Res Rustica

Columella, Lucius Junius Moderatus

Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.

Plerumque etiam locis siccis et humidis arbores musco infestantur. Quem nisi ferramento eam [*]()raseris,[*]()nec fructum nec laetam frondem [*]()olea inducet. Quin etiam compluribus interpositis annis olivetum putandum est: nam veteris proverbii meminisse convenit, eum qui aret olivetum, rogare [*]()fructum; qui stercoret, exorare; qui caedat, cogere. Quod tamen satis erit octavo anno fecisse, ne fructuarii rami subinde amputentur.

Solent etiam quamvis laetae arbores fructum non afferre. Eas terebrari gallica terebra convenit, atque ita in foramen [*]()viridem taleam [*]()oleastri arcte immitti.[*]()Sic velut inita arbor fecundo semine [*](si om. SAac. ) [*](satisfaciant edd.: satis servari S: satis servaveri A: satis servaveris a: satis servaverimus c. ) [*](vel add. Schneider. ) [*](insulsae congius Schneider: in singulis condivis SAc: in singulis congiis a. ) [*](calefacit SAac. ) [*](minus ex Palladio add. Schneider. ) [*](Post nam add. eius SAac. ) [*](eam scripsi: ea SAac. ) [*](reseris SA: resccaveris ac. ) [*](laeta fronde SAac. ) [*](rigare SAac. ) [*]( formem SAac. ) [*]( viridam talem SA: viridem talem ac. ) [*]( partem dimitti Aac: parte dimitti S. )

v.2.p.86
fertilior extat. Sed [*]()haec ablaqueatione adiuvanda est amurcaque insulsa cum suilla vel nostra urina [*]()vetere, cuius utriusque modus servatur.[*]()Nam maximae arbori, ut tantundem aquae misceatur,[*]()urna abunde erit. Solent etiam vitio soli [*]()fructum oleae negare.[*]()Cui rei sic medebimur.

Altis gyris ablaqueabimus eas, deinde calcis pro magnitudine arboris plus minusve circumdabimus: sed minima arbor modium postulat. Hoc remedio si nihil fuerit effectum, ad praesidium insitionis confugiendum erit. Quemadmodum autem olea inserenda sit, postmodo dicemus. Non nunquam etiam in olea unus ramus ceteris aliquanto est laetior. Quem nisi recideris, tota arbor contristabitur. Ac de olivetis hactenus dixisse satis est. Superest ratio [*]()pomiferarum arborum, cui rei deinceps praecepta dabimus.

Modum pomarii, priusquam semina seras,8 circummunire 9 maceriis vel saepe vel fossa praecipio,10 nec solum pecori, sed et homini transitum negare, quoniam si saepius cacumina manu detracta aut a pecoribus praerosa sunt, in perpetuum semina incrementum capere nequeunt.

Generatim autem dis- [*](Post sed add. si SAac. ) [*](nostra urina: natura SAac. ) [*](servaturum SAac. ) [*](misceatur ac: misatur SA. ) [*](soli a: sol SAc. ) [*](negare S: nccare Aac. ) [*](ratio om. SAac. )

v.2.p.88
ponere arbores utile est, maxime ne [*]()etiam imbecilla a valentiore prematur, quia nec viribus nec magnitudine par est, imparique spatio temporis adolescit. Terra, quae vitibus apta est, etiam arboribus est utilis. Ante annum, quam seminare voles, scrobem fodies.[*]()Ita sole pluviisve [*]()macerabitur, et quod [*]()

positum est cito comprehendet.[*]()At si eodem anno et scrobem facere [*]()et arbores serere properabis,[*]()minime autem duos menses scrobes [*]()fodito, postea stramentis incensis calefacito; quos si latiores patentioresque feceris,[*]()laetiores uberioresque fructus percipies.

Sed scrobis clibano similis sit, imus summo [*]()patentior, ut laxius radices vagentur ac minus frigoris hieme [*]()minusque aestate vaporis per angustum os penetret,[*]()etiam clivosis locis terra, quae in eum congesta est, a pluviis non abluatur.

Arbores raris intervallis serito, ut, cum creverint, spatium habeant, quo ramos extendant. Nam si spisse posueris, nec infra serere quid poteris, nec ipsae fructuosae erunt, nisi intervulseris: itaque inter ordines quadragenos pedes minimumque tricenos relinquere convenit.

Semina lege crassa non minus quam manubrium bidentis, recta, levia, [*](ne a: om. SAc. ) [*](fodies SA: fodi c: fodere a: fodito edd. ) [*](pluviave a: pluviasve c: pluviasne SA. ) [*](qua c: qua pedes SAa. ) [*](comprehendet S: compedit A: competet ac. ) [*](facere om. SAac. ) [*](properabis Brouckhusius: proibis S: prohibis A: prohibes a: prohibe c. ) [*](autem duos menses serobes add. edd. ex libro de Arboribus 20, 1: om. SAac. ) [*](feceris ac: seris SA. ) [*](imus summo ex libro de Arboribus l.c. edd.: humu3 summum S: humus summus o: unius summum Ac. ) [*]( hieme om. SAac. ) [*]( openetrum SAc: penetrum a. )

v.2.p.90
procera, sine ulceribus, integro libro. Ea bene et celeriter comprehendent. Si ex arboribus [*]()ramos [*]()sumes,[*]()de iis quae quotannis bonos et uberes fructus afferunt, digito ab humeris [*]()qui sunt contra solem orientem. Si cum radice plantam posueris, incrementum maius futurum quam ceteris senties. Arbor insita fructuosior est quam quae insita non est, id est,[*]()quam quae ramis [*]()aut plantis ponetur.[*]()