Res Rustica

Si semicirculus fuerit ager, cuius basis habeat pedes CXL, curvaturae autem latitudo [*]()pedes LXX: oportebit multiplicare latitudinem cum basi. Septuagies centeni quadrageni fiunt novem milia et octingenti. Haec undecies multiplicata fiunt centum septem milia et octingenti: Huius summae quarta decima est septem milia et septingenti. Hos pedes esse dicemus in semicirculo, qui efficiunt iugeri quadrantem scripula quinque. [*](diametros ac: dimidia metros SA. ) [*](multiplicato c: multiplico SAa. ) [*](fiunt oro. SAac. ) [*](latitudo ac: latitudinem SA; a I.e. a sexcuncia (36 scripula) and 2 ½ scripula = 38 ½ scripula = 3850 square feet. b A quadratis (72 scripula) and 5 scripula = 77 scripula = 7700 square feet. )

Si autem minus quam semicirculus erit, arcum sic metiemur. Esto arcus, cuius basis habeat pedes xvi, latitudo autem pedes iv. Latitudinem cum basi pono. Fit utrumque pedes XX. Hoc duco quater. Fiunt LXXX. Horum pars dimidia est XL. Item sedecim pedum, qui sunt basis, pars dimidia VIII. Hi viii in se multiplicati, fiunt LXIV.[*]()Quartam decimam partem duco,[*]()ea efficit pedes iv paulo amplius. Hos adicies ad quadraginta.[*]()Fit utraque [*]()summa pedes XLIV. Hos in. arcu quadratos[*]()esse dico, qui faciunt iugeri dimidium scripulum, quinta et vigesima [*]()parte minus.

Si fuerit sex angulorum, in quadratos pedes sic redigitur. Esto hexagonum quoquo versus lineis pedum XXX. Latus unum in se multiplico. Tricies triceni fiunt DCCCC. Huius summae tertiam partem statuo CCC, eiusdem partem decumam XC. Fiunt CCCXC. [*](Hi VIII in se multiplicati fiunt LXIV om. A. ) [*](duco edd.: dico SAac. ) [*](quadraginta ac: quadragies SA. ) [*](utraque ac: utrumque SA. ) [*](quadratos edd.: quadratus SA: quadrato ac. ) [*](quinta et vigesima ac: nona SA. a Actually 4-57. b Half a scripulum is 50 square feet, 1/28 of a scripulum is 4 square feet, whereas the actual total is 44 square feet. )

His igitur velut primordiis talis ratiocinii perceptis non difficiliter mensuras inibimus agrorum, quorum nunc omnes persequi species et longum et arduum est. Duas etiam nune formulas praepositis adiciam,2 quibus frequenter utuntur agricolae in disponendis seminibus. Esto ager longus pedes mille ducentos, latus pedes cxx. In eo vites disponendae sunt ita, ut quini pedes inter ordines relinquantur. Quaero [*]()quot [*]()seminibus opus sit, eum quinum pedum spatia inter semina desiderantur.

Duco quintam partem longitudinis, fiunt CCXL; et quintam partem latitudinis, hoc est XXIV. His utrisque summis semper singulos asses adicito, qui efficiunt extremos ordines, quos vocant angulares. Fit ergo altera summa ducentorum quadraginta unius, altera viginti quinque. Has summas sic multiplicate. Quinquies et vicies duceni quadrageni singuli, fiunt sex milia et viginti quinque. Totidem dices opus esse seminibus.

Similiter inter [*]()senos pedes si voles ponere, duces sextam partem longitudinis [*]()mille ducentorum, fiunt ec, et sextam latitudinis [*]()CXX, id est XX. His summis singulos asses adicies quos dixi angulares esse. Fiunt [*](itaque ac, ex. inque cor. A: inque S. ) [*](adiciam ac: indiciam SA. ) [*](quaero om. S. ) [*](quod SAac. ) [*](inter ac: om. SA. ) [*](sextam partem longitudinis Aac: longi S. ) [*](sextam partem post latitudinis add. S. )

Similiter si inter septenos pedes ponere voles, septimam partem longitudinis et latitudinis duces, et adicies asses angulares, eodem modo eodemque [*]()

ordine [*]()consummatis numerum seminum. Denique quotcunque pedum spatia facienda censueris,[*]()totam partem longitudinis et latitudinis duces, et prae-dictos asses adicies. Haec cum ita sint, sequitur ut iugerum agri, quod habet pedes CCXL longitudinis et latitudinis pedes [*]()cxx, recipiat inter pedes ternos (hoc enim spatium minimum esse placet vitibus ponendis) per longitudinem semina LXXXI, per latitudinem inter quinos pedes semina XXV. Qui numeri inter se multiplicati fiunt seminum duo milia et viginti quinque.