Res Rustica

serito. Mororum [*]()ab idib. Feb. usque ad aequinoctium vernum satio est. [*](mulsa ac: mulsia SA. ) [*](Scaudiana scripsi: Scaidianam S: Gaudiana Aac. ) [*](pedusiana SAac. ) [*](struthia Aac: strati S. ) [*](hiemem edd. ex libro de Arboribus 25, 1: essem SA: messem ac. ) [*](mororum edd. ex libro de Arboribus l.c.: malorum SA. a From Crustumium in Etruria. b From Signia in Latium. c So called, according to Pliny (N.H. XV. § 55) because they are ripe at the time of the barley-harvest. d So called from the person who introduced it (Pliny, l.c; Cato, R.R., VII. 3). e Probably called after a member of the gens Naevia, who perhaps also introduced the Naevian olive (Book XII. 50. 1). f Called after M. Favonius, an imitator of Cato (Cicero, Att. I. 14. 5). g From Laterium near Arpinum, where Q. Cicero had a villa (Cicero, Alt. XI. 1). )

Omnium autem generum ramos [*]()circa cal. Martias in hortis subacta [*]()et stercorata terra super pulvinos arearum disponere convenit. Danda est opera, ut dum teneros ramulos habent, veluti pampinentur, et ad unum stilum primo anno semina redigantur. Et cum autumnus incesserit, ante quam frigus cacumina adurat, omnia folia decerpere expedit, et ita crassis arundinibus, quae ab una parte nodos integros habeant, velut pileis [*]()induere, atque a frigore et gelicidiis teneras adhuc [*]()virgas tueri.

Post viginti quattuor deinde menses sive transferre et disponere in ordinem voles, sive inserere, satistuto utrumque [*]()facere poteris.[*]()

Sed omnis surculus omni arbori inseri potest, si non est ei, cui inseritur, cortice dissimilis. Si vero etiam similem fructum et eodem tempore affert, sine scrupulo egregie inseritur. Tria genera porro insitionum antiqui tradiderunt. Unum, quo resecta et fissa arbor resectos 7 surculos accipit. Alterum, quo [*](ramos S: ramis A: ramus ac. ) [*](subacta edd. ex libro de Arboribus l.c.: in hostis tritta SA: trita a: truta c. ) [*](pilcis edd.: tiliae sic SAc: taliaes sic a. ) [*](adhuc edd. ex libro de Arboribus l.c.: adit ut SAc: adit et a. ) [*](utrumque edd. ex libro de Arboribus l.c.: utrius SAa: utriusque c. ) [*](poteris om. SAac. ) [*](resectos Ac: sextos S: reseptos a. )

Quarum insitionum rationem cum tradiderimus, a nobis repertam quoque docebimus. Omnes arbores simulatque gemmas agere coeperint,[*]()luna crescente inserito; olivam autem circa aequinoctium vernum usque in idus Aprilis.

Ex qua arbore inserere voles, et surculos ad insitionem sumes, videto ut sit tenera et ferax nodisque crebris: et cum primum germina tumebunt,[*]()de ramulis anniculis, qui solis ortum spectabunt, et integri erunt, eos legito crassitudine digiti minimi. Surculi sint bifurci vel trifurci. Arborem, quam inserere voles, serra diligenter exsecato [*]()ea parte, qua maxime nitida et sine cicatrice est:[*]()dabisque operam, ne librum laedas.

Cum deinde truncum recideris, acuto ferra-mento plagam levato. Deinde quasi cuneum tenuem ferreum vel osseum inter corticem et materiam ne minus digitos tres, sed considerate, demittito, ne laedas aut rumpas corticem. Postea surculos quos inserere voles falce acuta ex ima parte deradito [*](coeperit SAa: coepit c. ) [*](tumibunt SAac. ) [*](excato S: exsecato Aa: excecato c. ) [*](et S. a So called from the plaster of clay or wax used in this method. )

Ubi surculos [*]()paratos habueris,[*]()cuneum vellito, statimque surculos dimittito [*]()in ea foramina,[*]()quae cuneo adacto inter corticem et materiam feceris. Ea autem fine, qua adraseris, surculos sic inserito, ut semipede [*]()vel amplius de arbore extent. In una arbore duos, vel si truncus vastior est, plures calamos recte inseres, dum ne minus quattuor digitorum inter eos sit spatium. Pro arboris magnitudine et corticis bonitate haec facito.