Res Rustica
Columella, Lucius Junius Moderatus
Columella. On agriculture, Volume 1-2. Ash, Harrison Boyd; Foster, Edward Seymour; Heffner, Edward H., editors. Cambridge, MA; London: Harvard University Press; William Heinemann, Ltd., 1941.
Numerus autem vertendi soli bidentibus, ut verum fatear, definiendus non est, cum quanto [*](et velut recumbens om. SA. ) [*](quum Gesn., Schn.: quam SAacM. ) [*](Ac deinde] et SA, vett. edd. ) [*](positionibus (fossionibus suprascr. S) SA. ) [*](si mollis ac acM, et vulgo ante Schn. ) [*](arcto M, et vulgo: alto SA: arto alto a: arceto c. )
Ea porro, sive malleolos 3 seu viviradices deposuimus, optimum est ab initio sic formare, ut frequenti pampinatione supervacua detrahamus; 4 nec patiamur plus quam 5 in unam materiam vires et omne alimentum conferre. Primo tamen bini pampini summittuntur, ut sit alter subsidio si alter forte deciderit.
Cum deinde paulum induruere [*]()virgae, tum singulae [*]()detrahuntur. Ac ne quae relictae sunt procellis ventorum decutiantur, molli et laxo vinculo adsurgentes subsequi conveniet, dum claviculis suis quasi quibusdam manibus adminicula comprehendant.
Hoc si operarum penuria facere prohibebit [*]()in malleolo, quem et ipsum pampinare [*](plerique SAc.) [*](tricensimo SA: trigesimo acM. ) [*](malleolo SAac: malleolo seu viviradice vulgo ante Schn. ) [*](detrahamur Sa: detramur A: detrahantur M, et vulgo ante Schn. ) [*](quam om. Schn. ) [*](induere (sed corr. A) SAc. ) [*](sic SAacM, vett. edd.: deteriores singulae Ald., Gesn., Schn. ) [*](prohibebit SAcM: prohibet a, edd. a March 1st. )
Ad quam mensuram cum increverint, cacumina infringenda sunt, ut potius crassitudine convalescant quam supervacua longitudine attenuentur. Idem tamen sarmentum, quod in materiam summittimus, ab imo usque in tres pedes et semissem pampinabimus, [*]()et omnes eius intra id spatium nepotes enatos saepius decerpemus. [*]()
Quicquid deinde supra germinaverit, intactum relinqui oportebit. [*]()Magis enim convertet [*]()proximo autumno falce deputari superiorem partem quam aestivo tempore pampinari, quoniam ex eo loco, unde nepotem ademeris, confestim alterum fundit; quo enato, nullus relinquitur oculus in ipsa materia qui sequenti anno cum fructu germinet.
Omnis autem pampinationis ea 7 est tempestivitas, dum adeo teneri palmites sunt, ut levi tactu digiti decutiantur.Nam si vehementius induru- [*](efficiemus SAa. ) [*](eligere debebimus (debemus a) SAacM, Ald.: elicere debemus Schn. ) [*](ab imo pampinabimus om. SA. ) [*](discerpemus (des- a) SAa. ) [*](intractu relicto portavit SA. ) [*](conveniet acM: convenit Gesn., Schn.: om. SA. ) [*](ea om. S, add. man. ait. A. a Columella appears to use nepos to mean both " water-sprouts " or " stock-shoots,"sprouting from unfruitful )
Neque enim eatenus plaga constitit [*]()qua vestigium fecit acies; sed aestivis caloribus falce vulnus penitus impressum [*]()latius inarescit ita ut [*]()non minimam partem de ipso matris corpore necet.[*]()Atque ideo si iam caulibus duris falcem adhiberi necesse est, paulum ab ipsa matre reddendum [*]()est, et velut reseces relinquendi sunt, qui caloris excipiant iniuriam eatenus qua nascuntur a latere palmites; ultra enim non serpit vaporis violentia.