Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
cytisi, vel si id non fuerit, viciae aut mihi. Curae autem debebit esse custodi, cum parturient aves, ut habeant quam mundissimis paleis constrata cubilia, eaque [*]()subinde converrat, et alia stramenta quam recentissima reponat.[*]()Nam pulicibus, atque aliis similibus [*]()replentur, quae [*]()secum affert avis, cum ad idem cubile revertitur. Assiduus autem debet esse custos et speculari parientes,[*]()quod se facere gallinae testantur crebris singultibus interiecta voce acuta.
Observare itaque dum edant ova, et [*]()confestim circumire oportebit cubilia, ut quae nata sunt recolligantur, notenturque quae quoque die sint edita, et quam recentissima supponantur glucientibus: sic enim appellant rustici aves eas quae volunt incubare; cetera vel reponantur, vel aere mutentur. Aptissima porro sunt ad excludendum recentissima quaeque. Possunt tamen etiam requieta supponi,
dum ne vetustiora sint quam dierum decem. Fere autem cum primum partum consummaverunt gallinae, incubare cupiunt ab idibus Ianuariis, quod facere non omnibus permittendum est; quoniam quidem novellae magis edendis, quam excludendis ovis utiliores sunt: inhibeturque cupiditas incubandi [*]()pinnula per nares traiecta.[*]()Veteranas igitur aves ad hanc rem eligi oportebit, quae iam saepius id fecerint;
moresque earum maxime pernosci, quoniam aliae melius [*](eaque ac: que S: quae A. ) [*](reponat ac: reponant SA. ) [*](post similibus add. animalibus ac. ) [*](quae om. SA. ) [*](speculari parientes ac: specularientes SA. ) [*](observare itaque dum edant ova et ac: observare dum edant ova itaque dum et S: observare idum edant ova itaque dum et A. ) [*](incubandi ac: incubando SA. ) [*]( per nares traiecta ac: per nasi et a S: per nasia et a A. )
Pulli autem duarum aut trium avium exclusi,[*]()dum adhuc teneri sunt, ad unam, quae sit melior nutrix, transferri debent, sed primo quoque die, dum mater suos et alienos propter similitudinem dignoscere non potest. Verumtamen servare oportet modum. Neque enim debet maior esse quam triginta capitum. Negant [*]()enim hoc ampliorem gregem posse ab una nutriri.
Numerus ovorum, quae subiciuntur, impar observatur,[*]()nec semper idem. Nam primo tempore, id est mense Ianuario, quindecim, nec unquam plura subici debent: Martio, XIX,[*]()nec his pauciora: unum et viginti Aprili:[*]()tota deinde aestate usque in calendas Octobris totidem.[*]()Postea supervacua est huius rei cura, quod frigoribus exclusi pulli plerumque intereunt.
Plerique tamen etiam ab aestivo solstitio non putant bonam pullationem, quod ab eo tempore etiam si facilem educationem habent, iustum tamen non capiunt incrementum. Verum suburbanis [*](educant a: educent SAc. ) [*](convenient S: conveniet a: conveniunt A: convenit c. ) [*](exclusi edd.: excusi SA: excussi ac. ) [*](negant Aa: necant S: negat c. ) [*](impar observatur om. S. ) [*](Martis XIX edd.: Maio viii (aut novem) SAac. ) [*](unum et viginti Aprili edd.: undecim Aprili SAa: unde cum Aprili c. ) [*](totidem edd.: tredecim (aut XIII) SAac. )