Ab urbe condita

haec ubi consul audivit, percunctatum ad Charopum mittit, satisne credendum super tanta re agresti censeret. Charopus renuntiari iubet, ita crederet, ut suae potius omnia quam illius potestatis essent.

cum magis vellet credere auderet mixtumque gaudio et metu gereret, auctoritate motus Charopi experiri spem oblatam statuit et,

ut averteret ab suspicione, biduo lacessere hostem dispositis ab omni copiis succedentibusque integris in locum defessorum non destitit.

quattuor milia inde lecta peditum et trecentos equites tribuno militum equites, quoad loca patiantur, ducere iubet; ubi ad invia equiti ventum sit, in planitie aliqua locari equitatum, pedites, qua dux monstraret viam, ire;

ubi, ut polliceatur, super caput hostium perventum sit, fumo dare signum nec antea tollere, quam ab se signo recepto pugnam coeptam arbitrari posset.

nocte itinera fieri iubet — et pernox forte luna erat — ; interdiu cibi quietisque sumeret tempus. ducem promissis ingentibus oneratum, si fides extet, vinctum tamen tribuno tradit.

his copiis ita dimissis eo intentius Romanus undique instat, † capit stationes.

interim die tertio cum verticem, quem petierant, Romani cepisse ac tenere se fumo significarent, tum vero trifariam divisis copiis consul valle media cum militum robore succedit, cornua dextra laevaque admovet castris;

nec segnius hostes obviam eunt. et dum aviditate certaminis provecti extra munitiones pugnant, haud paulo superior est Romanus miles et virtute et scientia et genere armorum;

postquam multis vulneratis interfectisque recepere se regii in loca munimento aut tuta, verterat periculum in

neque impunita temeritate inde recepissent sese, ni clamor primum ab tergo auditus, dein pugna etiam coepta amentis repentino terrore regios fecisset.

pars in fugam effusi sunt; pars, magis quia locus fugae deerat, quam quod animi satis esset ad pugnam, cum substitissent, ab hoste et a fronte et ab tergo urgente circumventi sunt.

deleri totus exercitus potuit, si fugientis persecuti victores essent;

sed equitem angustiae locorumque asperitas, peditem armorum gravitas impediit.

rex primo effuse ac sine respectu fugit; dein quinque milium spatium progressus, cum ex iniquitate locorum, id quod erat, suspicatus esset, sequi non posse hostem, substitit in tumulo quodam dimisitque suos per omnia iuga vallesque, qui palatos in unum colligerent.

non plus duobus milibus hominum amissis cetera omnis multitudo, velut signum aliquod secuta, in unum cum convenisset, frequenti agmine petunt Thessaliam.

Romani, quoad tutum fuit, insecuti caedentes spoliantesque caesos, castra regia, etiam sine defensoribus difficili aditu, diripiunt; atque ea nocte in suis castris manserunt.

postero die consul per ipsas angustias, quas inter valle se flumen insinuat, hostem sequitur.

rex primo die ad castra Pyrrhi pervenit; locus, quem ita vocant, est in Triphylia terrae Molottidis. inde postero die — ingens iter agmini, sed metus urgebat — in montes Lyncon perrexit.

ipsi Epiri sunt, interiecti Macedoniae Thessaliaeque; latus, quod vergit in Thessaliam, oriens spectat, septentrio a Macedonia obicitur. vestiti frequentibus silvis sunt; iuga summa campos patentes aquasque perennis habent.