Res Rustica

Nec dubium quin ea longe melius cum suis folliculis, ante quam cluantur, praeberi possint. Nam et cibi et vini vires habent, nitidumque et hilare et corpulentum pecus faciunt. Si grano abstinemus, frondis aridae corbis pabulatorius [*]()modiorum viginti sufficit, vel faeni pondo triginta, vel sine modo viridis laurea et ilignea frondes. Et his, si regionis vis [*]()per-mittit, glans adicitur: quae nisi ad satietatem detur, scabiem parit. Potest etiam si proventus [*]()vilitatem[*]()

facit, semodius fabae fresae praeberi. Mense Februario plerumque eadem sunt cibaria. Martio et Aprili debet ad faeni pondus adici, qua terra proscinditur: sat autem erit pondo quadragena singulis dari. Ab idibus tamen mensis Aprilis usque in idus [*](armenta S: armento AR. ) [*](eae S: ea AR. ) [*](paleas S: paleis AR. ) [*](pabulatoribus SAR. ) [*](vis om. SAR. ) [*](proventus S: pro ventu A. ) [*](vilitatem R: vilitem SA. )

post fraxinea, et ab hac populnea. Ultimae sunt ilignea et qucrnea et laurea: sed eae post aestatem necessariae deficientibus ceteris. Possunt etiam folia ficulnea probe dari, si sit ea copia, aut stringere arbores expediat. Ilignea tamen vel melior est quernea, sed eius generis, quod spinas non habet; nam id quoque, ut iuniperus,[*]()respuitur a pecore propter aculeos.

Novembri mense ac Deccmbri per sementem quantum appetit bos, tantum praebendum est: plerumque tamen sufficiunt singulis modii glandis et paleae ad satietatem datae, vel lupini macerati modii, vel ervi aqua conspersi sextarii vii permixti paleis, vel cicerculae similiter conspersae sextarii xii mixti paleis, vel singuli modii vinaceorum, si iis, ut supra dixi, large paleae adiciantur; vel si nihil horum est, per se faeni pondo quadraginta.

Sed non proderit cibis3 satiari pecora, nisi omnis adhibeatur 4 diligentia, ut salubri sint corpore, viresque conservent: quae utraque5 custodiuntur large dato per triduum medicamento, quod com- [*](maturuit SAR. ) [*](iuniperus R: -erius S: imperius A. ) [*](cibos S: cibus AR. ) [*](adhibeatur S2: adhibetur S1: adiuvetur AR. ) [*](utroque SAR. )

autumni, hiemis. Saepe etiam languor et nausea discutitur, si integrum gallinaceum crudum ovum ieiuni faucibus inseras, ae postero die spicas ulpici vel alii eum vino conteras, et in naribus infundas: neque haec tantum remedia salubritatem faciunt. Multi [*]()et largo sale miscent pabula; quidam marrubium deferunt[*]()eum oleo et vino; quidam porri fibras, alii grana thuris, alii sabinam herbam rutamque pinsitam[*]()mero diluunt, eaque medicamenta potanda praebent.

Multi caulibus vitis [*]()albae et valvulis ervi bubus medentur: nonnulli pellem serpentis obtritam cum vino miscent. Est [*]()etiam remedio eum dulci vino tritum serpyllum, et concisa et in aqua macerata scilla. Quae omnes praedictae potiones trium heminarum singulis diebus per triduum datae alvum purgant, depulsisque vitiis recreant vires.

Maxime tamen habetur salutaris amurca, si tantundem aquae misceas, et ea pecus insuescas; quae protinus dari non potest, sed primo cibi asperguntur; [*]()deinde exigua portione medicatur aqua, mox pari mensura mixta datur ad saturitatem. [*](lupini a: om. SAR. ) [*](multo SAR. ) [*](deterunt S: dederunt AR. ) [*](rutamque pinsitam Lundström: putaque vinitam SA. ) [*](vitibus SA: vitis ac. ) [*](est S: sed AR. ) [*](adspergunt SA. )