Naturalis Historia

Pliny, the Elder

Pliny, the Elder, creator; Mayhoff, Karl Friedrich Theodor, 1841-1914, editor

gentium[*](natur???e a) mirabiles figurae

prodigiosi partus

de homine generando. pariendi tempora[*](temporum R) per inlustria[*](per inlustria ll.v(D). perillu- H)

exempla a mensibus VII[*](VI Fa 2a) ad XIII [*](duodecim a)

signa sexus in gravidis pertinentia ante partum

monstruosi partus

excisi utero

qui sint vopisci

de conceptu hominum[*](hominum om.dTva.S. -inis R). de generatione hominum

similitudinum[*](47. 48. 50 ordinavit H. 50. 48. 47 colloc. ll) exempla

numerosissimae subolis exempla

ad quos annos[*](annos om.R1. animos FaRaa) generatio

mensum[*](mensium adTH) in feminis miracula

quae ratio generandi

historica circa dentes. historica circa infantes

magnitudinum[*](magnitudinum—) exempla

praeproperi infantes[*](infantes om.Faa)

insignia corporum

vires eximiae

velocitas praecipua

visus eximii[*](eximius D.de uisus plur. num. cfr. XXXVII 101. XI 142)

auditus[*](auditus —) miraculum

patientia corporis[*](corporis om.R1a)

memoria

vigor animi

dementia, animi magnitude

rerum gestarum claritas sumina

tres summae virtutes in eodem? innocentia summa

fortitude summa

ingenia praecipua

qui sapientissimi

praecepta vitae utilissima

de divinatione

vir optimus iudicatus

matronae pudicissimae

summae pietatis exempla

artibus excellentes (37-39)

astrologia, [grammatica[*](grammatica Raead. m. in marg. v. om.r. uncis indusit D. cfr. VII 123)]; medidna

geometria[*](geometrica R1Ea), architectura

pictura, scalptura aeraria[*](aeraria del. J. sed cfr. VII 125 extr.), marmoraria[*](marmoria R1Ra. -orea Faa); eboraria[*](eborea a); caelatura

pretia hominum insignia

de felicitate summa

raritas continuationis[*](continuitatis a. -nuatis Fa) in familiis

varietatis[*](uarietas FaRa. -tates E) exempla mirabilia. bis proscriptus

honorum exempla mirabilia

decem res in uno felicissimae[*](felicissimo E)

divi Augusti adversa

quos di felicissimos[*](difficillimos E.) iudica verint

quem viventem ut deum coli iusserint. fulgurmirabile

de spatiis vitae longissimisi

de varietate nascendi

in morbis exempla varia

de morte

qui elati[*](elati v. clari ll). revixerint

subitae mortis exempla

de sepultura

de manibus, de anima

quae quis in vita invenerit

in quibus rebus primi gentium

consensus, de antiquis litteris

quando primum tonsores

quando primum horologia

Summa: res et historiae et observations DCCXLVII.

EX AVCTORIBVS

Verrio Flacco. Gnaeo Gellio[*](galleo Fa. albino a). Licinio Muciano. Masurio Sabino . Agrippina ClaudL M. Cicerone. Asinio Pollione[*](pollione om.a). M. Varrone[*](M. uarone a.om.R1EdTva.S). Messala[*](post Messala comma del. Brunn p.??? 13) Rufo. Nepote Cornelio. Vergilio. T[*](T. DdD. th. Fa. om.rv). Lrvio[*](Leuio D. lae- Fa). Cordo. Melisso. Seboso. Cornelio Celso. Maximo VaLerio [*](Maximo Valerio, Trogo om.Fa). Trogo[*](post Trogo itemverunt Cornelio celso RRaE (item a, qui tamen13 vergilio — 15 Cornelio om.)). Nigidio Figulo. Pomponio[*](Pompeio a) Attico. Pediano Asconio[*](ascanio FaREa). Fabiano[*](fabiano om.R1. fabino Eva.H) . Catonecensorio . actis. Fabio Vestale.

EXTERNIS

Herodoto. Aristea. Baetone. Isigono. Cratete. Agatbarchide . Calliphane. Aristotele. Nymphodoro. Apollonide. Phylarcho[*](philarco FaRaEa. -rgo R). Damone. Megasthene . Ctesia. Taurone. Eudoxo. Onesicrito. Clitarcho. Duride. Artemidoro. Hippocrate medico. Asclepiade meso dico. Hesiodo. Anacreonte. Theopompo. Hellanico. Damaste . Ephoro[*](hepho . . E. heporo FaRa. hepp- a. defodoro R). Epigene, Beroso. Petosiri. Nechepso[*](nechepso S. nece- ll.B. neoce- v. cfr. ind. II) . Alexandro polyhistore. Xenopbonte . Callimacho. Democrito . Diyllo historico[*](diyllo historico H. dyillo (duillo v) polystore (vel -stero. -histore v) historico ll.v). Stratone qui contra Ephori εὑρήματα[*](theoremata va.H) scripsit[*](scripsit om.a). Heraclide Pontico. Asclepiade qui τραγῳδούμενα.[*](tragodomenas FaRaa) Philostephano . Hegesia. Archemacho[*](Arche- macho Brunn l.l. coll. VII 207. archim- ll.v a. D). Thucydide. Mnesigitone. Xenagora . Metrodoro Scepsio. Anticlide. Critodemo.

de elephantis (1-11)

de sensu eorum

quando primum iuncti

de docilitate eorum

mirabilia in factis eorum

de natura ferarum ad pericula sua intellegenda

quando primum in Italia visi elephanti[*](elephantes a)

pugnae eorum

quibus modis capiantur[*](quibus — capiantur om.R1E)

quibus domentur

de partu eorum et reliqua natura

ubi nascantur. Discordia eorum et draconum

de sollertia animalium

de draconibus

mirae[*](et mire a) magnitudines[*](magnitudinis FaRadH. om.E) serpentium[*](serpentib; a. -tes H)

de Scythicis animalibus. de septentrionalibus[*](de Scythicis — septentrionalibus om.a. (ordinem mutavit H)), de[*](de om.R) bisontibus[*](uisontibus FaRRaa); uris[*](Veris R. De uris Raa. uiriis DFaom.r H)

alce[*](De alce a), achli[*](acli FaR2 (cl in ras.). aci d. ace a), bonaso[*](bonaso H. -ace dT. -acae R. sonace Raa. -cae DFa)

de leonibus (17-21)

quomodo gignantur

quae genera eorum

quae propria[*](propria (U)D. -iae ll.H) naturae

quis primus leontomachiam Romae, quis plurimos in ea leones donaverit[*](domauerit a. -rint Fa. add. quis primus (-um FaT) leones domauerit (-muerit R2)FaRRaT)

quis primus Romanorum iunxerit[*](quis — iunxerit om.d H(J). add. quis primus leones domuerit S). mirabilia in leonum factis

a dracone agnitus et servatus

de pantheris (23. 24)

senatusconsultum et leges de Africanis. quis primus Romae Africanas et quando[*](et quando om.dTH); quis plurimas

de tigribus[*](tigribus et DFaS). quando primum Romae visa tigris. de natura earum fetu capto[*](fetu capto ego. de catho DFaa. de chato Ra. om.rH. de catulis D coll. VIII 66)

de camelis. genera eorum

de camelopardali. quando primum Romae visa

de chama[*](cama a. thama Ra. chao REva.S). de cephis[*](cehpis a. thepis Ra. cepphis RE. cheppis Fa)

de rhinocerote

de lynce et[*](et om.FaE. de a) sphingibus[*](spingibus FaREa). de crocottis. de cercopithecis

Aethiopiae[*](aethiopiae FaREa. indiae rH) terrestria animalia

item Indiae[*](indiae FaREa. aethiopiae rH). bestia visu interficiens

de basiliscis serpentibus

de lupis. unde fabula versipellium[*](uersipelliū D cum U. -elio E. -ellio r. -llis TH)

serpentium genera

de ichneumone

de crocodile

de scinco

de hippopotamio[*](hippopotamio (hypp- Fa)DFaD. -mo REd(?)v. yppotamio a)

quis primus ostenderit eum Romae et crocodilum

medicinae ab animalibus repertae

prognostica periculorum ex animalibus

gentes ab animalibus subso latae

de hyaenis (44-45)

de corocottis.de mantichoris

de onagris

de aquaticis[*](de castoreo. de aquaticis dTva.D) et iisdem terrestribus (47-49)

de fibris, de lutris. de vitulo marino[*](De uitulo marino. De fibris (fri- Fa). De litris (lut- a)FaRa), de stellionibus de cervis

de chamaeleonte[*](cameleone R)

de reliquis colorem mutantibus, tarandro[*](tarando-aTva.J), lycaone, thoe

de hystrice

de ursis. de fetu eorum

de muribus Ponticis et Alpinis[*](de muribus — Alpinis om.R)

irenaceis[*](hirenaceis R. eren- Ra. feren- a. fraen- Fa. erinatiis E. -aceis va.J)

leontophono[*](leontophona ad. -thopona FaRE). lynces

rneles, sciuri

de cocleis

de lacertis

canum natura[*](naturae FaRRaaH) (61-63)

exempla eorum circa dominos. qui proeliorum causa canes habuerint. de generatione eorum

contra rabiem remedia

equorum[*](equarum FaR2Raa. eorum S) natura (64-67)

de ingeniis equorum. mira bilia quadrigarum.

generatio equorum[*](equarum a)

vento concipientes

de asinis. generatio in his

mularum natura et reliquorum iumentorum[*](iumentorum. generatio in his dTS)

de bubus (70. 71)

generatio eorum[*](earum a). Apis in Aegypto

pecorum natura (72-75)

generatio eorum. genera lanae et colorum

genera vestium

caprarum natura et generatio

suum[*](generatio suum a. suum item_post 6 colorum pon.E) item

de feris subus. quis primus vivaria bestiarum instituerit

de simiis[*](de simiis — generibus om.R)

de leperum generibus

de semiferis animalibus[*](de — animalibus ante de simiis pon.Edva.D)

quae quibus locis animalia non sint

ubi et quae advents tanso tum noceant. ubi et quae indigenis tantum

Summa: res et historiae et observationes DCCLXXXVII[*](DCCLXXXVIII Rva.H).

EX AVCTORIBVS

Muciano. Procilio. Verrio Flacco. L. Pisone. Cornelio Valeriano. Catone censorio. Fenestella. Trogo. actis. Columella . Vergilio. Varrone. Lucilio[*](lucio RTva.H). Metello Scipione. Cornelio Celso. Nigidio. Trebio Nigro. Pomponio Mela. Mamilio Sura.

EXTERNIS

Iuba rege. Polybio. Herodoto. Antipatro. Aristotele. Demetrio physico. Democrito. Theophrasto . Euanthe. Scopa[*](scopa D e coni. J. cfr. VXII 82. apoca ll. -cha-v. Agriopa G) qui ʼὀλυμπιονίκας.[*](olympionicas G. -ces FaRaa.-ce??? E. -ce R. -ca v. -ca scripsit dT) Hierone rege. Attalo rege[*](Attalo rege om.FaaT. rege om.S). Philometore[*](Philometro T. -tre Fa) rege[*](rege om.J. item v a. Brot. cfr. Brunn p. 15). Ctesia. Duride. Philisto. Archyta. Phylarcho. Amphilocho Athenaeo. Anaxipoli Thasio. Apollo doro Lemnio. Aristophane Milesio. Antigono Cymaeo. Agatbocle Chio. Apollonio Pergameno. Aristandro Athenaeo. Bacchio Milesio. Bione Solense. Chaerea Athenaeo. Diodoro Prieneo[*](prieneo (pyrre- a) ll.v. -naeo L). Dione Colophonio. Epigene Rhodio. Euagone Thasio. Euphronio Athenaeo. Hegesia Maroneo. Menandris[*](menadri E. -dro dTva. G-. cfr. ind. XI) Prieneo[*](prienaeo Fa_L) et Heracleote. Menecrate poeta. Androtione qui

de agricultura scripsit. Aeschrione qui item. Lysimacho qui item[*](Lysimacho qui item FaR2dTH. om.rv). Dionysio qui Magonem transtulit. Diophane qui ex Dionysio epitoma s[*](epitomas ego.-ma RRav. -ona E. -ictoma Fa. -istema a. -itomen B.de r non constat. cfr. Wolff Uni arch. XIII p. 97) fecit, Archelao rege. Nicandro.

aquatilium naturae[*](naturae R2v. -ra r H. cfr. ind. X. XII. XV. XVI al.).

quare maxima in mari animalia

Indici maris beluae

quae in quoque oceano[*](in occeano quoque a. et quo oceano R) maximae[*](maxima Ea)

de Tritonum et Nereidum figuris. de elephantorum marinorum[*](marinorumq. a. et arietum marinorum R2) figuris

de balaenis[*](ballenis ll), de orcis

an spirent pisces, an dormiant

de delphinis (7-10)

quos amaverint

quibus in locis societate cum hominibus piscentur

alia[*](quae alia ES) circa eos mira

de thyrsionibus[*](thyrsionibus D(UZ p. 73 n. 1). thriys- R. trys- E. thyres- FaRa tyres- d.om.a. turs- Tv. cfr. XXXII 145)

de testudinibus (12. 13)

quae genera aquatilium testudinum[*](aquatilibus testudinibus E) et quo modo capiantur

quis primus[*](primum FaRaE) testudinem secare instituerit[*](quis — instituerit om.a (item in seqq. complura lemmata solus om.))

digestio[*](digestio zH. -tium R2Ea. -tum R1. -tiuum DFadT.om. v. cfr. de mendo ind. X(13)) aquatilium per species

de vitulis marinis sive phocis[*](de uitulis — phocis om.ad). quae pilo careant et quomodo pariant

quot genera piscium

qui maximi pisces

cordylae[*](cordulae FaR. -le et a), pelamydes; thynni. membratim ex his salsura[*](salsura. Melandrya dtH.). apolecti, cybia

amiae, scombri

qui non sint pisces in Ponto. qui intrent, qui alia[*](alias dTH) redeant[*](redeunt a)

quare pisces extra aquam

exiliant. gladius[*](claudius RE) piscis

esse auguria ex[*](et (pro-ex) R2) piscibus

in quo genere piscium mares non sint

qui calculum in capite habeant[*](habent Faa). qui late ant hieme. qui hieme non capiantur nisi statis[*](aestatis RE. statutis T. his tantis Fa. -tum ad) diebus

qui aestate lateant. qui siderentur pisces

de mugile

de acipensere

de lupo; de asello

is de scaro; de mustela

mullorum genera, sargus

mirabilia piscium pretia[*](pretia R2dTH. genera r)

non ubique eadem genera placere cenitarI[*](cenitari ego. cemiati E. -aci R. GEmiatiFa. -aci DRaa.om.dTH(Jl). coracini S. generatim D(cum sqq iungens). geminatis J2)

de branchis. de squamis

vocales et sine branchis pisces

qui in terram exeant. tempera capturae

digestio piscium in figuras corporum[*](corporum ll.v. -ris d(?)H), rhomborum[*](rumborum Fa. -porum a) et passerum differentia[*](rhomborum — differentia post 33 genera pon.REpal. Chat.), de longis piscibus[*](de longis piscibus post 30 ratione pon.REpal.Chat.)

de piscium pinnis[*](pennis FaEa) et natandi so ratione

anguillae

murenae

planorum piscium genera[*](genera. Item. a)

echeneis[*](echeneis H. echin'is a. -ineus T. -nis FaRd.pal. Chat, ex binis E). effectus eius[*](effectus eius R2in marg. J2. et feltu aeerius R1. et fatu (feltu E) ecrius DFadE. set fetu eerinus a. ETRE .. . R .. .pal.Chat. om.T. effectus- que eius (U)D. et ueneficia eius H)

qui pisces colorem mutent[*](mutent colorem pal. Chat.)

de hirundine. de pisce qui noctibus lucet. de cornuta[*](cornuta ego. -to ll.H. om.v. cfr. IX 82 et XXXII 145). de dracone marino

de piscibus sanguine caren tibus. qui pisces[*](pisces DFaa D. -cium r(?)H) molles appellentur

de saepia. de lolligine. de pectunculis. qui volent[*](uolitent R2) extra aquam[*](qui— aquam post42 saepia pon.dTS, post 35 mutent H. om.v)

de polypis (46-48)

de navigatore polypo

de navigatore nauplio

crusta intecti (50-52)

de locustis

cancrorum genera, de[*](de pinotere —) pinotere[*](pinothera FaR2adT. -re H). de echinis. de cocieis. de pectinibus

concharum genera[*](genera om.R1E)

quanta luxuriae materia[*](luxuria (-iae R2) materiae R. materia luxuriae a) mari[*](maris Ra. in mari TH) Sit

de margaritis (54-59)

quomodo nascantur[*](nascuntur E) et ubi

quomodo inveniantur[*](inueniantur v.-iuntur ll)

quae genera unionum

quae observanda in iis. quae natura eorum

exempla circa eos

quando primum in usum[*](usu FaRE) venerint[*](uenerunt RE) Romae

muricum natura (60-65)

de purpuris

quae nationes purpurae[*](quae nationes purpurae H. om.a.post 25 uestibus pon. r)

quomodo ex his[*](ex his ll. H. an suco ex iis?) lanae tinguantur .

quando purpurae usus Romae, quando lati clavi et. praetextae

de conchyliatis vestibus

de amethysto tinguendo, de Tyrio, de hysgino[*](hysgino H. hyschyno R2. esch- T. sch- R1d. scyno FaE. scino a), de cocco

de pina[*](pina J. pinna ll.v) et pinotere[*](pinothere (-oshere Fa)FaRa. pinno- va.H(S))

de sensu aquatilium. torpedo, pastinaca, scolopendrae, glanis. de ariete pisce

de iis quae[*](qui Ea) tertiam naturam habent animalium et fruticum. de urticis

de spongeis[*](spongiis Eava.S). quae generaearum et ubi nascantur. animal esse eas

de canicuiis

de iis[*](eis E. his r H) quae[*](qui a) silicea testa cluduntur[*](siliceam testam cludantur RE). quae sine sensu ullo in mari. de reliquis sordium animalibus

de venenatis marinis

de morbis piscium

de generatione eorum (74-77)

mira generationum[*](mira generationum om.DH)

qui intra se et ova pariant et animal

[*](om.a)quorum[*](quomodo Fa) in partu rumpatur venter, dein coeat

qui[*](qui ipsi se ineant om.E) volvas habeant. qui ipsi se ineant

quae[*](qui FaRa) longissima vita piscium

quis primus[*](qui primum Fa) vivaria piscium instituerit[*](quis — instituerit om.a). de ostreis

quis murenarum vivaria instituerit[*](quis murenarum — instituerit om.R1Ra). insignia piscinarum[*](insignia piscinarum om.REH)

quis primus coclearum vivaria instituerit

pisces terreni

de muribus in Nilo

quo mo do capiantur anthiae pisces

de stellis marinis

de dactylorum miraculis

de inimicitiis inter se aquatilium et amicitiis

Summa: res et[*](et 19 om.a) historiae et observationes DCL[*](DC FadT).

EX AVCTORIBVS

Turranio Gracile. Trogo. Maecenate. Alfio Flavo[*](flauio adB(H)). Cornelio Nepote. Laberio mimographo . Fabiano. Fenestella. Muciano. Aelio Stilone. Seboso [*](seboso D. seuoso a. F. seuo- E. p???. sebo- R. Fyauoro D. Eya- Fa. statio seboso dT(?) v. cfr. ind. II. III. V). Melisso. Seneca. Cicerone . Macro Aemilio. Messala Corvino. TrebioNigro[*](Treuonio nigro Fa).Nigidio.

EXTERNIS

Aristotele. Archelao rege. Callimacho. Democrito. Theophrasto . Thrasyllo. Hegesidemo . Sudine[*](Sudine R2D. cfr. Brunnp. 16. -dino (-dyno R1)r. Cudino v. Cydnio B. Cythnio G). Alexandro polyhistore.