Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Recens tussis optime salivato farinae hordeaceae discutitur. Interdum magis prosunt gramina concisa, et his admixta fresa faba. Lentis quoque valvulis exemptae et minute molitae miscentur aquae calidae sextarii duo, factaque sorbitio per cornu infunditur. Veterem tussim sanant duae librae hyssopi macerati sextariis aquae tribus. Nam id medicamentum teritur, et eum lentis minute, ut dixi, molitae sextariis quattuor more salivati datur, ae postea aqua hyssopi per cornu infunditur.
Porri [*](garo ed. pr.: caro SAR. )
Suppuratio melius ferro rescinditur quam medicamento. Expressa deinde sanie sinus 5 ipse, qui eam continebat, calida bubula urina eluitur, atque ita linamentis pice liquida et oleo imbutis colligatur: vel si colligari ea pars non potest, lamina candenti sebum caprinum aut bubulum instillatur.
Quidam, cum vitiosam partem inusserunt, urina vetere humana eluunt,[*]()atque ita aequis ponderibus incocta pice liquida cum vetere axungia linunt.
Sanguis demissus in pedes claudicationem affert. Quod cum accidit, statim ungulam inspicito.7 Tactus autem fervorem demonstrat: nec bos vitiatam partem vehementius premi patitur. Sed si sanguis adhuc supra ungulas in cruribus est, frictione assidua discutitur; vel, cum ea nihil profuit, scarificatione emittitur.8 At si iam in ungulis est, inter duos
ungues cultello leviter aperies.[*]()Postea linamenta [*](succus cum Lundström: sucum SA. ) [*](remedium S: remedia A1: remedio A2R. ) [*](pinsite R: pinsita SA. ) [*](torreo SAR. ) [*](sasinus SAR. ) [*](partem—cluunt ex cit. Palladii edi. partẽminus seruntur inhabeture hurane luunt S: parto minus seruntur inhabeturae rane luunt A. ) [*](ungula inspicit SAR. ) [*](hemitur SAR: emititur c. ) [*]( aperiet SAR. )
Si sanguis in inferiore parte ungulae est, extrema pars ipsius unguis ad vivum resecatur, et ita emittitur, ac linamentis pes involutus spartea munitur. Mediam ungulam ab inferiore parte non expedit aperire, nisi eo loco iam suppuratio facta est. Si dolore nervorum claudicat, oleo et sale genua poplitesque [*]()et crura confricanda sunt, donec sanetur.
Si genua intumuerint, calido aceto fovenda sunt, et Uni semen aut milium detritum conspersumque aqua mulsa imponendum: spongiae [*]()quoque ferventi aqua imbutae [*]()et expressae [*]()litaeque [*]()melle recte genibus applicantur, ac fasciis circumdantur. Quod si tumori subest aliquis humor, fermentum vel farina hordeacea ex passo aut aqua mulsa decocta imponitur: et cum maturuit suppuratio, rescinditur ferro, eaque emissa, ut supra docuimus, linamentis curatur.
Possunt etiam, ut Cornelius Celsus prae- [*](imbuta R: inbuto SA. ) [*](inducitur SAR. ) [*](popliteque SA: poplitesque c. ) [*](sphongia S: spongia R: phongio A. ) [*](inbuta SA. ) [*](expressa SAR. ) [*](litae quae A: lita que S. )
Scabies extenuatur trito alio defricta;1 eodemque remedio curatur rabiosae canis vel lupi morsus, qui tamen et ipse imposito vulneri vetere salsamento aeque bene sanatur. Et ad scabiem praesentior alia medicina est. Cunila bubula,2 et sulphur conteruntur, admixtaque amurca cum oleo atque 3 aceto incoquuntur; deinde tepefactis scissum alumen tritum spargitur. Id medicamentum candente4
sole illitum maxime prodest. Ulceribus gallae tritae remedio sunt; nec minus succus marrubii cum fuligine. Est et infesta pestis bubulo pecori, coriaginem rustici appellant, cum pellis ita tergori adhaeret, ut apprehensa manibus diduci a costis non possit. Ea res non aliter accidit,[*]()quam si bos aut ex languore aliquo ad maciem perductus est, aut sudans in opere faciendo refrixit, aut si sub onere pluvia madefactus est.
Quae quoniam perniciosa sunt, custodiendum est, ut cum ab opere boves redierint [*]()adhuc aestu-antes anhelantesque, vino aspergantur, et offae adipis faucibus eorum inserantur. Quod si praedictum vitium inhaeserit, proderit [*]()decoquere laurum, et ea [*](defricta S: defricto AR. ) [*](cunicula bubula S: cuniculabula AR. ) [*](aqua SAR. ) [*](cantendcnte SAR. ) [*](accedit SAR. ) [*](redidcrint SA: redierint ac. ) [*](proderit S2c: prodiderit S1AR. )
Est etiam illa gravis pernicies, cum pulmones exulcerantur. Inde tussis et macies, et ad ultimum phthisis invadit. Quae ne mortem afferant, radix consiliginis ita, ut supra docuimus, perforatae auriculae inseritur, tum porri succus instar heminae pari olei mensurae miscetur, et cum vini sextario potandus datur diebus compluribus.
Interdum et tumor palati cibos respuit, crebrumque suspirium facit, et hanc speciem praebet, ut bos in latus [*]()pendere videatur. Ferro palatum prodest [*]()et sauciare, ut sanguis profluat, et exemptum valvulis ervum maceratum, viridemque frondem, vel aliud molle pabulum, dum sanetur, praebere.
Si in opere collum contuderit,[*]()praesentissimum est remedium sanguis de aure emissus: aut si id factum, non erit, herba, quae vocatur avia,[*]()eum sale trita et imposita. Si cervix mota et deiecta est, considerabimus quam in partem declinet, et ex diversa auricula sanguinem detrahemus. Ea porro vena, quae in aure videtur esse amplissima, sarmento prius [*](pelle SAR. ) [*](bos in latus Lundström: bos lotus SAR. ) [*](prodest add. Schneider ex Vegetio iv. 14. ) [*](contuderit S: contunderit AR. ) [*](avia Aldus: habia SAR. )