Res Rustica

Atque haec fere communia sunt in comparandis ovibus. Illa etiam tuendis: humilia facere stabula, sed in longitudinem potius quam in latitudinem porrecta,[*]()ut simul et hieme calida sint, nec angustiae fetus oblidant.[*]()Ea poni debent contra medium diem: namque id pecus, quamvis ex omnibus animalibus sit [*]()vestitissimum, frigoris tamen impatientissimum est, nec minus aestivi vaporis. Itaque cohors clausa sublimi macerie praeponi vestibulo debet, ut sit in eam tutus exitus aestuanti;[*]()deturque opera, ne quis humor consistat, ut semper quam aridissimis filicibus [*]()vel culmis stabula constrata sint, quo purius [*]()et mollius incubent foetae, sintque illa [*]()mundissima, neque earum valetudo, ' quae praecipue custodienda est, infestetur uligine.

Omnia autem pecudi larga praebenda sunt alimenta. Nam vel exiguus numerus, cum pabulo satiatur, plus domino reddit, quam maximus grex, si senserit penuriam. Sequeris autem novalia non solum herbida, sed quae plerumque vidua sunt spinis; utamur [*]()enim saepius auctoritate divini carminis: Si tibi lanitium curae est, primum aspera silva Lappaeque tribulique absint; [*](porrectã S: profectam A. ) [*](obligant SAac. ) [*](sit S: om. AB. ) [*](aestuanti Richter: aestivandi prior. edd. ) [*](filicibus Se: felicibus Aa. ) [*](plurius SAR. ) [*](sint quala Gesner: sint quola SAac. ) [*](utamur ac: utantur c: utam S1A: utar S2. )

quoniam ea res, ut ait idem, scabras oves reddit, cum tonsis illotus [*]()adhaesit Sudor, et hirsuti secuerunt corpora vepres: tum etiam quotidie minuitur lanae fructus,[*]()quae quanto prolixior in pecore concrescit, tanto magis obnoxia[*]()est rubis, quibus velut hamis inuncata pascentium tergoribus avellitur. Molle vero pecus etiam velamen, quo protegitur, amittit,[*]()atque id non parvo sumptu reparatur.

Inter auctores fere constat, primum esse admissurae tempus vernum Parilibus,[*]()si sit ovis matura,[*]()sin vero [*]()feta, circa Iulium mensem. Prius tamen haud dubie probabilius,[*]()ut messem vindemia,[*]()fructum deinde vineaticum fetura pecoris excipiat, et totius autumni pabulo satiatus agnus ante maestitiam frigorum atque hiemis ieiunium confirmetur. Nam melior est autumnalis verno, sicut ait verissime Celsus; quia [*]()magis ad rem pertinet, ut ante aestivum quam hibernum solstitium convalescat: solusque ex omnibus bruma commode nascitur.

Ac si res exigit, ut plurimi mares progenerandi sint, Aristoteles vir callidissimus rerum naturae praecipit [*](inlutus S1A: inlotus .S2. ) [*](fructus S: om. Aac. ) [*](obnoxia S: obnoxium Aac. ) [*](admittit SAc: amittit a. ) [*](Parilibus S: paribus Aac. ) [*](matura S: mature Aac. ) [*](sin vero ed. pr.: sincera SAac. ) [*](probabilis SAac. ) [*](mensem vindemiam SAa: messem vindemiam c. ) [*](quia S: qui Aac. )