Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Est et alterum genus arbusti Gallici, quod vocatur rumpotinum. Id desiderat arborem humilem nec frondosam. Cui rei maxime videtur esse [*](et rores ac: errores SA. ) [*](dirrare SA: diradare a: durare c. ) [*](nimis SAac. ) [*](faceret SAac. ) [*](commendabili SAac. ) [*](post restituere add. vitem SAac: om. Pontedera. ) [*](nec tam viviradice frequentare Gesner: que aut enectam viviradici frequenter S: quae aut nectam viviradici frequenter A: queat ut nectam viviradici frequenter ac. ) [*](ut si SAac. ) [*](sed om. SAac. ) [*](ei om. SAac. a The text here is quite doubtful. )
Nam fere ita constitutum rumpotinetum animadverti, ut ad octo pedes locis siccis et clivosis, ad duodecim locis planis et uliginosis tabulata disponantur. Plerumque autem ea arbor in tres ramos dividitur, quibus singulis ab utraque parte complura bracchia submittuntur, tum omnes pene virgae, ne umbrent, eo tempore quo vitis putatur,abraduntur.
Arboribus rumpotinis, si [*]()frumentum non inseritur, in utramque partem viginti pedum spatia inter-veniunt; at si segetibus indulgetur, in altera parte quadraginta pedes, in altera viginti relinquuntur. Cetera simili ratione atque in arbusto Italico administrantur, ut vites longis scrobibus deponantur, ut eadem diligentia curentur, atque in ramos diducantur,[*]()ut novi [*]()traduces omnibus annis inter se ex arboribus proximis committantur [*]()et veteres decidantur.
Si tradux traducem [*]()non contingit, media virga inter eas deligetur. Cum ' deinde fructus pondere urgebit, subiectis adminiculis sustineatur. Hoc autem genus arbusti ceteraeque omnes arbores [*](opulus edd: populus SAac. ) [*](acerne S: cernae A: cerne ac. ) [*](huc SAac. ) [*](Si om. SAac. ) [*](deducatur SAac. ) [*](non novi Aac: non vita S. ) [*](committantur SAa: commutantur c. ) [*](ducem Aac: dulcem S. a For dwarf planting, not for wet. )
Omnis tamen arboris cultus simplicior quam vinearum est, longeque ex omnibus stirpibus minorem impensam desiderat olea, quae prima omnium arborum est.
Nam quamvis non continuis annis, sed fere altero quoque [*]()fructum afferat, eximia tamen eius ratio est, quod levi cultu sustinetur, et cum se non induit, vix ullam impensam poscit. Sed et si quam recipit, subinde fructus multiplicat: neglecta compluribus annis non ut vinea deficit, eoque ipso tempore aliquid etiam interim patrifamilias praestat, et cum adhibita cultura est, uno anno emendatur.
Quare etiam nos in hoc genere arboris diligenter praecipere censuimus. Olearum, sicut vitium, plura genera esse arbitror, sed in meam notitiam decem omnino pervenerunt: Posia,[*]()Licinia,[*]()Sergia,[*]()Nevia,[*]()Culminia,[*]()Orchis,[*]() [*](quodque SAac. ) [*](posita SAac. ) [*](licia SAac. ) [*](Sergia SAac. ) [*](nevira S: nevi Aac. ) [*](culminia SA: eulmina ac. ) [*](orces SAa: orches c. a The MSS. readings of the names which follow have to be emended from the lists of olive-trees given by other authors, particularly Palladius (III. 18), who is obviously copying Columella. Whereas Columella says that he is going to give the names of ten kinds, nine only are named. To complete the number Schneider inserts Algiana as the second name, but he gives no indication of the source from which he derived this name. The meaningless culi, which in the MSS. precedes the last name, is possibly a corruption of the missing tenth name. )