Naturalis Historia

An finitus[*](finiatur adT) sit[*](sit om.RadT) rnundus et an[*](an sit dT) unus

de forma eius

de motu eius[*](eius om.RdTSJ). cur mundus dicatur[*](cur—dicatur om.Rad1T)

de elementis

de deo

de siderum errantium natura

de lunae et solis[*](de luna et sole a) defectibus[*](De defectibus Eea). de nocte

de magnitudine siderum

quae quis invenerit in observatione caelesti[*](cae??? R.add. quando recurrant solis ac lunae defectus dH) (9. 10)

de lunae motu

errantium motus et luminum 35

canonica

quare[*](quae (que a) eadTv a. G) eadem altiora; alias[*](altiora ll. H. alias altiora v. altiora alias JD) propiora videantur (13. 14)

catholica siderum errantium

quae ratio colores eorum mutet

solis motus. dierum inaequalitatis ratio

quare fulmina lovi adsignentur

intervalla siderum

de sideribus musica

de mundo geometrica

de repentinis sideribus. de cometis. natura et situs et genera eorum (22. 23)

Hipparchea[*](hipparchia (ipa- R)RdT. yparcia a) de sideribus agnoscendis[*](adagnoscentibus a. agnasc- R.om. H)

de caelestibus prodigiis per exempla historica

lampades[*](faces lampades d(?)Va.D), bolides

trabes caelestes; chasma[*](casma RaT) caeli

de caeli coloribus

de flamma caelesti

de coronis caelestibus

de circulis repentinis (28.29)

plures soles

plures lunae

dierum[*](dierum modo modo ego. dierum ll.v. diurna D) noctibus lux

clipei[*](clypei ava.S) ardentes

ostentum caeli semel notatum

de discursu stellarum

de stellis quae Castores vocantur

de aëre

de statis tempestatibus (39-41)

de caniculae ortu

vis temporum anni stata

de incertis tempestatibus. de imbribus et quare lapidibus pluat[*](et (om.Ra) quare—pluat ll.v(D). post aere (20) transp. Brot.)

de tonitribus et fulgetris[*](fulguris ea)

qua ratione echo reddatur. ventorum genera, naturae, observations (44-48)

ecnephias, typbon

turbines, presteres, vertices, alia prodigiosa genera tempestatum

de fulminibus (51-56)

quibus in terris non cadant et quare genera fulgurum etmiracula

Etrusca observatio in iis[*](in his R2H. his R1. nis a) et Romana

de fulminibus evocandis

catholica fulgurum[*](catholica fulgurum (-gorum R) post Romana ponunt RaT.om.ed)

quae numquam feriantur

lacte pluisse, sanguine, carne, ferro, lana, lateribus coctis

portortenta[*](portenta ego. frumento II. D. om.v)

de lapidibus caelo cad entibus. Anaxagorea de his

arcus caelestis

natura grandinis, nivis, pruinae, nebulae, roris. nubium imagines

proprietates caeli in locis

natura terrae

de forma eius

an sint antipodes, quomodo aqua terrae innexa. quae ratio fluminum (65. 66)

an circumdatus terrae oceanus

quae portio terrae habitetur

mediam esse mundi terram

de obliquitate zonarum[*](undarum Eea)

de inaequalitate climatum[*](limatum R1. liminum Eea)

ubi eclipses[*](eclipsis REaTD) non appareant[*](appareat aT) et quare

quae ratio diurnae lucis in terris

gnomonica de ea re[*](ea re eJ2. are (et iterat. aere) a. eadem re RdT(?)v. terra D)

ubi et quando nullae umbrae, is ubi bis anno, ubi in contrarium umbrae ferantur[*](umbrae ferantur om.R1e1a) (75. 76)

[ubi longissimi dies, ubi brevissimi[*](ubi-breuissimi om.Ra.uncos pos. D)]

de primo horologio

quo mo do observentur[*](obstruetur Ra) dies

differentia[*](—p 4, 19 om.a) gentium ad rationem mundi

de terrae motibus. de terrae hiatibus. signa motus futuri (81-83)

auxilia contra motus futuros

portenta terrarum semel tradita

miracula terrae motus

quibus locis maria recesserint. insularum enascentium ratio (87. 88)

quae et quibus temporibus enatae sint

quas terras interruperint maria

quae insulae continenti adiunctae sint

quae terrae in totum mari permutatae

quae terrae ipsae se minuerint[*](se minuerint D cum U. seminauerint ed,.....uerint R. se sorbuerunt (-rint Brot.) v)

urbes haustae mari

de spiraculis[*](piaculis (-lasR1)Red)

de terris semper trementibus. de insulis semper fluctuan tibus[*](de insulis—fluctuan- tibus om.R1dT)

quibus locis non inpluat[*](???pluat E. pluat eTva.H)

acervata terrarum miracula

qua ratione aestus maris accedant et recedant

ubi aestus extra rationem idem faciant

miracula maris (101-105)

quae potentia lunae ad terrena et marina[*](maria H)

quae soils

quare salsum mare

ubi altissimum mare

mirabilia fontium et fluminum

ignium et aquarum iuncta miracula (107-110)

de maltha

de naphtha

quae loca semper ardeant

ignium per se miracula

terrae universae mensura[*](mensurae eT)

harmonica mundi ratio

Summa: res et historiae et observations CCCCXVII

EX AVCTORIBVS

M. Varrone. Sulpicio Gallo. Tito Caesare Imperatore. Q. Tuberone. Tullio Tirone. L. Pisone. T. Livio. Gornelio Nepote. Seboso. Caelio Antipatro . Fabiano. Antiate. Muciano. Caecina qui de Etrusca disciplina. Tarquitio qui item[*](tarquinio item R1Ela). lulio[*](iulio RTv(H). liuio a. l. iulio ed. leiulio E.L.B) Aquila qui so item. Sergio Plauto[*](plauto R2G. planco dT. platone r. paulo L. -llo D. cfr. ind. XVIII. om.v(S)).

EXTERNIS

Hipparcho. Timaeo[*](Timarclio va. L). Sosigene. Petosiri. Nechepso[*](Nechepso S coll. II 88. Nece- TB. neodepso Ra. neocle- ed. neoce- v). Pythagoricis . Posidonio. Anaxi- mandro[*](Anaximandro L. casim- v. chasm-Eea. charm- RdT). Epigene. Eudoxo. Democrito. Critodemo. Thrasyllo . Serapione gnomonico[*](Nemonico a. gnomonico-philosopho post Epigene pon.dTva. D). Euclide. Coerano philosopho, Dicaearcho. Archimede. Onesicrito . Eratosthene. Pythea[*](typhea Ee. thy- a. tipea R). Herodoto. Aristotele. Ctesia. Artemidoro Ephesio. Isidoro Characeno. Theopompo.