. Cato 157, 8. 156, 5. 157, 9. 7. Pl. iun. p. 49, 21.) sic etiam[*](etiam in d.) fistulas et luxata[*](et luxata anonymi ap. B. eluxatas v. a. H.) et tumores[*](umores H.), quos[*](quos ego e Plin. iun. om. ll. v.) evocari quosque[*](quosque FdT. quoque E. quosue Plin. iun. quaeque v.) discuti opus sit. insomnia etiam vigiliasque tollere decoctam, si ieiuni edint[*](edint coni. S. edent ll. S. edant v.) quam plurimam ex oleo et sale; tormina, si decocta iterum decoquatur addito oleo, sale, cumino, polenta. si ita sumatur sine pane, magis profuturam. inter reliqua bilem detrahi[*](detrahi EG. -ahit dTv. -ait F.) per vinum nigrum pota.[*](Gargil. p. 167, 11–14. 3. Cato 157, 16. Geop. XII 17, 12. 10.) quin et urinam eius, qui brassicam esitaverit[*](esitauerit (erat essi-) F2B. om.F1. hesit- d. aestimauerit (exti- v) Ev.), adservari[*](asseruari dTv. adiuuari F2E.om.F1.) iubet[*](iubet del. G.), calefactamque nervis remedio esse. verba ipsius subiciam ad exprimendam sententiam : pueros pusillos, si laves ea urina, numquam debiles fieri. auribus quoque ex vino sucum brassicae tepidum instillari suadet idque etiam tarditati audientium prodesse adseverat, et inpetigines eadem sanari sine ulcere.

[*](Diosc. II 146. Gargil. p. 167, 21. Geop. XII 17, 2. 18. 19. (Th. IV 16, 6. Plin. XVII 240. XIX 87). 21. V 11, 3. Cato 156, 1. —Gargil. p. 167, 19. 20. Geop. XII 17, 6. Pl. iun. p. 104, 19.—ib. p. 51, 14. 6. Gargil. p. 167, 20. 21. 168, 1. Geop. XII 17, 8. Diosc. II 137. Nicander alex. 527.) Graecorum quoque opiniones iam et Catonis causa poni convenit[*](conuenit om.E.), in his dumtaxat, quae ille praetermiserit . biles trahere[*](detrahere v. a. S.) non percoctam putant, item alvum solvere eandemque bis coctam sistere. vino adversari ut inimicam vitibus, antecedente in cibis caveri ebrietatem, postea sumpta crapulam discuti. hunc cibum et oculorum claritati conferre multum, sucum[*](suco dv. a. G.) vero crudae vel angulis tantum tactis cum Attico[*](attico F2dv. atiico F1. addito E.) melle plurimum. facillime concoqui , ciboque eo sensus[*](sensus EG. sensu F. sensum dv.) purgari[*](purgare F.). Erasistrati schola clamat nihil esse utilius stomacho nervisque, ideo paralyticis et tremulis dari iubet et sanguinem excreantibus[*](excruciantibus FE.). Hippocrates coeliacis et dysintericis bis coctam cum sale, item ad tenesmum et renium causa[*](causa EDal. -sas rv.), lactis quoque ubertatem puerperis hoc cibo fieri iudicans et purgationem feminis. crudus quidem[*](crudi quidem dT. qui- dem crudus E.) caulis[*](caules dT.) si mandatur[*](mandantur dT.), partus quoque emortuos pelli[*](pelli v. pellit ll. G.). Apollodorus adversus fungorum venena semen[*](an semen ex aceto vel e melle vel tale quid?) aut sucum bibendum censet, Philistion

opisthotonicis sucum ex lacte caprino cum sale et melle. [*](Diosc. II 146. Pl. iun. p. 92, 13. 55, 17. Geop. XII 17, 9. 10. Gargil. p. 167, 22. Diosc. de fac. par. I 91.— Pl. iun. p. 76, 8. Gargil. p. 168, 9. Pl. iun. p. 101, 19. Gargil. p. 168, 3. 5–7. 1–3. Pl. iun. p. 63, 13. Geop. XII 17, 11. 14.)invenio et podagra liberates edendo eam decoctaeque ius bibendo, hoc et cardiacis datum et comitialibus morbis addito sale, item splenicis in vino albo per dies XL et ictericis[*](et ictericis ego. cfr. Geop. ict- ll. v.)[*](dist. ego.) nec non et phreneticis. raucis[*](raucis ll. radicis v. del. Verc.) crudae sucum gargarizandum bibendumque demonstrat[*](demonstrant coni. S. sed videtur nomen medici Graeci excidisse, fortasse Diagoras; cfr. index l. et Brunn p. 34.), contra vero singultus cum coriandro et aneto et melle[*](melle (om. et) EH.) ac pipere ex aceto. inlitam quoque prodesse inflationibus stomachi, item serpentium ictibus et sordidis ulceribus ac vetustis, vel aqua ipsa cum[*](ipsam aquam C.) hordeacia farina, sucum ex aceto[*](cum aceto dT.) vel cum feno Graeco. sic aliqui et articulis[*](articulis F2v. -losis d. arti- lis F1. conticulis E.) podagrisque inponunt. epinyctidas et, quidquid aliud serpit in corpore, inposita levat, item repentinas caligines, has et si mandatur[*](mandatur ego. manditur ll. v.) ex aceto; suggillata vero et alios livores pura inlita, lepras et psoras cum alumine rotundo ex aceto. sic et fluentes[*](et fluentes v. (etiam fl- Gargil.). effluentes ll.) capillos retinet. Epicharmus testium et genitalium malis hanc utilissime inponi[*](imponi asserit v. a. J.), efficacius eandem cum faba trita, item[*](trita ait, item J e coni. S.) convolsis, cum ruta contra ardores[*](ardores d. -rem rv.) febrium et stomachi[*](et stomachi Ev. cum stomacho r.) vitia, cum rutae[*](uitia cum rutae E(?)v. uiraeuenor F. iure uenora d.an cum rutae uero?) semine[*](semina F.) ad secundas et muris aranei morsus .[*](dist. Ven.) foliorum aridorum farina alterutra parte exinanit.

[*](Diosc. II 146. Geop. XII 17, 11. Gargil. p. 168, 22. 169, 1–3.) Ex omnibus brassicae generibus suavissima est cyma, at[*](cyma at ego. cyma etsi B. quima et Fd. quimet E. quin et v.) inutilis habetur, difficilis in coquendo[*](quoquendo F2. quendo F1. concoquendo D cum U 430. sed cfr. Diosc.εὐστομαχῳτερον μὲν—ταριχευθὲν δὲ κακοστόμαχον.) et renibus

contraria. illud quoque non est omittendum, aquam decoctae ad tot usus laudatam faetere humi[*](faetere humi v. humi foetere d. facere (faecere F2 ) humi r.) effusam. stirpium brassicae aridorum cinis inter caustica intellegitur ad coxendicum dolores cum adipe vetusto, ac[*](ac Fd. at Ev.) cum lasere et aceto inter[*](inter ll. in uicem v. instar D cum U 431.) psilotra[*](psilotra euulsis ego. psilotre (psiltre F1 ) uulsis ll. -otri euulsis v.): evulsis inlitus pilis nasci alios prohibet . bibitur et cum oleo subfervefactus vel per se elixus ad convolsa et rupta[*](ruta d.) intus lapsoque[*](lapsumque v. a. S.) ex alto. nulla ergo sunt crimina brassicae? immo vero apud eosdem animae gravitatem facere, dentibus et gingivis nocere. et in Aegypto propter amaritudinem non estur[*](non estur v. non est dE. ·II· in ē F. non edi vet. Dal.).

[*](Cato 157, 15. Geop. V 11, 3. XI 17, 20.) Silvestris sive erraticae inmenso plus effectus laudat Cato, adeo ut aridae quoque farinae[*](farinae F. -nam rv.) in olfactorio[*](olfactoriae Fd.) collectae[*](collectae d. -tam rv.) vel odore tantum naribus rapto[*](rapto EB. rato F. nato d. ad hibito v.) vitia earum graveolentiamque sanari[*](sanare v.) adfirmet[*](adfirmet v. -ment Fd. -mant E.an adfir- marit?). hanc alii petraeam[*](peteream d. -rean F.) vocant, inimicissimam vino, quam[*](quam Fdv. quia E.) praecipue vitis fugiat aut, si non possit fugere, moriatur.[*](Diosc. II 147.) folia habet[*](habent T.)tenuia[*](tenuia ego. uina F. una EH. bina dTv. ima J. del. B.), rotunda, parva, levia, plantis oleris similior, candidior sativa et hirsutior. hanc inflationibus mederi, melancholicis quoque ac vulneribus recentibus cum melle, ita ne solvatur[*](soluatur d. -antur rv.) ante diem septimum, strumis, fistulis in aqua[*](aqua v. aquam ll.) contritam Chrysippus [*](chrysippo Ev. a. Bas.) auctor est[*](auctor est ego. auctor est et FdBas. auctore et Ev.). alii vero[*](uero om.Tv. a. G.) conpescere mala corporis, quae serpant—nomas vocant—, item excrescentia absumere ,[*](Geop. XII 17, 14. Diosc. II 146. Diosc. de venen. 25.) cicatrices ad planum redigere, oris ulcera et tonsillas

manducatam et coctam[*](an uel coctam?) suco gargarizato cum melle tollere, item[*](item om.d) psoras et lepras veteres, ipsius tribus partibus cum[*](cum dEv. cumi F1. cuminis F2.) duabus aluminis in aceto acri inlitis. Epicharmus satis esse eam contra canis rabiosi morsum inponi; melius, si cum lasere et aceto acri; necari quoque canes ea, si detur ex[*](ex Ev. et F. in dT.) carne. semen eius tostum auxiliatur contra serpentes,fungos, tauri sanguinem[*](sanguine d (add. in v. a. G.).).[*](Gargil. p. 169, 6. 7. Geop. XII 17, 12. Pl. iun. p. 29, 3. 20, 2.) folia cocta splenicis in cibo data et cruda inlita cum sulpure et nitro prosunt, item mammarum duritiae. radicum cinis uvae in faucibus tumenti tactu medetur et parotidas cum melle inlitus reprimit , serpentium morsus sanat. virium brassicae unum et magnum argumentum addemus ac mirabile[*](ac mirabile S. admir- FEJ. ammir- dT. et mir- v. del. U 433.): crustae occupent[*](si occupent v. a. D.) intus vasa omnia, in quis aquae fervent, ita[*](feruent ita ego. feruentim Fd. -entum E. -ent D. -ent in tantum v.) ut non sit avellere eas[*](eas v. ea ll.); si brassica in his decoquatur, abscedunt .

[*](Diosc. II 142. 148.) Inter silvestres brassicas et lapsana est, pedalis altitudine, hirsutis foliis, sinapi[*](napi B.) similis, nisi candidior esset flore. coquitur in cibo, alvum leniter mollit[*](leniter mollit ego. cfr. § 108. lenit et mollit ll. H. leniter emollit v.).

Marina brassica vehementissime ex omnibus alvum ciet. coquitur propter acrimoniam cum pingui carne, stomacho inimicissima.

[*](Diosc. II 202. Col. XII 33. Pallad. VIII 6. 8. Diosc. V 25.) Scillarum in medicina albae et[*](albae et ego. alba est ll. D. alba est quae masculus v. alba est et nigra. masculae dicuntur albae coni. J. mihi magis probetur praeferenda alba est vel alba praestat.) feminae nigrae; quae candidissima fuerit, utilissima erit. huic aridis tunicis direptis[*](an dereptis? cfr. XIX 122.) quod relicum e vivo[*](e uiuo ll. v. e medio P coll. Diosc. an et uiuum (uiuō)?) est, consectum[*](consecutum T. consequutum F.) suspenditur

lino modicis intervallis. postea arida frusta in cadum aceti quam asperrimi pendentia inmerguntur, ita ne ulla parte vas contingant[*](continguat F. -gat d.).[*](Diosc. II 202. V 25. Pallad. VIII 6. 8. Pl. iun. p. 55, 7. 95, 10. Celsus III 21.) *gypso deinde oblitus cadus ponitur sub tegulis totius diei solem accipientibus. *hoc fit[*](hoc fit—5 XLVIII f.inFdEv leguntur post contingant (v. 3). transposui cum U 434.) ante solstitium, diebus XLVIII[*](an XL. tum? cfr. Colum. et Pallad.)*. post eum numerum dierum tollitur vas, scilla eximitur, acetum transfunditur. hoc clariorem oculorum aciem facit, salutare est stomachi, laterum [*](laterum Fd. laterumque Ev.) doloribus ieiunis[*](ieiunis ego coll. Diosc. binis Fd. pinis E. diebus binis S ex v (parum sumptum binis diebus). an cyathis singulis uel binis?) sumptum. sed tanta vis est, ut avidius haustum exstinctae[*](exstinctae Ev. -cto rT. tinctae Dal.) animae momento aliquo[*](alique F. -uae d.) speciem praebeat. prodest et gingivis et dentibus vel per se commanducata. taenias et reliqua ventris animalia pellit ex aceto et melle sumpta. linguae quoque recens subiecta praestat, ne hydropici sitiant. coquitur pluribus modis : in olla, quae coiciatur in clibanum aut furnum, vel adipe aut luto inlita, vel[*](inlita uel ego. inlita aut ll. v.) frustatim in patinis.[*](Diosc. II 202. Pl. iun. p. 95, 11. Celsus IV 16. Diosc. V 26. Celsus IV 10. Diosc. II 200. Th. H. VII 13, 4.) et cruda siccatur, deinde conciditur coquiturque in aceto, cum[*](cum F. tum rv. (pro tum ponendum erat sic).) serpentium ictibus inponitur. tosta quoque purgatur et medium eius iterum[*](iterum ll. v. an item?) in aqua coquitur. usus sic[*](sic Ev. si F2d. in F1.) coctae ad hydropicos, ad urinam[*](urinam (om. ad) dv. a. C.) ciendam tribus obolis cum melle et aceto potae, item splenicos et stomachicos, si non sentiant ulcus, quibus innatet cibus, ad tormina, regios morbos , tussim veterem cum suspirio. discutit et foliis strumas quadrinis diebus soluta, furfures capitis et ulcera manantia inlita ex oleo cocta. coquitur et in melle cibi gratia, maxime uti concoctionem[*](concoctionem D. coct- ll. v.) faciat[*](faciat coni. S. facias ll. v. a.D.). sic et interiora purgat. rimas[*](purgas primas Fd.) pedum sanat in oleo cocta et mixta resinae. semen eius lumborum dolori ex melle inponitur. Pythagoras scillam in limine[*](quoque in limine dT.) quoque ianuae suspensam contra[*](contra om.Ev. a. D.) malorum medicamentorum introitum pollere[*](pollere P. pellere ll. v. a.D.) tradit.

[*](Pl. iun. p. 34, 15. 12, 12. Diosc. II 200.) Ceteri[*](ceteri dT. -re F. -rum Ev.) bulbi ex aceto et sulpure ulceribus[*](ulceribus dTPlin. iun. uulneribus rv.) in facie medentur, per se vero triti nervorum contractioni[*](contractioni G. -ione d. -ionem Fv. -ionum E) et ex vino porrigini[*](por- rigini dG. -ginis F. -gis E. -gines v.), cum[*](cum FEv. mixtum dT.) melle canum morsibus; Erasistrato placet cum pice. idem sanguinem[*](sanguinem idem Ev. a. D.) sistere eos[*](eo E.) tradit inlitos cum melle. alii, si e naribus fluat, coriandrum et farinam adiciunt.[*](Pl. iun. p. 21, 8. 74, 1. (Diosc. II 200). 17, 22. 63, 14. 43, 23. 51, 15.) Theodorus et lichenas ex aceto bulbis[*](bulbis Fd.) curat, erumpentia in capite cum vino austero aut ovo. et bulbos epiphoris idem inlinit et siccae[*](siccae J coll. XXVIII 169. sice F. sic rv.) lippitudini media eorum[*](media eorum ll. J. medetur aeque v.). vitia, quae sunt in facie, rubentes maxime in sole inliti cum melle et nitro emendant, lentiginem cum vino aut cum aceto[*](cum aceto U 435 coll. Diosc. cucumi (cum cucumi F. cumino d. cum cumino T) cocto ll. G. cum cumino coctis v.). vulneribus quoque mire prosunt per se aut, ut[*](ut om.E.) Damion, ex mulso[*](ex musco Val. Rose Hermae VIII p. 26 ex Plin. iun. p. 74, 1. at cfr. p. 63, 14.), si quinto die solvantur. iisdem et auriculas fractas curat et testium pituitas; in articulorum doloribus miscet et[*](miscet et ego. miscent ll. v.) farinam. in vino cocti[*](cocti Ev. cocta F. coctam d.) inliti[*](illitu d.) ventri duritiam praecordiorum emolliunt. dysintericis in vino ex[*](ex v. et FE.om.d.) aqua caelesti temperate dantur, ad convulsa intus cum silphio pilulis fabae magnitudine. ad sudorem tusi inlinuntur. nervis utiles, ideo et paralyticis dantur.[*](Diosc. II 200.)luxata[*](luxata G. iuxta ll. v.) in pedibus, qui sunt rufi ex iis, citissime

sanant cum melle et sale. venerem[*](uentrem Fd.) maxime Megarici stimulant, hortensii partum cum sapa aut passo sumpti, silvestres interaneorum plagas et vitia cum silphio pilulis devoratis sedant. illorum[*](sedant. illorum ego. sed animorum Fd. sedant. horum J. sedant sed animorum E. sedant et sa- tiuorum v.) semen contra phalangia bibitur in vino. ipsi ex aceto inlinuntur contra serpentium ictus. semen antiqui bibendum insanientibus dabant. flos bulborum tritus crurum maculas varietatesque igni[*](igne Ev. a. D.) factas emendat . Diocles hebetari oculos ab his putat. elixos assis minus utiles esse adicit et difficile concoqui ex vi[*](ex ui Ev. et r.) uniuscuiusque naturae.

[*](Diosc. II 201.) Bolbinen[*](bol- binen ego. coll. XIX 95. bulbinem ll. v.) Graeci vocant herbam porraceis foliis, rubicundo bulbo. haec traditur vulneribus mire utilis, dumtaxat recentibus. bulbus, quem vomitorium vocant ab effectu, folia habet nigra, ceteris longiora.

[*](Diosc. II 151. Diocles ap. Athen. III 91 p. 120 d. Gargil. p. 170, 1. 3. 10. 4–8. Pl. iun. p. 57, 14. 58, 8. 24. 34, 12.)

Inter[*](inter om.Ev. a. D.) utilissimos[*](utilissimos dTfD. -mo F. -mus Ev.) stomacho[*](stomachi F1dTf.) cibos[*](cibos dTfD. cibo F. cibus Ev.) asparagi traduntur. cumino quidem addito inflationes stomachi colique discutiunt, iidem oculis claritatem adferunt, ventrem leniter molliunt, pectoris et spinae doloribus intestinorumque vitiis prosunt, vino, cum coquuntur[*](coquuntur dVerc. co- quantur rS. -atur v.), addito[*](adiecto f.). ad lumborum et renium dolores semen obolorum trium pondere, pari[*](pari EG. parte rv.) cumini[*](an cumini cum uino?) bibitur. venerem stimulant, urinam cient utilissime , praeterquam[*](praeterquam quod v. a. H.) vesica[*](uesica J. -icam ll. v.) exulcerata[*](exulcerata J. -atam F. exhulceratam r. -rant v. cfr. XXVI 86.), radice[*](radice J. -icem ll. radix v.) quoque plurimorum [*](dist. ego coll. Gargil.; aliter Val. Rose Hermae VIII p. 26 n.) praedicatione. trita et in vino albo pota calculos quoque[*](quo- que deleri voluit Val. Rose l. l.) exturbat, lumborum et renium dolores sedat. quidam

et ad vulvae dolorem radicem cum vino dulci propinant . eadem in aceto decocta[*](an decocta et inposita? cfr. Gargil.) contra elephantiasim proficit . asparago trito ex oleo perunctum pungi ab apibus negant.

[*]((cfr. XIX 151). Diosc. II 151.) Silvestrem asparagum[*](asparagum ll. H. asparagum aliqui corrudam v. sed cfr. XIX 151. non aliqui, sed nostri vel rustici dicendum erat.) aliqui Libycum vocant, Attici orminum[*](orminum Salm. ormini FE. ormim d. -minium C. horminium v. -menum H.). huius ad supra dicta omnia efficacior vis, et candidiori maior. morbum regium extenuant[*](extenuat Verc. an cauliculi morbum regium extenuant?). veneris causa aquam eorum decoctam bibi iubent ad heminam. idem et semen valet cum aneto ternis utriusque obolis. datur et ad serpentium ictus sucus decoctus; radix miscetur[*](an sucus decoctus radicis; miscetur?) radici marathri inter efficacissima auxilia.[*](Diosc. II 151. Pl. iun. p. 26, 17.) si sanguis per urinam reddatur, semen et asparagi et apii et cumini ternis obolis in vini cyathis[*](cyathis v. quinis (pro quiatis) ll.) duobus[*](duobus FdD. diebus E. duobus qui- nis diebus v.) Chrysippus dari iubet. set id[*](set id ego. sic et ll. v.) hydropicis contrarium esse, quamvis urinam moveat, docet, item veneri, vesicae quoque nisi decoctum; quae aqua si canibus detur, occidi eos. in vino decoctae radicis sucum, si ore contineatur, dentibus mederi.

[*](Pl. iun. p. 21, 9. Diosc. III 67.) Apio gratia in volgo est. namque rami lactis [*](actis T. largis v. a. S.) potionibus[*](potionibus FTS. port- rv.) per rura[*](per iura v. a. S.) innatant et in condimentis peculiarem gratiam habent. praeterea oculis inlitum cum melle, ita ut subinde foveantur ferventi suco decocti, aliisque membrorum epiphoris per se tritum aut cum pane vel polenta inpositum mire auxiliatur. pisces quoque, si aegrotent in piscinis, apio viridi recreantur.[*]((cfr. XIX 124).) verum apud eruditos non aliud erutum terra in maiore sententiarum varietate est[*](uarietate est G. -etas est F. -etas d. auctoritas est E. -itate est v. an maiore... uarietate distinguitur?). distinguitur sexu. Chrysippus feminam

esse dicit crispioribus foliis et duris, crasso caule, sapore acri et fervido; Dionysius... nigriorem[*](lacunas ego indicavi; fortasse semine nigriorem, breuem, radicis odore suauiter graui. (Dionysius marem nigriorem v. a. G.).), brevem, radicis [*](bre- uioris v.)..., vermiculos gignentem[*](uermiculo gignentem uermiculos Fd.ne iungas radicis uermiculo, prohibere videntur verba caule—gigni (v. 6). an (his deletis) cauliculo gignentem uermiculos?); ambo neutrum ad cibos admittendum, immo omnino nefas, namque[*](namque FdTD. nam Ev.) id defunctorum epulis feralibus dicatum esse[*](esse dG. ipse r. ipsius v.)—visus quoque claritati inimicum [*](dist. ego; uncos posui cum U 437.)—[caule feminae vermiculos gigni] ideoque eos,[*](Diosc. III 67.) qui ederint, sterilescere[*](steriles E.), mares[*](mares—8 cibo om.E.) feminasve; in puerperiis[*](puerperis FD.) vero ab eo cibo comitiales fieri qui ubera hauriant[*](hauriant ego. -iunt ll. v.); innocentiorem tamen esse marem. eaque causa est, ne inter nefastos frutex damnetur. mammarum duritiam inpositis foliis emollit.[*](Pl. iun. p. 57, 16. Diosc. III 67. Geop. XII 23, 5. Pl. iun. p. 101, 19.) suaviores aquas potui incoctum praestat. suco maxime radicis cum vino lumborum dolores mitigat, eodem iure instillato gravitatem[*](grauitatem Ev. -tate F. -tati d.) aurium[*](aurium F2dv. auria F1. auri E.). semine urinam ciet, menstrua ac secundas partus[*](par- tus eicit si coni. Val. Rose l. l.) et si foveantur semine decocto.[*](dist. ego cum Val. Rose Hermae VIII p. 26 n.) suggillata reddit colori cum ovi albo inlitum. at[*](at d. ad F. aut Ev. del. Val. Rose.) ex aqua coctum potumque renibus medetur, in frigida tritum oris ulceribus. semen cum vino vel radix cum vetere[*](uetere ego. -ri ll. v.) vino vesicae calculos frangunt. semen datur et arquatis ex vino albo.

[*](cfr. Varro III 16, 10. Col. IX 8, 13.) Apiastrum Hyginus quidem melissophyllum[*](melissophyllum J. -phyllon v. -pylum FE. -pilum d.) appellat , sed in confessa damnatione est venenatum in Sardinia. contexenda enim sunt omnia ex eodem nomine apud Graecos pendentia.

[*](Diosc. III 71. (72). Gargil. p. 160, 9. 11. Th. H. VII 6, 3. Gargil. p. 160, 13. 14. (Pl.iun. p. 57, 18). 9. 15. Diosc. III 69. 68. Th. H. VII 6, 4.) Olusatrum[*](olusatrum v. holisatrum ll.), quod hipposelinum vocant, adversatur scorpionibus. poto semine torminibus et interaneis medetur ; item[*](item S. idem ll. D. itemque v.) difficultatibus urinae semen eius decoctum ex mulso potum. radix[*](radix dTGargil. radis F1. radicis F2. radix eius Ev.) in vino decocta calculos pellit et lumborum ac lateris dolores. canis rabiosi morsibus potum et inlitum medetur. sucus eius[*](eius om.dTGargil.) algentes calefacit potus. quartum genus ex eodem aliqui faciunt oreoselinum[*](oreoselinon v. horto selinum Fd. hortos helinum E.), pal- mum alto[*](palmum alto B e Diosc. alio ll. v. alto D.) frutice recto[*](dist. D. ac recto B.), semine cumino simili, urinae et menstruis efficax. heleoselino vis privata contra araneos; eo et[*](eo et ego. sed et dEG. de F. sed de v.) oreoselino feminae purgantur e vino.

[*](Diosc. III 70.) Alio genere petroselinum quidam appellant in saxis natum, praecipuum ad vomicas, coclearibus binis suci additis in cyathum marrubii suci[*](suci v. sucum F. succum r.) atque ita calidae aquae tribus cyathis. adiecere[*](adiecere dT. adicere F. addidere Ev.) quidam buselinum[*](buselinon v. boselinum F. -inon E. fus- d.), differens brevitate caulis a[*](a dv. om. r.) sativo et radicis colore rufo, eiusdem effectus, praevalere contra serpentes potu et inlitu[*](inlitu ego. linitu ll. G. litum v. cfr. § 50. XXVI 151. 153. XXVII 35.).

[*](Geop. XI 28, 1. 2. 3. Diosc. II 170. Gargil. p. 156, 6 sqq. 10 sqq.) Ocimum quoque Chrysippus graviter increpuit inutile stomacho, urinae, oculorum quoque claritati, praeterea insaniam facere et lethargos et iocineris vitia, ideoque capras id aspernari, hominibus quoque fugiendum censens [*](censens FD. censet r(?)v. malim hominibusque ... censuit.). addunt quidam tritum, si operiatur lapide, scorpionem gignere[*](gigni dGargil.), commanducatum et in sole positum vermes; Afri[*](afri ll. Brot. affirmant T. afferre. Afri G. afferre. alii v.) vero, si eo die feriatur quispiam a[*](a Ev. om. r.) scorpione, quo ederit

ocimum, non posse servari. quin immo tradunt[*](tradunt dv. -untur r.) aliqui, manipulo ocimi cum cancris x marinis vel fluviatilibus trito convenire ad id scorpiones ex proximo[*](et proximo E. a prox- v. a. H.) omnes. Diodorus [*](diodorus ll. v. a. C. D. Diodotus B ex indice.) in empiricis[*](empiricis B. emptiricis F. empiriticis d. emitericis Ev. a. C.) etiam pediculos facere ocimi cibum. [*](Diosc. II 170. (Gargil.) p. 157, 19. 21. Pl. iun. p. 10, 8. 21, 10.)secuta aetas acriter[*](grauiter dT. alacriter v. a. G.) defendit, nam id esse capras, nec cuiquam mentem motam[*](mutam F. emotam T.), et scorpionum terrestrium ictibus marinorumque[*](malinorumque F. malign- d.) veneis mederi ex vino addito aceti[*](aceti FTS. -eto rv.) exiguo. usu quoque conpertum deficientibus ex aceto odoratu salutare esse, item lethargicis et inflammatis refrigeration e[*](refrigeratione ego. -oni ll. v.), inlitum capitis doloribus cum rosaceo aut myrteo et[*](et ego. aut ll. v. cfr. § 142, praeterea § 17. 73. 135. 246. XXIII 4. 144. 166.) aceto, item oculorum epiphoris inpositum ex vino.[*](Gargil. p. 156, 17. (157, 17). Diosc. II 170. Gargil. p. 157, 1. (157, 17. 18). Pl. iun. p. 47, 15. 51, 16. 44, 1.) stomacho quoque utile, inflationes ructu dissolvere ex aceto[*](dissoluere ex aceto dTGargil. ex aceto dissoluere rv.) sumptum, alvum sistere inpositum, urinam ciere; sic et morbo[*](dist. U 438.) regio et hydropicis prodesse, etiam in[*](etiam in ego. etiam ll. v. cfr. § 217. XXIII 12.) choleris[*](choleri- cis Ven. choleras eo et B.) destillationes [*](distillatio- nes dTfv. a. S.) stomachi inhiberi. ergo etiam coeliacis Philistio [*](lacunam ego in- dicavi.) dedit et coctum dysintericis, et contra[*](contra ll. v. colicis C.).... Plistonicu s[*](Plistonicus C. -icum ll.v.), aliqui et in tenesmo et sanguinem excreantibus in vino, duritia quoque praecordiorum. inlinitur mammis exinanitque[*](exinanitque ego coll. Diosc. (γάλακτος προκλητικόν). de dictione cfr. VIII 134. XVIII 189. extinguitque ll.v. aliter se habet XXV 154: (cicuta) lac.. mammis inposita extinguit (= Diosc. IV 79γάλα σβέννυσι).) lactis proventum.[*](Diosc. II 170. Gargil. p. 157, 2. (19). 3. Pl. iun. p. 101, 11.) auribus utilissimum infantium , praecipue cum adipe anserino. semen tritum et haustum[*](haustum v. cfr. Gargil. auctum F2dE. actum F1.) naribus sternumenta[*](ster- nutamenta dGargil. v. a. S.)compescit[*](compescit ego e Gargil. (Diosc.παύει,et simul pertinet ad destillationes capitis). om.Fdv. mo- uet E (?) C. de dictione cfr. § 53. conici potuerit etiam emendat (cfr. XXVIII 57)) et destillationes quoque capitis[*](capiti dC.) inlitum, vulvas purgat in cibo ex aceto. verrucas mixto atramento[*](atramento C. cfr. Gar- gil. et Plin. iun. caeram- F. ceram- Ev. eram- d.) sutorio tollit. venerem stimulat, ideo etiam equis asinisque admissurae tempore ingeritur.