Ab urbe condita

inde principio veris, Antiocho filio misso in Syriam ad custodiam ultimarum partium regni, ne quid absente se ab tergo moveretur, ipse cum omnibus terrestribus copiis ad Pisidas, qui circa Sidam incolunt,

oppugnandos est profectus. eo tempore legati Romani P. Sulpicius et P. Villius, qui ad Antiochum, sicut ante dictum est, missi erant, iussi prius Eumenem adire Elaeam venere; inde Pergamum — ibi regia Eumenis fuit — escenderunt.

cupidus belli adversus Antiochum Eumenes erat, gravem, si pax esset, accolam tanto potentiorem regem credens, eundem, si motum bellum esset, non magis parem Romanis fore, quam Philippus fuisset,

et aut funditus sublatum iri, aut, si pax victo daretur, multa illi detracta sibi accessura, ut facile deinde se ab eo sine ullo auxilio Romano tueri posset.

etiam si quid adversi casurum foret, satius esse Romanis sociis quamcumque fortunam subire,

quam solum aut imperium pati Antiochi aut abnuentem vi atque armis cogi; ob haec, quantum auctoritate, quantum consilio valebat, incitabat Romanos ad bellum.

Sulpicius aeger Pergami substitit; Villius cum Pisidiae bello occupatum esse regem audisset, Ephesum profectus, dum paucos ibi moratur dies, dedit operam,

ut cum Hannibale, qui ibi forte erat,

saepe congrederetur, ut animum eius temptaret et, si qua posset, metum demeret periculi quicquam ei ab Romanis esse.

iis colloquiis aliud quidem actum nihil est, secutum tamen sua sponte est, velut consilio petitum esset, ut vilior ob ea regi Hannibal et suspectior ad omnia fieret.

Claudius, secutus Graecos Acilianos libros, P. Africanum in ea fuisse legatione tradit eumque Ephesi

quaerenti Africano, fuisse maximum Hannibal crederet,

respondisse, Alexandrum Macedonum regem, quod parva manu innumerabiles exercitus fudisset quodque ultimas oras, quas visere supra spem humanam esset, peragrasset.

quaerenti deinde, quem secundum poneret, Pyrrhum dixisse;

castra metari primum docuisse; ad hoc neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse; artem etiam conciliandi sibi homines habuisse, ut Italicae gentes regis externi quam populi Romani, tam diu principis in ea terra, imperium esse mallent.

exequenti, quem tertium duceret, dubie semet ipsum dixisse.

tum risum obortum Scipioni, et subiecisse “quidnam tu diceres, si me vicisses?” “turtum vero me” inquit “ ante Alexandrum et ante Pyrrhum et ante alios omnes imperatores esse.”

et perplexum Punico astu responsum et improvisum adsentationis genus Scipionem movisse, quod e grege se velut inaestimabilem secrevisset.

Villius ab Epheso Apameam processit. eo et Antiochus audito legatorum Romanorum adventu occurrit.

Apameae congressis disceptatio eadem ferme fuit, quae Romae inter Quinctium et legatos regis fuerat. mors nuntiata Antiochi filii regis. quem missum paulo ante dixeram in diremit conloquia.