Res Rustica

Itaque cum ablegabuntur, in ea loca perducendi sunt, quibus nullum impascitur pecus, ne adventu suo etiam illi tabem afferant. Evincendi sunt autem quamvis pestifcri morbi, et exquisitis remediis propulsandi. Tunc panacis et eryngii radices faeniculi seminibus miscendae, et cum fricti [*]()ac moliti tritici farina candenti aqua conspergendae, eoque medicamine salivandum aegrotum pecus.

Tunc paribus casiae myrrhacque et thuris ponderibus, ac tantundem sanguinis marinae testudinis miscetur potio cum vini veteris sextariis tribus, et ita per nares infunditur. Sed ipsum medicamentum ponderis sescunciae divisum portione aequa per triduum cum vino dedisse sat erit. Praesens etiam remedium cognovimus radiculae, quam pastores consiliginem vocant. Ea in Marsis montibus plurima nascitur, omnique pecori maxime est salutaris. Laeva [*](meta ut SAR. ) [*](frequenter Lundström: frequen (sequ. vae. sp.) SAR. ) [*](haec 5: hcc A: hoc c. ) [*](desidit SA: decidit ac. ) [*](facere S2: face S1AR. ) [*](grege SAR. ) [*](mutandus S: mutatus AR. ) [*](fricti S: defruti AR. )

Usus eius traditur talis. Aenea fibula pars auriculae latissima circumscribitur, ita ut manante sanguine tanquam O literae ductus [*]()appareat. Hoc et intrinsecus et ex superiore parte auriculae cum factum est, media pars descripti orbiculi eadem fibula transuitur, et facto foramini praedicta radicula inseritur; quam eum recens plaga comprehendit, ita continet, ut elabi [*]()non possit: in eam deinde auriculam omnis vis morbi pestilensque virus dicitur,[*]()donec pars, quae fibula circumscripta est, demortua excidit, et minimae partis iactura caput conservatur.

Cornelius Celsus etiam visci folia eum vino trita per nares infundere iubet. Haec facienda, si gregatim pecora laborant: illa deinceps, si singula.

Cruditatis signa sunt crebri ructus ac ventris sonitus, fastidia cibi, nervorum intentio, hebetes oeuli. Propter quae bos neque ruminat neque lingua se deterget. Remedio erunt aquae calidae duo congii, et mox triginta brassicae modicae caules coeti et ex aceto dati.

Sed uno die abstinendum est alio cibo. Quidam clausum intra tecta continent, ne pasci possit. Tum lentisci oleastrique cacuminum pondo iv, et libram[*]()mellis una trita permiscent aquae [*](littere ductum SA. ) [*](ea labi SAR. ) [*](ei igitur S: efficitur A1: elicit c: dicitur A2a. ) [*](libra SAR. a Aulus Cornelius Celsus, a contemporary of Columella, besides his book on medicine which has survived, also wrote on agriculture. )

Hoc per triduum fieri debet, ut omnis causa languoris discutiatur. Nam si neglecta cruditas est, et inflatio ventris et intestinorum maior dolor insequitur,[*]()qui nec capere cibos sinit, gemitus exprimit, locoque stare non patitur, saepe decumbere, et agitare caput, caudamque crebrius agere cogit. Manifestum remedium est proximam clunibus partem caudae vinculo vehementer obstringere, vinique sextarium cum olei hemina faucibus infundere atque ita citatum per mille et quingentos passus agere.

Si dolor permanet, ungulas circumsecare, et uncta [*]()manu per anum inserta fimum extrahere, rursusque agere currentem. Si nec hoc profuit, tres caprifici aridi conteruntur, et eum dodrante aquae calidae dantur. Ubi nec haec medicina processit, myrti silvestris foliorum duae librae laevigantur, totidemque sextarii calidae aquae mixti per vas ligneum faucibus infunduntur. Atque ita sub cauda sanguis emittitur. Qui cum satis profluxit, inhibetur papyri ligamine. Tum concitate agitur pecus cousque dum anhelet.

Sunt et ante detractionem sanguinis illa remedia: tribus heminis vini triens [*]()pinsiti alii [*]()permiscetur, et post eam potionem currere cogitur, vel salis sextans eum cepis decem conteritur, et ad- [*](nocte unam SA: noctem unam R. ) [*](dolor sequitur S2: dolori sequitur SA1R. ) [*](cuncta SAR. ) [*](triens Svennung: tribus SAR. ) [*](pinsiti alii ed. pr.: pinsitiali SAR. )

Ventris quoque et intestinorum dolor sedatur visu nantium et maxime anatis. Quam si conspexerit, cui intestinum dolet, celeriter tormento liberatur. Eadem anas maiore profectu mulos 2 et equinum genus conspectu suo sanat. Sed interdum nulla prodest medicina. Sequitur terminum3 vitium, quorum signum est cruenta et mucosa ventris proluvies.

Remedio sunt cupressini quindecim coni, totidemque gallae, et utrorumque [*]()ponderis vetustissimus caseus.[*]()Quibus in unum tunsis admiscentur austeri vini quattuor sextarii, qui pari mensura per quatriduum dispensati dantur: nec desint lentisci myrtique [*]()et oleastri cacumina. Viridis alvus [*]()corpus ac vires carpit, operique inutilem reddit. Quae cum accident, prohibendus erit bos potione per triduum,

primoque die cibo abstinendus. Sed mox cacumina oleastri et arundinis, item baccae lentisci myrtique [*]()dandae; nec potestas aquae nisi quam parcissime facienda est. Sunt qui tenerorum lauri foliorum libram [*]()et abrotonum ceraticum,[*]()pari portione deferam; [*]()cum aquae calidae duobus sextariis, atque ita faucibus infundant, eademque pabula, ut supra dixi-

mus, obiciant. Quidam vinaceorum duas libras torre- [*](albo SAR. ) [*](mulos R: mulus SA. ) [*](terminum S: minũ A: minus R. ) [*](utrorumque S: vivorumque AR. ) [*](caseus S: caeses A: ceses R. ) [*](myrtiq; ed. pr.: murtisq; SAa. ) [*](albos SAR. ) [*](myrti ed. pr.: multi SAR. ) [*](tenerorum lauri foliorum libram scripsi: teneram laurum coloni libram SAR. ) [*](ceraticum SAR: cepaticum Lundström. ) [*](deterant S: dederant AR. )

Solent etiam fastidia ciborum afferre vitiosa incrementa linguae, quas ranas veterinarii vocant. Haec ferro reciduntur, et sale cum alio pariter trito vulnera defricantur, donec lacessita pituita profluat.6 Tum vino perluitur os, et interposito unius horae spatio virides herbae vel frondes dantur, dum facta ulcera cicatrices ducant.

Si neque ranae fuerint, neque alvus citata, et nihilo minus cibos non appetet, proderit alium pinsitum cum oleo per nares infundere, vel sale et cunila defricare fauces, vel eandem partem alio tunso et alecula linire. Sed haec si solum fastidium est. [*](omni alio humore, subtracto Svennung ex cit. Palladii: omnia in umores supra dixi SA. ) [*](restiterit edd.: eriserit S: crescent AR. ) [*](coniverit Svennung: consuevit SAR. ) [*](decidantur SA. ) [*](indu S: interdum AR. )

Febricitanti bovi convenit abstineri cibo uno die, postero deinde exiguum sanguinem ieiuno sub cauda emitti, atque interposita hora modicae magnitudinis coctos brassicae coliculos triginta ex oleo et garo1 salivati more demitti, eamque escam per quinque dies ieiuno dari. Praeterea cacumina lentisci aut oleae, vel tenerrimam quamque frondem, ac pampinos vitis obici; tum etiam spongia labra detergeri, et aquam frigidam ter die praeberi potandam.

Quae medicina sub tecto fieri debet, nec ante sanitatem bos emitti. Signa febricitantis manantes lacrimae, gravatum caput, oculi compressi, fluidum salivis os, longior et cum quodam impedimento tractus spiritus, interdum et cum gemitu.

Recens tussis optime salivato farinae hordeaceae discutitur. Interdum magis prosunt gramina concisa, et his admixta fresa faba. Lentis quoque valvulis exemptae et minute molitae miscentur aquae calidae sextarii duo, factaque sorbitio per cornu infunditur. Veterem tussim sanant duae librae hyssopi macerati sextariis aquae tribus. Nam id medicamentum teritur, et eum lentis minute, ut dixi, molitae sextariis quattuor more salivati datur, ae postea aqua hyssopi per cornu infunditur.

Porri [*](garo ed. pr.: caro SAR. )

Suppuratio melius ferro rescinditur quam medicamento. Expressa deinde sanie sinus 5 ipse, qui eam continebat, calida bubula urina eluitur, atque ita linamentis pice liquida et oleo imbutis colligatur: vel si colligari ea pars non potest, lamina candenti sebum caprinum aut bubulum instillatur.