Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Si dolor permanet, ungulas circumsecare, et uncta [*]()manu per anum inserta fimum extrahere, rursusque agere currentem. Si nec hoc profuit, tres caprifici aridi conteruntur, et eum dodrante aquae calidae dantur. Ubi nec haec medicina processit, myrti silvestris foliorum duae librae laevigantur, totidemque sextarii calidae aquae mixti per vas ligneum faucibus infunduntur. Atque ita sub cauda sanguis emittitur. Qui cum satis profluxit, inhibetur papyri ligamine. Tum concitate agitur pecus cousque dum anhelet.

Sunt et ante detractionem sanguinis illa remedia: tribus heminis vini triens [*]()pinsiti alii [*]()permiscetur, et post eam potionem currere cogitur, vel salis sextans eum cepis decem conteritur, et ad- [*](nocte unam SA: noctem unam R. ) [*](dolor sequitur S2: dolori sequitur SA1R. ) [*](cuncta SAR. ) [*](triens Svennung: tribus SAR. ) [*](pinsiti alii ed. pr.: pinsitiali SAR. )

v.2.p.150
mixto melle dococto collyria immittuntur alvo,[*]()atque ita citatus bos agitur.

Ventris quoque et intestinorum dolor sedatur visu nantium et maxime anatis. Quam si conspexerit, cui intestinum dolet, celeriter tormento liberatur. Eadem anas maiore profectu mulos 2 et equinum genus conspectu suo sanat. Sed interdum nulla prodest medicina. Sequitur terminum3 vitium, quorum signum est cruenta et mucosa ventris proluvies.

Remedio sunt cupressini quindecim coni, totidemque gallae, et utrorumque [*]()ponderis vetustissimus caseus.[*]()Quibus in unum tunsis admiscentur austeri vini quattuor sextarii, qui pari mensura per quatriduum dispensati dantur: nec desint lentisci myrtique [*]()et oleastri cacumina. Viridis alvus [*]()corpus ac vires carpit, operique inutilem reddit. Quae cum accident, prohibendus erit bos potione per triduum,

primoque die cibo abstinendus. Sed mox cacumina oleastri et arundinis, item baccae lentisci myrtique [*]()dandae; nec potestas aquae nisi quam parcissime facienda est. Sunt qui tenerorum lauri foliorum libram [*]()et abrotonum ceraticum,[*]()pari portione deferam; [*]()cum aquae calidae duobus sextariis, atque ita faucibus infundant, eademque pabula, ut supra dixi-

mus, obiciant. Quidam vinaceorum duas libras torre- [*](albo SAR. ) [*](mulos R: mulus SA. ) [*](terminum S: minũ A: minus R. ) [*](utrorumque S: vivorumque AR. ) [*](caseus S: caeses A: ceses R. ) [*](myrtiq; ed. pr.: murtisq; SAa. ) [*](albos SAR. ) [*](myrti ed. pr.: multi SAR. ) [*](tenerorum lauri foliorum libram scripsi: teneram laurum coloni libram SAR. ) [*](ceraticum SAR: cepaticum Lundström. ) [*](deterant S: dederant AR. )

v.2.p.152
faciunt, et ita conferunt cum totidem sextariis vini austeri, potandumque medicamentum praebent, omni alio humore subtracto,[*]()nec minus cacumina praedictarum arborum obiciunt. Quod si neque ventris restiterit [*]()citata proluvies, neque intestinorum ac ventris dolor, cibosque respuet, et prae-gravato capite saepius coniverit,[*]()lacrimaeque ab oculis et pituita a naribus profluent, usque ad ossa frons media uratur, auresque ferro descindantur.[*]()Sed vulnera facta igne dum [*]()sanescunt, defricare bubula urina convenit; at ferro rescissa melius pice et oleo curantur.

Solent etiam fastidia ciborum afferre vitiosa incrementa linguae, quas ranas veterinarii vocant. Haec ferro reciduntur, et sale cum alio pariter trito vulnera defricantur, donec lacessita pituita profluat.6 Tum vino perluitur os, et interposito unius horae spatio virides herbae vel frondes dantur, dum facta ulcera cicatrices ducant.

Si neque ranae fuerint, neque alvus citata, et nihilo minus cibos non appetet, proderit alium pinsitum cum oleo per nares infundere, vel sale et cunila defricare fauces, vel eandem partem alio tunso et alecula linire. Sed haec si solum fastidium est. [*](omni alio humore, subtracto Svennung ex cit. Palladii: omnia in umores supra dixi SA. ) [*](restiterit edd.: eriserit S: crescent AR. ) [*](coniverit Svennung: consuevit SAR. ) [*](decidantur SA. ) [*](indu S: interdum AR. )

v.2.p.154

Febricitanti bovi convenit abstineri cibo uno die, postero deinde exiguum sanguinem ieiuno sub cauda emitti, atque interposita hora modicae magnitudinis coctos brassicae coliculos triginta ex oleo et garo1 salivati more demitti, eamque escam per quinque dies ieiuno dari. Praeterea cacumina lentisci aut oleae, vel tenerrimam quamque frondem, ac pampinos vitis obici; tum etiam spongia labra detergeri, et aquam frigidam ter die praeberi potandam.

Quae medicina sub tecto fieri debet, nec ante sanitatem bos emitti. Signa febricitantis manantes lacrimae, gravatum caput, oculi compressi, fluidum salivis os, longior et cum quodam impedimento tractus spiritus, interdum et cum gemitu.

Recens tussis optime salivato farinae hordeaceae discutitur. Interdum magis prosunt gramina concisa, et his admixta fresa faba. Lentis quoque valvulis exemptae et minute molitae miscentur aquae calidae sextarii duo, factaque sorbitio per cornu infunditur. Veterem tussim sanant duae librae hyssopi macerati sextariis aquae tribus. Nam id medicamentum teritur, et eum lentis minute, ut dixi, molitae sextariis quattuor more salivati datur, ae postea aqua hyssopi per cornu infunditur.

Porri [*](garo ed. pr.: caro SAR. )

v.2.p.156
enim succus cum[*]()oleo, vel ipsa fibra cum hordeacea farina contrita remedium [*]()est. Eiusdem radices 'diligenter lotae, et cum farre triticeo pinsitae [*]()ieiunoque datae vetustissimam tussim discutiunt. Facit idem pari mensura ervum sine valvulis cum torrido [*]()hordeo molitum et salivati more in fauces demissum.

Suppuratio melius ferro rescinditur quam medicamento. Expressa deinde sanie sinus 5 ipse, qui eam continebat, calida bubula urina eluitur, atque ita linamentis pice liquida et oleo imbutis colligatur: vel si colligari ea pars non potest, lamina candenti sebum caprinum aut bubulum instillatur.

Quidam, cum vitiosam partem inusserunt, urina vetere humana eluunt,[*]()atque ita aequis ponderibus incocta pice liquida cum vetere axungia linunt.

Sanguis demissus in pedes claudicationem affert. Quod cum accidit, statim ungulam inspicito.7 Tactus autem fervorem demonstrat: nec bos vitiatam partem vehementius premi patitur. Sed si sanguis adhuc supra ungulas in cruribus est, frictione assidua discutitur; vel, cum ea nihil profuit, scarificatione emittitur.8 At si iam in ungulis est, inter duos

ungues cultello leviter aperies.[*]()Postea linamenta [*](succus cum Lundström: sucum SA. ) [*](remedium S: remedia A1: remedio A2R. ) [*](pinsite R: pinsita SA. ) [*](torreo SAR. ) [*](sasinus SAR. ) [*](partem—cluunt ex cit. Palladii edi. partẽminus seruntur inhabeture hurane luunt S: parto minus seruntur inhabeturae rane luunt A. ) [*](ungula inspicit SAR. ) [*](hemitur SAR: emititur c. ) [*]( aperiet SAR. )

v.2.p.158
sale atque aceto imbuta [*]()applicantur, ac solea spartea pes induitur,[*]()maximeque datur opera, ne bos in aquam pedem mittat et ut sicce stabuletur. Hic idem sanguis nisi emissus fuerit, famicem creabit, qui si suppuraverit, tarde percurabitur: primum ferro circumcisus et expurgatus, deinde pannis aceto et sale et oleo madentibus inculcatis, mox axungia vetere et sebo hircino pari pondere decoctis, ad sanitatem perducitur.

Si sanguis in inferiore parte ungulae est, extrema pars ipsius unguis ad vivum resecatur, et ita emittitur, ac linamentis pes involutus spartea munitur. Mediam ungulam ab inferiore parte non expedit aperire, nisi eo loco iam suppuratio facta est. Si dolore nervorum claudicat, oleo et sale genua poplitesque [*]()et crura confricanda sunt, donec sanetur.

Si genua intumuerint, calido aceto fovenda sunt, et Uni semen aut milium detritum conspersumque aqua mulsa imponendum: spongiae [*]()quoque ferventi aqua imbutae [*]()et expressae [*]()litaeque [*]()melle recte genibus applicantur, ac fasciis circumdantur. Quod si tumori subest aliquis humor, fermentum vel farina hordeacea ex passo aut aqua mulsa decocta imponitur: et cum maturuit suppuratio, rescinditur ferro, eaque emissa, ut supra docuimus, linamentis curatur.

Possunt etiam, ut Cornelius Celsus prae- [*](imbuta R: inbuto SA. ) [*](inducitur SAR. ) [*](popliteque SA: poplitesque c. ) [*](sphongia S: spongia R: phongio A. ) [*](inbuta SA. ) [*](expressa SAR. ) [*](litae quae A: lita que S. )

v.2.p.160
cipit, lilii radix aut scilla cum sale, vel sanguinalis herba, quam poligonum Graeci appellant, vel marrubium ferro reclusa sanare. Fere autem omnis dolor corporis, si sine vulnere est, recens melius fomentis discutitur; vetus uritur, et supra ustum butyrum vel caprina instillatur adeps.

Scabies extenuatur trito alio defricta;1 eodemque remedio curatur rabiosae canis vel lupi morsus, qui tamen et ipse imposito vulneri vetere salsamento aeque bene sanatur. Et ad scabiem praesentior alia medicina est. Cunila bubula,2 et sulphur conteruntur, admixtaque amurca cum oleo atque 3 aceto incoquuntur; deinde tepefactis scissum alumen tritum spargitur. Id medicamentum candente4