Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Inter auctores fere constat, primum esse admissurae tempus vernum Parilibus,[*]()si sit ovis matura,[*]()sin vero [*]()feta, circa Iulium mensem. Prius tamen haud dubie probabilius,[*]()ut messem vindemia,[*]()fructum deinde vineaticum fetura pecoris excipiat, et totius autumni pabulo satiatus agnus ante maestitiam frigorum atque hiemis ieiunium confirmetur. Nam melior est autumnalis verno, sicut ait verissime Celsus; quia [*]()magis ad rem pertinet, ut ante aestivum quam hibernum solstitium convalescat: solusque ex omnibus bruma commode nascitur.
Ac si res exigit, ut plurimi mares progenerandi sint, Aristoteles vir callidissimus rerum naturae praecipit [*](inlutus S1A: inlotus .S2. ) [*](fructus S: om. Aac. ) [*](obnoxia S: obnoxium Aac. ) [*](admittit SAc: amittit a. ) [*](Parilibus S: paribus Aac. ) [*](matura S: mature Aac. ) [*](sin vero ed. pr.: sincera SAac. ) [*](probabilis SAac. ) [*](mensem vindemiam SAa: messem vindemiam c. ) [*](quia S: qui Aac. )
Post feturam deinde longinquae regionis opilio villicus fere omnem sobolem pastioni [*]()reservat; suburbanae, teneros agnos, dum adhuc herbae sunt expertes, lanio tradit, quoniam et parvo sumptu devehuntur, et iis submotis, fructus lactis ex matribus non minor [*]()percipitur. Submitti tamen etiam in vicinia urbis quintum quemque [*]()oportebit. Nam vernaculum pecus peregrino longe est utilius:
nec committi debet, ut [*]()totus grex effetus [*]()senectute dominum destituat: cum praesertim boni pastoris vel prima cura sit annis omnibus in demortuarum vitiosarumque ovium locum totidem vel etiam plura capita substituere: quoniam saepe frigorum atque hiemis saevitia pastorem decipit, et eas oves [*]()interimit, quas ille tempore autumni ratus adhuc esse [*]()
tolerabiles, non submoverat. Quo magis etiam propter hos casus, nisi quae validissima [*]()non [*]()com- [*](et SAac. ) [*](ratione a: -em SA. ) [*](pastioni S: -e Aac. ) [*](minor ac: mino A: om. S. ) [*](quicumq; A. ) [*](ut S: om. Aac. ) [*](effectus Aac: effectu S. ) [*](eas oves Ald.: exe ovis S: ex eo vix Aac. ) [*](esse iS2: essem S1A. ) [*](validissimo SAac. ) [*](non Sa: anon A: anno c. )