Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Femina sus [*]()habetur ad partus edendos idonea[*]()fere usque in annos septem, quae quanto fecundior est, celerius senescit. Annicula non improbe concipit, sed iniri [*]()debet mense Februario. Quattuor quoque mensibus feta, quinto parere, cum iam herbae solidiores sunt, ut et firma lactis maturitas porcis contingat, et cum desie- [*](frequentius S: frequenter AR. ) [*](amplitudine S: -em A ac. ) [*](eximii S: eximit AR. ) [*](rostri S: rostribus Aac. ) [*](brevis SA: brevibus R. ) [*](resupina SAR. ) [*](esse ineuntes Lundström: esseminant et SAR. ) [*](longissimis SAR. ) [*](nigrae sete S1: nigrae sedet S2: nigraes et egrex A. ) [*](suus SA. ) [*](edendo nea SA1 ) [*](iniri Ald.: inire SAR. )
Hoc autem fit longinquis regionibus, ubi nihil nisi submittere expedit. Nam suburbanis lactens [*]()porcus aere [*]()mutandus est: sic enim mater non educando labori subtrahitur, celeriusque iterum conceptum partum edet. Idque bis [*]()anno faciet. Mares, vel cum primum ineunt semestres, aut cum saepius progeneraverunt, trimi [*]()aut quadrimi castrantur, ut possint pinguescere.
Feminis quoque vulvae ferro exulcerantur, et cicatricibus clauduntur, ne sint genitales. Quod facere non intelligo quae ratio compellat,[*]()nisi penuria cibi. Nam ubi est ubertas pabuli, submittere prolem semper expedit.
Omnem porro situm ruris pecus hoc usurpat. Nam et montibus et campis commode pascitur, melius tamen palustribus agris, quam sitientibus. Nemora sunt convenientissima, quae vcstiuntur [*]()quercu, subere, fago, cerris, ilicibus, oleastris, termitibus, corylis, pomiferisque silvestribus, ut sunt albae spinae, Graecae siliquae, iuniperus, lotus, pampinus, cornus, arbutus, prunus, et paliurus, atque achrades pyri. Haec enim diversis temporibus mitescunt, ac paene toto anno gregem saturant.