Res Rustica

Novembri mense ac Deccmbri per sementem quantum appetit bos, tantum praebendum est: plerumque tamen sufficiunt singulis modii glandis et paleae ad satietatem datae, vel lupini macerati modii, vel ervi aqua conspersi sextarii vii permixti paleis, vel cicerculae similiter conspersae sextarii xii mixti paleis, vel singuli modii vinaceorum, si iis, ut supra dixi, large paleae adiciantur; vel si nihil horum est, per se faeni pondo quadraginta.

Sed non proderit cibis3 satiari pecora, nisi omnis adhibeatur 4 diligentia, ut salubri sint corpore, viresque conservent: quae utraque5 custodiuntur large dato per triduum medicamento, quod com- [*](maturuit SAR. ) [*](iuniperus R: -erius S: imperius A. ) [*](cibos S: cibus AR. ) [*](adhibeatur S2: adhibetur S1: adiuvetur AR. ) [*](utroque SAR. )

autumni, hiemis. Saepe etiam languor et nausea discutitur, si integrum gallinaceum crudum ovum ieiuni faucibus inseras, ae postero die spicas ulpici vel alii eum vino conteras, et in naribus infundas: neque haec tantum remedia salubritatem faciunt. Multi [*]()et largo sale miscent pabula; quidam marrubium deferunt[*]()eum oleo et vino; quidam porri fibras, alii grana thuris, alii sabinam herbam rutamque pinsitam[*]()mero diluunt, eaque medicamenta potanda praebent.

Multi caulibus vitis [*]()albae et valvulis ervi bubus medentur: nonnulli pellem serpentis obtritam cum vino miscent. Est [*]()etiam remedio eum dulci vino tritum serpyllum, et concisa et in aqua macerata scilla. Quae omnes praedictae potiones trium heminarum singulis diebus per triduum datae alvum purgant, depulsisque vitiis recreant vires.

Maxime tamen habetur salutaris amurca, si tantundem aquae misceas, et ea pecus insuescas; quae protinus dari non potest, sed primo cibi asperguntur; [*]()deinde exigua portione medicatur aqua, mox pari mensura mixta datur ad saturitatem. [*](lupini a: om. SAR. ) [*](multo SAR. ) [*](deterunt S: dederunt AR. ) [*](rutamque pinsitam Lundström: putaque vinitam SA. ) [*](vitibus SA: vitis ac. ) [*](est S: sed AR. ) [*](adspergunt SA. )

Nullo autem tempore et minime aestate utile est boves in cursum concitari: nam ea res aut alvum movet, aut1 frequenter 2 febrem. Cavendum quoque est, ne ad praesepia sus aut gallina perrepat. Nam hoc 3 quod decidit 4 immixtum pabulo, bubus affert necem. Sus aegra pestilentiam facere [*]()valet. Quae cum in gregem [*]()incidit, confestim mutandus [*]()est caeli status, et in plures partes distributo pecore longinquae regiones petendae sunt, atque ita segregandi a sanis morbidi, ne quis interveniat, qui contagione ceteros labefaciat.

Itaque cum ablegabuntur, in ea loca perducendi sunt, quibus nullum impascitur pecus, ne adventu suo etiam illi tabem afferant. Evincendi sunt autem quamvis pestifcri morbi, et exquisitis remediis propulsandi. Tunc panacis et eryngii radices faeniculi seminibus miscendae, et cum fricti [*]()ac moliti tritici farina candenti aqua conspergendae, eoque medicamine salivandum aegrotum pecus.